Η λαϊκή λατρευτική τιμή του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου από την Καππαδοκία στην Εύβοια -Α΄
Όπως είναι γνωστό, οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, ιδιαίτερα μάλιστα οι ανταλλάξιμοι λόγω της Συνθήκης της Λωζάννης, έφεραν στον ελληνικό χώρο και μεγάλο μέρος από τα εκκλησιαστικά τους κειμήλια, εικόνες, σκεύη, βιβλία και άμφια, ιδιαίτερα δε λείψανα αγίων, που επί αιώνες αποτελούσαν τα σεβάσματα της λατρείας των προγόνων τους. Στην περίπτωση μάλιστα των ιερών λειψάνων, η μεταφορά τους στον ελλαδικό χώρο σήμανε και την αναδόμηση της σχετικής με αυτά λαϊκής λατρευτικής παράδοσης, ώστε να εμπλουτιστεί η ελληνική λαϊκή θρησκευτική και τελετουργική ζωή. Την διαδικασία αυτή θα παρακολουθήσουμε
Οφείλουμε εισαγωγικά να σημειώσουμε ότι η τιμή των λειψάνων των αγίων γενικότερα αποτελεί μια από τις βασικότερες μορφές και εκδηλώσεις της παραδοσιακής ελληνορθόδοξης λαϊκής λατρευτικής τιμής. Πρόκειται για μια ομάδα τελετουργικών πρακτικών, δια των οποίων η παρουσία των αγίων στη ζωή των πιστών επεκτείνεται και θεμελιώνεται ψυχολογικά και λατρευτικά, καθώς οι πιστοί πιστεύουν ότι οι άγιοι είναι παρόντες και επενεργούν μέσω των λειψάνων τους θαυματουργικά, επεμβαίνοντας ευεργετικά στην καθημερινότητά τους. Είναι γνωστό άλλωστε ότι η ορθόδοξη λαϊκή θρησκευτικότητα σχετίζεται άμεσα με την απονομή λατρευτικής τιμής στα λείψανα των αγίων, η απόκτηση και κατοχή των οποίων συχνά αποτέλεσε ανά τους αιώνες αντικείμενο ανταγωνισμού.
Ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος γεννήθηκε περί το 1690 στη Ρωσία, συνελήφθη αιχμάλωτος και τελικά πουλήθηκε ως σκλάβος σε έναν πλούσιο Οθωμανό αξιωματούχο, ο οποίος διέμενε στο Προκόπι της Καππαδοκίας. Εκεί, στην υπηρεσία του, έζησε ασκητικά, με στερήσεις, υπομονή και προσευχή, όπου και πέθανε. Τρία χρόνια μετά την ταφή του, κατά τις λαϊκές παραδόσεις των κατοίκων του Προκοπίου, υπερφυσικής προέλευσης φως έλουζε κάθε βράδυ τον τάφο του, γεγονός που οδήγησε τους κατοίκους να προβούν στην ανακομιδή του. Κατά τη διάρκειά της το λείψανό του βρέθηκε ακέραιο και ευωδιάζον, ώστε από το 1733 να συσχετιστεί με την λειτουργική ζωή της Εκκλησίας.
Αρχικά τοποθετήθηκε στον υπόσκαφο ναό του αγίου Γεωργίου, κατόπιν στον τότε νεόδμητο ναό του αγίου Βασιλείου, και τέλος σε ναό που κατά παρότρυνση του επιχωρίου Επισκόπου έκτισαν προς τιμήν του οι κάτοικοι του χωριού, μεγάλο και περικαλλή, σε λάρνακα, στο νότιο μέρος του ναού. Μετά την έξοδο του καππαδοκικού Ελληνισμού βάσει των προβλέψεων περί ανταλλαγής πληθυσμών της Συνθήκης της Λωζάννης, οι κάτοικοι του Προκοπίου πήραν μαζί τους το λείψανο, και τελικά το εγκατέστησαν στο χωριό Αχμέτ Αγά της Εύβοιας, όπου εγκαταστάθηκαν ιδρύοντας το Νέο Προκόπι.
Το λείψανο του αγίου μεταφέρθηκε λοιπόν στο Νέο Προκόπιο της Ευβοίας το 1925. Αρχικά τοποθετήθηκε στο ναό των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, που ήταν ο ενοριακός του χωριού, ενώ από το 1930 άρχισε η ανέγερση νέου μεγάλου και περικαλλούς ναού προς τιμήν του αγίου, με σκοπό να στεγάσει και το λείψανό του. Ήδη τότε ο άγιος είχε γίνει γνωστός στον ελληνικό χώρο, κυρίως μέσω της θαυματουργικής παράδοσης που συνδέονταν με το λείψανό του, ώστε να έχει μετατραπεί σε προσκύνημα, που φυσικά προσείλκυε δωρεές και εισφορές, οι οποίες αξιοποιήθηκαν για την ανέγερση του νέου ναού.
Από πηγές της εποχής μαθαίνουμε ότι ήδη πέντε χρόνια μετά την μεταφορά του λειψάνου είχε καθιερωθεί η ετήσια πανήγυρη της μνήμης του αγίου, στις 27 Μαΐου, αργότερα μάλιστα η εκκλησιαστική επιτροπή του νέου υπό ανέγερση ναού του αγίου διενεργούσε σχετικούς εράνους, ώστε να συγκεντρωθούν οι απαραίτητοι για την αποπεράτωση του ναού χρηματικοί πόροι. Ο ναός αυτός, με τη φροντίδα του τότε Μητροπολίτου Χαλκίδος Γρηγορίου, αποπερατώθηκε τελικά το 1951, και τότε μεταφέρθηκε στο νέο αυτό προσκυνηματικό ναό και το λείψανο του αγίου.
Συνεπώς η πορείες του λειψάνου τόσο στην Καππαδοκία όσο και στην Εύβοια ήταν παράλληλες, αφού και στις δύο περιπτώσεις αρχικά θησαυρίστηκε σε άλλο ναό, και τελικά η θαυματουργική παράδοση για τον άγιο συντέλεσε ώστε να οικοδομηθεί νέος ναός στη μνήμη του, για να στεγάσει και το λείψανό του. Έχουμε λοιπόν εδώ μια επαναλαμβανόμενη λατρευτική τελετουργία, άξια λόγου ως προς τις αναλογίες της λατρευτικής παράδοσης σχετικά με τον άγιο. Μάλιστα, κατά το πρότυπο του καππαδοκικού προσκυνήματος, κοντά στο ναό χτίστηκε ξενώνας, για την διαμονή των προσκυνητών, γεγονός που τονίζει ακόμη περισσότερο την έννοια της αναδημιουργίας στην Εύβοια του αρχικού προσκυνήματος, σε όλες τις λεπτομέρειές του.
Θα συνεχίσουμε όμως και στο επόμενο κείμενό μας.
The post Η λαϊκή λατρευτική τιμή του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου από την Καππαδοκία στην Εύβοια -Α΄ appeared first on Dogma.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Καιρός: Αποχαιρετούμε τον καύσωνα - Μέχρι πότε θα είναι ανεκτή η ζέστη, η πρόγνωση Αρναούτογλου
- Στους 290 οι νεκροί σύμφωνα με το Reuters – Από «θαύμα» σώθηκε ένας επιβάτης
- Ασύλληπτο περιστατικό έξω από το δημαρχείο Ραφήνας: Πρώην δήμαρχος επιτέθηκε με κλοτσιές στον Ευάγγελο Μπουρνούς
- Δράμα: «Μίλησε» το κινητό του άτυχου ορειβάτη – Το ανατριχιαστικό βίντεο ντοκουμέντο που δείχνει τι έγινε
- Θερινές εκπτώσεις 2025: Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση, ποια Κυριακή θα παραμείνουν ανοιχτά τα καταστήματα
- Σφυροκέφαλος καρχαρίας έπεσε ουρανοκατέβατος σε γήπεδο γκολφ
- Συντριβή αεροσκάφους στην Ινδία: Οι πρώτες εικόνες από το σημείο
- Αυτό το αντηλιακό είναι ιδανικό για όσους δεν φορούν καθημερινά λόγω υφής
- Συντριβή αεροσκάφους στην Ινδία: «Πολλοί νεκροί» λέει ο υπουργός Υγείας της χώρας
- Πόνος στο πόδι: Πότε πρέπει να επισκεφθούμε γιατρό;
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις dogma
- Η εορτή του Αγίου Λουκά του Ιατρού στον Πειραιά
- Ο εορτασμός των ονομαστηρίων του Οικουμενικού Πατριάρχου
- Η λαϊκή λατρευτική τιμή του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου από την Καππαδοκία στην Εύβοια -Α΄
- Συνάντηση του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας με τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας της Ελλάδος
- Η μορφή του Αποστόλου Παύλου
- Ο Απόστολος Παύλος
- Με έντονους συμβολισμούς η γιορτή λήξης του Παιδικού Σταθμού και Νηπιαγωγείου της Μητροπόλεως Πειραιώς.
- Ο αγώνας των χριστιανών
- Προετοιμασίες για τα «ΙΘ΄ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΠΑΥΛΕΙΑ 2025»
- Κουρά Μοναχού στην Πορταριά

- Τελευταία Νέα dogma
- Η λαϊκή λατρευτική τιμή του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου από την Καππαδοκία στην Εύβοια -Α΄
- Ο Απόστολος Παύλος
- Ο αγώνας των χριστιανών
- Νέας Ιωνίας Γαβριήλ: «Άγιος Λουκάς Κριμαίας, Επιστήμονας, Ιεράρχης, Ομολογητής» (Βίντεο)
- Γέρων Χαλκηδόνος Εμμανουήλ: Κάθε λέξη καθίσταται πενιχρά όταν αναφέρεται στον Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο
- Η μορφή του Αποστόλου Παύλου
- Η εορτή του Αγίου Λουκά του ιατρού στη Συμφερούπολη της Κριμαίας (Βίντεο)
- Προετοιμασίες για τα «ΙΘ΄ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΠΑΥΛΕΙΑ 2025»
- Μαθητικό φεστιβάλ στο Αρκαλοχώρι
- Προσφώνηση Πρωτοσυγκέλλου του Φαναρίου επί των Ονομαστηρίων του Οικ. Πατριάρχη
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Ινδία: 30 νεκροί από τον ξενώνα γιατρών όπου κατέπεσε το αεροπλάνο της Air India με τους 242 επιβαίνοντες – Βίντεο από τη στιγμή της συντριβής
- Μητσοτάκης: Ενισχύουμε τις διμερείς σχέσεις με τη Μολδαβία
- Φωτιά σε θαλαμηγό στο Πόρτο Χέλι - Διασώθηκαν οι επιβαίνοντες
- Ιωάννα Παππά: «Μου έκαναν προτάσεις ηθοποιοί που έχουμε ακούσει διάφορα, αλλά έμεινα μακριά τους από φόβο»
- Ινδία: Συγκλονισμένος ο Μόντι για τη συντριβή αεροσκάφους της Air India: «Αδύνατο να το περιγράψει κανείς με λόγια»
- Ιωάννα Παππά: «Μου έκαναν προτάσεις ηθοποιοί που έχουμε ακούσει διάφορα, αλλά έμεινα μακριά»
- Οι μειώσεις επιτοκίων φτάνουν στο τέλος τους, λέει η Σνάμπελ της ΕΚΤ
- "Grand Hotel": Ο Ρήγας θέλει να αποκτήσει τα πάντα και να πάρει την εκδίκησή του από την Κυβέλη
- Πόσο θα αυξηθεί το πετρέλαιο μετά τους φόβους πολέμου ανάμεσα σε Ισραήλ και Ιράν;
- Καιρός, Καντερές: "Λιγότερο θερμό το φετινό καλοκαίρι σε σχέση με το περσινό" - Τι είπε για τις πυρκαγιές