Για την κλιματική αλλαγή, μην πυροβολείτε την κτηνοτροφία

Άλλη μία αφορμή για να εκδηλωθούν τάσεις που κινούνταιεναντίον της κτηνοτροφικής δραστηριότητας, έδωσε η επικαιρότητα των ημερών μετην πραγματοποίηση της Συνόδου για το Κλίμα των Ηνωμένων Εθνών, που συγκέντρωσετα φώτα της δημοσιότητας. Στην Ελλάδα ενδεχομένως η ειδησεογραφία να «είδε» απότη Σύνοδο των ηγετών μόνο τις παράλληλες πολιτικές επαφές που είχε ο Έλληναςπρωθυπουργός ή και την ομιλία της 16χρονης Σουηδής ακτιβίστριας. Διεθνώς όμως,φάνηκε ότι το θέμα έφτασε πολύ εύκολα για άλλη μία φορά, στις συνέπειες πουέχει για την κλιματική αλλαγή

Από όλη αυτή τη συζήτηση, που ασφαλώς δεν είναι σημερινή αλλάκρατάει μερικά χρόνια τώρα, συνήθως λείπουν οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι.Προσπαθούμε παρακάτω να δώσουμε προσοχή σε μερικά βασικά σημεία που προβάλλουν τησχέση της κτηνοτροφίας με την κλιματική αλλαγή, από την πλευρά των ίδιων τωνκτηνοτρόφων, αυτών που ακούγονται λιγότερο. Και μάλιστα των Ευρωπαίωνκτηνοτρόφων, μέσω των θέσεων των οργανώσεων Copa & Cogeca:

1. Είναι απαραίτητο να διατηρηθούν τα επίπεδα παραγωγής που απαιτούνται για τον πληθυσμό και για το ζωικό κεφάλαιο.Αυτό πρέπει να γίνει διατηρώντας παράλληλα τους φυσικούς πόρους, το νερό, τοέδαφος, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, με όλα τα οφέλη που έχουν για το οικοσύστημα.Στην Ε.Ε. πρέπει να επιτευχθεί έως το 2050 μια ουδέτερη κλιματικά οικονομία γιατην εκπλήρωση των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού. Η μείωση της αγροτικής παραγωγήςτης Ε.Ε. είναι πιθανό ότι θα μεταφέρει την παραγωγή σε χώρες όπου η παραγωγήγάλακτος, δημητριακών ή κρέατος έχει πιο αρνητικές επιπτώσεις στο κλίμα,οδηγώντας σε αυτό που ονομάζουμε «διαρροή άνθρακα» και σε αυξημένες παγκόσμιεςεκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

2. Στην κτηνοτροφία, ορισμένες εκπομπές ρύπων από τα ζώα δεν μπορούν να αποφευχθούν, αλλά μπορούν να εξισορροπηθούν μετη δέσμευση άνθρακα στο έδαφος, ως αποτέλεσμα της παραγωγής ζωοτροφών, ή με τηνυποκατάσταση ορυκτών καυσίμων μέσω της χρήσης βιοαερίου από ζωική κόπρο καιυπολείμματα καλλιεργειών για ζωοτροφές. Πρέπει να σημειωθεί ότι από το 1990 μειώθηκανκατά 20% οι εκπομπές μεθανίου από την αγροτική δραστηριότητα στην Ε.Ε., αν και κατάτην ίδια περίοδο η απόδοση γάλακτος (κιλά/ζωο) αυξήθηκε κατά 60% και κρέατος (κιλά/σφάγιο)κατά 15%. Αυτή η μείωση των εκπομπών μεθανίου ήταν σημαντικό αντίβαρο στην υπερθέρμανσητου πλανήτη που προκλήθηκε από άλλους οικονομικούς τομείς. Το μεθάνιο χρειάζεταιμια δεκαετία για να αποσυντεθεί σε διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο στη συνέχειααπορροφάται από τα κτηνοτροφικά φυτά. Δεν χρειάζεται δηλ. να σταματήσει ηπαραγωγή μεθανίου από τα μηρυκαστικά, προκειμένου να είμαστε ουδέτεροι σεάνθρακα το 2050.

3. Η ιδιαιτερότητα της αγροτικής παραγωγής γενικά και της κτηνοτροφίας ειδικότερα είναι ότι οι εκπομπές αερίωντου Θερμοκηπίου προκύπτουν από βιολογικές διεργασίες. Η θετική πτυχή είναι ότι,μέσω της βοσκής και των βοσκοτόπων, ο τομέας της κτηνοτροφίας (μηρυκαστικά)συμβάλλει στη διατήρηση των αποθηκών άνθρακα που αντισταθμίζουν την εντερικήζύμωση των μηρυκαστικών. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αναγνωριστεί και να λαμβάνεταιυπόψη στο ισοζύγιο των αερίων του θερμοκηπίου. Τα γεωργικά εδάφη και η κτηνοτροφίαχρησιμοποιούν βιομάζα (π.χ. χορτάρι, μίγμα ελαιούχων σπόρων), η οποίαπροέρχεται εν μέρει από βρώσιμα και μη-βρώσιμα υποπροϊόντα. Τα ζώα μετατρέπουναυτά τα μη-βρώσιμα προϊόντα σε υψηλής θρεπτικής αξίας τρόφιμα. Η κτηνοτροφία διαδραματίζεισημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του υποσιτισμού και στην επίτευξη του στόχουτης «Μηδενικής πείνας» στον πλανήτη, που είναι ένας από τους στόχους της ΒιώσιμηςΑνάπτυξης. Η ανάγκη για την πρόσληψη των απαραίτητων αμινοξέων στο πλαίσιο μιαςισορροπημένης ανθρώπινης διατροφής, μπορεί εύκολα να επιτευχθεί με τη χρήση ζωικώνπροϊόντων.

4. Οι συνέπειες των εκπομπών αερίων ρύπων από τη φυτική και τη ζωικήπαραγωγή μπορούν να μειωθούν ακόμηπερισσότερο υιοθετώντας μια πιο εμπεριστατωμένη προσέγγιση κυκλικής οικονομίαςκαι χρησιμοποιώντας άλλες πλευρές της φυτικής και ζωικής παραγωγής στην παραγωγήβιοενέργειας, π.χ. βιοαέριο από την κόπρο. Αυτό θα αντικαθιστούσε επίσης τηνορυκτή ενέργεια και υλικά (π.χ. συσκευασία, κατασκευή, μόνωση, βερνίκι). Ηεφαρμογή κανόνων για βιώσιμο εμπόριο ζωοτροφών, καλλιεργειών και ζωικώνπροϊόντων με Τρίτες Χώρες, συμπεριλαμβάνοντας κανόνες για το κλίμα μπορεί ναενισχύσει περαιτέρω την κλιματική αποδοτικότητα της παγκόσμιας γεωργικήςπαραγωγής, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην οικονομική ανάπτυξη, στην εξάλειψη τηςφτώχειας και στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια.

5. Η φυτική και ζωική παραγωγή διασφαλίζουν τη διαθεσιμότητα φυλών και ποικιλιών που ταιριάζουν καλύτερα στις εκάστοτε συνθήκες. Οι Ευρωπαίοι αγρότες και οι αγρο-συνεταιρισμοί πρέπει να έχουν πρόσβαση στις τεχνολογικές εξελίξεις, προκειμένου να αντεπεξέλθουν σε ορισμένες προκλήσεις όπως η ανταγωνιστικότητα, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής, καθώς και η επαρκής προσφορά τροφίμων υψηλής ποιότητας.

6. Οποιαδήποτε αποδυνάμωση της σημερινής προστασίας αγροτικών προϊόντων της Ε.Ε. στις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες θα μπορούσε να υπονομεύσει δραματικά τις προσπάθειες για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ιδίως στον τομέα της κτηνοτροφίας, και μπορεί να αποτρέψει έτσι την παγκόσμια μείωση των εκπομπών. Αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε όλες τις εμπορικές διαπραγματεύσεις. Λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της δράσης για το κλίμα, σε όλες τις συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών πρέπει να συμπεριλαμβάνεται ένα κεφάλαιο για εφαρμογή μέτρων για το κλίμα. Η Ε.Ε. θα πρέπει, εάν χρειαστεί, να αναστέλλει τις δασμολογικές προτιμήσεις όταν η μη-συμμόρφωση Τρίτων προς τις διατάξεις της Συμφωνίας για την Αειφόρο Ανάπτυξη θέτει εν αμφιβόλω τις ισορροπημένες συνθήκες ανταγωνισμού για τους Ευρωπαίους παραγωγούς.