Εθιμικά και Τελετουργικά του Δωδεκαημέρου
Με τον όρο «Δωδεκαήμερο» ονομάζουμε την περίοδο των δώδεκα – στην πραγματικότητα δεκατριών – ημερών από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα, την οποία με παρόμοιο τρόπο ορίζουν και οι άλλοι χριστιανικοί λαοί της Ευρώπης (les Douze Jours, The Twelve Days, I Dodici Giorni, Zwolfnachte). Κοινή την περίοδο αυτή είναι η διακοπή της εργασίας για τον λαϊκό άνθρωπο, όπως επίσης κοινή είναι και η δεισιδαιμονική πίστη σε δαιμονικά όντα, τα οποία κατά την λαϊκή παράδοση κυκλοφορούν τότε στον κόσμο, για να αποτραπούν
Κοινή επίσης είναι η συνύπαρξη παλαιών παγανιστικών και χριστιανικών εθίμων κατά τις εορτές του Δωδεκαημέρου, καθώς οι χριστιανικές γιορτές τοποθετήθηκαν στις συγκεκριμένες ημερομηνίες για να επισκιάσουν παλαιότατες ειδωλολατρικές προχριστιανικές εορτές, που βασίζονταν στις ηλιακές τροπές, το χειμερινό ηλιοστάσιο και την απαρχή της αύξησης της μέρας, που συμβαίνει στο διάστημα αυτό.
Τις σημαντικές και σημαδιακές μέρες των εορτών του Δωδεκαημέρου, ο λαϊκός άνθρωπος φρόντισε να τις περιβάλλει με σειρά διαβατηρίων και θρησκευτικών εθίμων, μέσω των οποίων προσπάθησε να εξασφαλίσει την ευτυχία και την μακροημέρευσή του. Με μια σειρά εθίμων και τελετουργιών ο λαϊκός άνθρωπος προσπαθεί να ξορκίσει τον απερχόμενο χειμώνα και να καλωσορίσει την επερχόμενη, ευοίωνη και αναβλαστική άνοιξη, που οριοθετεί περίοδο άνθισης και προμηνύει την καρποφορία του καλοκαιριού. Με τα ποικίλα αυτά έθιμα κατά κανόνα επιδιώκεται να θωρακιστεί τελετουργικά, αλλά και να γίνει αισθητή η μετάβαση από τον χειμώνα στην άνοιξη, από το σκοτάδι στο φως και από τη νέκρωση στην αναγέννηση της φύσης. Επίσης, να εξασφαλιστεί ευετηρική ευτυχία για τη χρονιά που έρχεται και να τονωθεί το θρησκευτικό συναίσθημα και η οικογενειακή συνοχή, με τις εκκλησιαστικές και οικιακές λατρευτικές τελετουργίες των τριών μεγάλων εορταστικών σταθμών της περιόδου (Χριστουγέννων – Πρωτοχρονιάς – Θεοφανείων).
Στα παραδοσιακά ελληνικά σπίτια, έκαιγε στο τζάκι, όλες τις μέρες αυτές, το Χριστόξυλο, ένα μεγάλο ξύλο που έμπαινε εκεί επίτηδες, και του οποίου η χωνεμένη στάχτη συλλέγονταν τελετουργικά στο τέλος του Δωδεκαημέρου, για να χρησιμεύσει ως μαγικό αποτροπαϊκό φυλακτήριο του σπιτιού και της οικογένειας. Στα σύγχρονα σπίτια, που το τζάκι, αν υπάρχει, είναι μάλλον δηλωτικό εκζήτησης και πολυτέλειας παρά χρηστικό, οι κάθε είδους διακοσμήσεις έχουν τον κύριο λόγο, και μάλιστα διακοσμήσεις που αναμειγνύουν την φάτνη με πολλές μορφές ξωτικών από την δυτικοευρωπαϊκή, κατά κύριο λόγο, παράδοση.
Τα ξωτικά αυτά, στην ελληνική μάλιστα εκδοχή τους, είναι που ενέπνευσαν, ως μορφές, και τις δωδεκαημερίτικες παραδοσιακές μεταμφιέσεις, όπως αυτές παριστάνονται, κυρίως από τα Χριστούγεννα ως και πριν τα Φώτα, στον βορειοελλαδικό χώρο. Το Δωδεκαήμερο με τις τρεις μεγάλες γιορτές του (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνεια) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιόδους του ετήσιου εορτολογικού κύκλου, αφού μάλιστα η περίοδος αυτή συμπίπτει με τις χειμερινές τροπές του ηλίου, μια σημαντική φάση του ετήσιου ημερολογιακού κύκλου, που σημαδεύεται, ήδη από τα αρχαία χρόνια και σε όλους σχεδόν τους λαούς, με ανάλογα σημαντικά έθιμα. Ανάμεσα σε αυτά, στον ελληνικό λαό, σπουδαία θέση κατέχουν οι δωδεκαημερίτικες μεταμφιέσεις, που κυριαρχούν ιδίως στον βορειοελλαδικό χώρο. Οι μεταμφιέσεις αυτές υπάρχουν με τόση πολυμορφία και σε τέτοια έκταση, ώστε έχουν απασχολήσει πολλές φορές την επιστήμη της λαογραφίας. Η κοινή μάλιστα κατάληξη όλων των ερευνητών, Ελλήνων και ξένων, είναι ότι κοινό υπόστρωμα των εθίμων αυτών αποτελεί η πανάρχαιη πεποίθηση πως η τέλεσή τους συμβάλλει στην «καλοχρονιά», δηλαδή στην εξασφάλιση, με μαγικό και συμβολικό τρόπο πάντοτε, πλούσιας σοδειάς και σωματικής υγείας και ρώμης, για όλα τα μέλη της παραδοσιακής κοινότητας.
Όσα παραπάνω διαπιστώθηκαν ή αναφέρθηκαν, αποτελούν απλές νύξεις σε ένα μεγάλο και σπουδαίο ζήτημα, που έχει απασχολήσει αρκετά την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία, και το οποίο χρειάζεται μεγάλη έκταση για να αναλυθεί και να καλυφθεί. Είναι όμως, οι παρατηρήσεις αυτές, ενδεικτικές του κλίματος που προσδιορίζει τον ελληνικό λαϊκό εορτασμό των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, τόσο σήμερα όσο και διαχρονικά, στην ελληνική λαϊκή λατρευτική και εορτολογική παράδοση. Και είναι, παραλλήλως, αποκαλυπτικές του μεγάλου εθιμικού πλούτου που μελετά και διαχειρίζεται η ελληνική λαογραφία, πλούτου μοναδικού και πολύχρωμου, πολύμορφου και πολυδιάστατου, κυρίως όμως ανθρωποκεντρικού. Γιατί όσα έθιμα παραπάνω αναφέρθηκαν διακρίνονται για την κοινωνική τους λειτουργικότητα, και για την εγγραφή τους σε ένα πλαίσιο αρμονικής ζωής με το φυσικό περιβάλλον και υποδειγματικής συνύπαρξης με τον συγχωριανό και τον συνάνθρωπο, στα πλαίσια πάντοτε των παραδοσιακών ελληνικών κοινωνιών.
The post Εθιμικά και Τελετουργικά του Δωδεκαημέρου appeared first on Dogma.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Κάλαντα με νέα μέτρα για εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους - Έρχονται αλλαγές και στα σχολεία
- Η καριέρα αυτών των τεσσάρων ζωδίων θα απογειωθεί το 2022
- Κάτι ξαναψήνεται: Τα παλιομοδίτικα πλακάκια στην κουζίνα, τα τεράστια νύχια της οικοδέσποινας και το χαλί στο τραπέζι
- Αυξάνονται οι νεκροί από το ναυάγιο στη Φολέγανδρο
- Νέα μέτρα: Ανακοινώνεται η πρώτη δόση – Τι αλλάζει σε ΜΜΜ και εορταστικές εκδηλώσεις - Τι θα γίνει με σχολεία και εστίαση
- Τράπεζες: Απόφαση κόλαφος για 70.000 δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο
- Πλεύρης: Επιβεβαίωσε την επιβολή περιοριστικών μέτρων μετά τις γιορτές
- ΠΟΥ: Καμία χώρα δεν μπορεί να εξέλθει από την πανδημία της COVID-19 με αναμνηστικές δόσεις εμβολίου
- Εορταστικό ωράριο 2021: Τι ώρα ανοίγουν και τι ώρα κλείνουν τα μαγαζιά
- Πότε γίνεται η πληρωμή του ΟΠΕΚΕΠΕ για την εξισωτική - Σήμερα οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις dogma
![Εθιμικά, Τελετουργικά, Δωδεκαημέρου,ethimika, teletourgika, dodekaimerou](https://images32.inewsgr.com/4365/43658905/ethimika-kai-teletourgika-tou-dodekaimerou-160.jpg)
- Τελευταία Νέα dogma
- Εθιμικά και Τελετουργικά του Δωδεκαημέρου
- Διαφορετικά τα φετινά Χριστούγεννα εν μέσω πανδημίας
- Σαν σήμερα 23 Δεκεμβρίου: Όλες οι εορτές και τα πιο σημαντικά γεγονότα
- Συγκινητική ανταπόκριση στον «Ραδιομαραθώνιο κατά της φτώχειας» της Πειραϊκής Εκκλησίας
- Φιλομαθής, αλλά και φιλόπονος
- Όταν ο νους προσεύχεται…!
- Η θύμηση του Θεού γεννάει την προσευχή.
- Συνάντηση Αρχιεπισκόπου με τον Πρόεδρο της Εταιρείας «Παιχνίδια Δεσύλλας»
- Να προσεύχεσαι αληθινά!
- Συνεργασία μεταξύ ΙΜΕ και Βιβλιοθήκη Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου Β΄
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Νέα μέτρα: Γιορτές με μάσκες παντού - Τέλος οι εκδηλώσεις - Έρχεται καραντίνα και για εμβολιασμένους, αλλαγές σε σχολεία, εργασία και εστίαση
- Φάρμα: Έγινε χαμός καθώς παίκτες πιάστηκαν στα χέρια - Δείτε το βίντεο
- Τέλη κυκλοφορίας 2022: Πότε λήγει η προθεσμία για την πληρωμή τους - Στο «τραπέζι» η παράταση
- Τζο Μπάιντεν: "Αν ο Τραμπ είναι υποψήφιος στις εκλογές του 2024, θα είμαι κι εγώ"
- Δραματική έκκληση Καπραβέλου: Η Πολιτεία πρέπει να πάρει πιο αποφασιστικά μέτρα
- ΕΚΠΑ: Αρκετά μικρότερη η νοσηρότητα της Όμικρον σε σχέση με τα προηγούμενα στελέχη
- NBA – Οι Μιλγουόκι Μπακς επικράτησαν άνετα των Χιούστον Ρόκετς παρά την απουσία του Γιάννη
- Έρευνα: Δέκα λεπτά τρέξιμο κάνουν θαύματα στον εγκέφαλο
- Χριστουγεννιάτικη Ιστορία: Πέντε αλήθειες που δεν γνωρίζετε για τη νουβέλα του Ντίκενς
- Μπάιντεν για Τραμπ: Θα μου έδινε κίνητρο αν έθετε υποψηφιότητα το 2024