Ιερά Μονή Προφήτου Ηλιού Χρισσού Παρνασσίδος

Βορειοδυτικά του Χρισσού, σε απόσταση 7 χιλιομέτρων, υψώνεται η ιστορική παλαίφατος Ιερά Μονή του Προφήτη Ηλία Παρνασσίδος. Το εκπληκτικής ομορφιάς μοναστήρι που βρίσκεται σε υψόμετρο 500 μ. στο δρόμο ανάμεσα στους Δελφούς και το Χρισσό,

Το Μοναστήρι σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά  κτίστηκε  κατά το 1019. Η μονή κατά την επανάσταση του 1821 υπήρξεν ορμητήριον αλλά και  τροφοδότης των επαναστατικών δυνάμεων της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδος. Έπαιξε  δε τον ίδιο ρόλο στη  Στερεά Ελλάδα,  με ότι  και  η Αγία Λαύρα  στην Πελοπόννησο.

Η  Ι. Μονή συνέχισε την δράση,

καθ  ολη την διάρκεια του Αγώνος, σαν καταφύγιο και ορμητήριο των Ελληνικών Δυνάμεων, σαν τόπος αναπαύσεως και αναρρώσεως των λαβωμένων .

…Στο ιστορικό αρχείο της Ι. Μονής Προφ. Ηλιού Παρνασσίδος λαμπρά θέσι κατέχει το γράμμα του Συνταγματάρχου της επαναστάσεως του 1821 Νάκου Πανουργιά, με χρονολογία 10/01/1838, «ίνα χρησιμεύση όπου ανήκει, προς δόξαν των αγώνων και των θυσιών», όπως χαρακτηριστικά ο ίδιος το επισφραγίζη κάνοντας αναφορά εις την προσφορά των Μοναχών της Ι. Μονής υπέρ της αγάπης προς την Ελευθερία και της αφοσιώσεως προς τον Θεό και την Πατρίδα.

Τέλος μέσα από το γράμμα φαίνεται καθαρά, ότι η θυσία κληρικών και μοναχών, η οποία έδιδε ζωή εις την πίστι, εις την ανάστασι, εις την σωτηρία, έχει πνοή από το Πνεύμα της Ελευθερίας, όπως το καθαγίασε μέσα στην ελληνική ψυχή το Πνεύμα του Θεού.
Όντως, λοιπόν, το γράμμα εγράφη «προς δόξαν των αγώνων και των θυσιών» υπέρ πίστεως και πατρίδος και έχει ως εξής: