Η λαϊκή λατρευτική τιμή του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου από την Καππαδοκία στην Εύβοια – Δ΄

Την παραμονή της εορτής του αγίου Ιωάννη του Ρώσου γινόταν λιτανευτική μεταφορά της εικόνας του αγίου Βασιλείου, από το ναό του στο ναό του αγίου, σε ανάμνηση της παραμονής του λειψάνου του εκεί, πριν την οικοδόμηση του νέου περικαλλούς προσκυνηματικού ναού του. Ακολουθούσε, την κυριώνυμη ημέρα, μετά την πανηγυρική θεία λειτουργία την οποία τελούσε ο εκάστοτε Μητροπολίτης Καισαρείας σε «μονοκλησιά», καθώς δεν λειτουργούνταν άλλος ναός στο Προκόπι, λιτάνευση του λειψάνου με δεήσεις για την υγεία των κατοίκων και την ανάπαυση των κεκοιμημένων. Μαζί λιτανεύονταν και η εικόνα

Πριν την έξοδο της λάρνακας με το λείψανο από το ναό τελούνταν εθιμικός εκκλησιαστικός πλειστηριασμός, για την απόκτηση του τελετουργικού δικαιώματος να την κρατήσουν, το οποίο θεωρούσαν μεγάλη ευλογία. Μάλιστα, την ώρα της λιτανείας οι πάντες επιδίωκαν να περάσουν κάτω από τη λάρνακα, ώστε να εξασφαλίσουν την ευλογία και τη χάρη του αγίου λειψάνου. Μάλιστα, η απουσία από την πανήγυρη θεωρείτο ασέβεια προς τον άγιο και αμαρτία.

Μαρτυρούνται επίσης τελετουργικές εγκοιμήσεις προσκυνητών στο ναό το βράδυ της παραμονής, για να εξασφαλιστεί η θαυματουργική και ιαματική παρέμβαση του αγίου. Μετά τη λειτουργία και την περιφορά του λειψάνου ακολουθούσε κοινό πανηγυρικό γεύμα από τους κατοίκους του χωριού προς του ξένους, τους προσκυνητές και τους επισκέπτες, οι οποίοι την επόμενη ημέρα αναχωρούσαν για τα χωριά τους.

Είναι απολύτως χαρακτηριστική η ακόλουθη μία αγγελία της πανηγύρεως, που σώζεται στο αρχείο του Ιερού Προσκυνήματος, και έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του. Το κείμενο συνέταξε ο ιερομόναχος Διονύσιος ο Προκοπιεύς, για τον οποίο έγινε λόγος και παραπάνω, και το έστειλε για δημοσίευση στις 6 Μαΐου 1906, στον Δημήτριο Νικολαΐδη, στην Κωνσταντινούπολη, διευθυντή των εφημερίδων Κωνσταντινούπολις και Σερβέζ: «Προσεγγιζούσης της επετείου πανηγύρεως του Οσίου και Θεοφόρου πατρός ημών Ιωάννου, ου επ’ ονόματι τιμάται ο επί λόφου της πόλεως κείμενος νεόδμητος Ιερός Ναός, αγγέλλεται προς γνώσιν των φιλοχρίστων χριστιανών των πέριξ πόλεων και χωρίων ότι τη 27η Μαΐου, Σαββάτω μετά την Πεντηκοστήν, την Θείαν Μυσταγωγίαν επιτελέση η Αυτού Σεβασμιότης ο Άγιος Καισαρείας κύριος Γερβάσιος».

Οι μαρτυρίες που διαθέτουμε για την τέλεση της ίδια πανήγυρης στο νέο τόπο εγκατάστασης, αλλά και η επιτόπια έρευνα για την σύγχρονή μας εορταστική πανηγυρική διαδικασία, δείχνουν αυτήν ακριβώς τη συνέχεια, η οποία διαπιστώθηκε και στα σχετικά με το λείψανο του αγίου και τις λατρευτικές προς αυτό πράξεις, όπως προαναφέρθηκε. Η μνήμη του αγίου εορτάζεται την 27η Μαΐου κάθε χρονιάς, με πανηγυρικό εσπερινό το βράδυ της παραμονής και πολυαρχιερατική θεία λειτουργία ανήμερα, κατόπιν δε με λιτάνευση του λειψάνου, με την παρουσία των πολιτικών αρχών του τόπου και πλήθους προσκυνητών, οι οποίοι φτάνουν στο Προκόπι της Εύβοιας από διάφορους τόπους. Ουσιαστικά δηλαδή συνεχίζονται οι ίδιες πανηγυρικές εθιμοταξίες που τελούνταν και στην Καππαδοκία, με κυριότερη την λιτάνευση του λειψάνου στον οικισμό, μετά την πανηγυρική θεία λειτουργία.

Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια πολλοί προσκυνητές, ιδίως νέοι στην ηλικία, φτάνουν στο Προσκύνημα πεζοί από τη Χαλκίδα, βαδίζοντας απόσταση περίπου πενήντα χιλιομέτρων, και μάλιστα πολλοί διανυκτερεύουν μέσα στο ναό, προσευχόμενοι και συμμετέχοντας στην αγρυπνία και την πρώτη νυκτερινή θεία λειτουργία, μετά τον πανηγυρικό εσπερινό της παραμονής. Σύμφωνα με τις πληροφορίες της επιτόπιας έρευνας η εθιμοταξία αυτή της εορτής επικράτησε από τα πρώτα χρόνια της εγκαταστάσεως των Προκοπιέων στην Εύβοια, προτού ακόμη κτισθεί ο νέος προσκυνηματικός ναός, όταν το λείψανο του αγίου φυλασσόταν ακόμη στον ενοριακό ναό του χωριού.

The post Η λαϊκή λατρευτική τιμή του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου από την Καππαδοκία στην Εύβοια – Δ΄ appeared first on Dogma.