Το κρέας που τρώγαμε…

Αν και κρεατοφάγος λαός οι Έλληνες, η μείωση της κατανάλωσής τους που ουσιαστικά ξεκίνησε κατά την περίοδο της πανδημίας και συνεχίζεται ώς τις μέρες μας οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Ο αυξανόμενος πληθωρισμός τον τελευταίο χρόνο, η δυσβάσταχτη ακρίβεια και βεβαίως ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν δημιουργήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην αγορά με τους καταναλωτές να είναι γενικά διστακτικοί και ειδικά στο κρέας, ψωνίζοντας λιγότερες ποσότητες και πιο οικονομικά προϊόντα με το βόειο κρέας είναι εκείνο που έχει δεχθεί τη μεγαλύτερη «επίθεση».

Η προτίμηση στο χοιρινό και στο κοτόπουλο είναι χαρακτηριστική και η πρόσφατη Τσικνοπέμπτη είναι μια ακόμα απόδειξη, αφού τα σουβλάκια είχαν τη μεγαλύτερη κατανάλωση.

Εκείνο, όμως, που είναι εντυπωσιακό είναι ότι η ζήτηση μειώνεται ταχύτερα σε πολλές από τις χώρες όπου το βόειο κρέας ήταν παραδοσιακά πρώτη επιλογή. Στη Βραζιλία, η κατανάλωση βρισκόταν σε χαμηλό ρεκόρ το 2022. Οι καταναλωτές των ΗΠΑ μείωσαν τις αγορές τους κατά περισσότερο από 4% το περασμένο έτος, δείχνουν τα στοιχεία της NielsenIQ, ενώ οι πωλήσεις ψητού και μπριζόλες στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ήδη πάρει την κατιούσα.

Αλλαγές στην παράδοση της Αργεντινής

Ίσως κανένα μέρος δεν καταγράφει καλύτερα την τάση από την Αργεντινή. Το αργεντίνικο μπάρμπεκιου ή asado όπως λένε οι ντόπιοι, είναι τόσο ταυτισμένο με την παράδοση που ακόμη και σε μερικές από τις χειρότερες μέρες της ύφεσης, η κατανάλωση έχει αποδειχθεί ανθεκτική. Οι πρόσφατες αυξανόμενες τιμές στη χώρα που φημίζεται εδώ και καιρό για την κατανάλωση περισσότερου βοείου κρέατος από οπουδήποτε αλλού, αναγκάζουν τους καταναλωτές να αγοράζουν το κοτόπουλο, το οποίο τώρα διεκδικεί τον τίτλο της κορυφαίας πρωτεΐνης της χώρας.

Ο Omar Anibal Sosa, ένας 41χρονος πατέρας τριών παιδιών που ζει στο Μπουένος Άιρες, νιώθει θλίψη όταν θυμάται το τελευταίο του asado, πριν από ένα μήνα. Αντικατέστησε διστακτικά τα κάποτε αναντικατάστατα παϊδάκια με χαμηλής ποιότητας μπριζόλες, κοτόπουλο και χοιρινό.

«Συνήθιζα να ανάβω τη ψησταριά κάθε σαββατοκύριακο», είπε η Sosa, η οποία εργάζεται ως οδηγός ντελίβερι. «Σήμερα, το μπάρμπεκιου είναι πολυτέλεια», πρόσθεσε.

Οι προβλέψεις του υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ για το 2023 αναφέρουν περίπου σταθερή κατανάλωση παγκοσμίως. Παρ’ όλα αυτά, σε μερικές από τις μεγαλύτερες αγορές βόειου κρέατος υπάρχει έντονη πτώση. Στην Αργεντινή το Bloomberg σημειώνει πτώση πάνω από 2%, ενώ αντίστοιχα αναμένεται πτώση σχεδόν 5% στις ΗΠΑ.

Να τονίσουμε πως μέσα στα προβλήματα παραγωγής και κατανάλωσης βόειου κρέατος είναι και τα περιοριστικά μέτρα που λαμβάνουν πολλές χώρες σε βάρος της αγελαδοτροφίας, εξαιτίας των εκπομπών ρύπων.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο οι αγορές βοείου κρέατος σε παντοπωλεία και εστιατόρια έχουν μειωθεί κατά 5,8% σε σχέση με πέρυσι, με τις πωλήσεις ψητών κρεάτων να έχουν μειωθεί κατά 22%, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η AHDB. Οι πωλήσεις σε μπριζόλες μειώθηκαν περίπου 19%.

«Το κρέας είναι το είδος που δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση και μάλιστα άμεσα, ειδικά για τους καταναλωτές με χαμηλότερο εισόδημα», δήλωσε ο Rupert Claxton, σύμβουλος στην εταιρεία Gira που έχει μελετήσει τη βιομηχανία κρέατος για περίπου δύο δεκαετίες.

Φακές αντί κρέας, στις ΗΠΑ

Στις ΗΠΑ, ο Μάικλ Ρόμπερτς, επικεφαλής μάρκετινγκ σε μη κερδοσκοπικό οργανισμό στο Oak Park του Ιλινόις, είδε την τελευταία επιχείρηση που εργαζόταν ως σύμβουλος να καταρρέει, κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Καθώς τα εισοδήματά του συρρικνώθηκαν ο Ρόμπερτς μείωσε την κατανάλωση κρέατος από τέσσερις φορές την εβδομάδα σε δύο, αντικαθιστώντας συνήθως το βοδινό και το κοτόπουλο με φασόλια, φακές και ρύζι.

«Το κόκκινο κρέας έχει φύγει από το μενού», είπε ο Ρόμπερτς, 57 ετών, ο οποίος παλεύει με χαμηλά επίπεδα σιδήρου. «Αυτό πραγματικά δεν μπαίνει πια στο σπίτι. Έχω αντικαταστήσει πολλά γεύματα χωρίς κρέας, τα οποία μπορεί να είναι υγιεινά και δεν υπάρχει τίποτα κακό με αυτό. Αλλά είναι κυρίως φασόλια, ρύζι και φακές για την πρόσληψη πρωτεΐνης».

Σίγουρα, είναι πολύ νωρίς για να πούμε εάν η τάση θα παραμείνει παγκοσμίως. Πολλοί οικονομολόγοι εξακολουθούν να αναμένουν ότι η κατανάλωση θα επεκταθεί σε ορισμένα μέρη την επόμενη δεκαετία, καθώς αυξάνεται ο πληθυσμός και καθώς οι καταναλωτές στην Ασία και σε άλλες αναδυόμενες αγορές τρώνε περισσότερο βόειο κρέας.

Στην Αργεντινή υπολογίζεται ότι η κατά κεφαλήν κατανάλωση βοείου κρέατος έφτασε τα 47,2 κιλά γραμμάρια το 2022, σύμφωνα με το Επιμελητήριο Βιομηχανίας και Εμπορίου Κρέατος και Παραγώγων της Αργεντινής. Αυτό συγκρίνεται με το ρεκόρ 68,7 το 2007. Η κατανάλωση κοτόπουλου, εν τω μεταξύ, έχει αυξηθεί σε σχεδόν 46 κιλά από περίπου 18 πριν από δύο δεκαετίες, χάρη στην ανταγωνιστική τιμή του, σύμφωνα με στοιχεία του Rosario Board of Trade.

Η Αργεντινή νιώθει σαν να χάνει την εθνική ταυτότητά της, μια που ως παραδοσιακά χώρα κατανάλωσης βόειου κρέατος, συναγωνιζόμενη με τη γειτονική Ουρουγουάη, διεκδικούσε τον τίτλο του μεγαλύτερου καταναλωτή βόειου κρέατος στον κόσμο. Η κυβέρνηση είπε, πριν από περίπου ένα χρόνο, ότι θα επιδιώξει να διατηρήσει την κατανάλωση βοείου κρέατος πάνω από 50 κιλά ανά άτομο, αλλά μέχρι στιγμής αυτός ο στόχος αποδεικνύεται απρόσιτος, ενώ ο πληθωρισμός ανεβαίνει ταχύτατα.