Τροπολογία αποχαρακτηρισμού περιοχών Natura πρότεινε η ΚΕΔΕ

του Θοδωρή Καραουλάνη

Έναν μηχανισμό που σήμερα δεν προβλέπεται ρητά από τη νομοθεσία για την αξιολόγηση της πραγματικής κατάστασης των περιοχών Natura και τη δυνατότητα να «αποκόπτονται» από τις προστατευόμενες περιοχές όσες ανακαλυφθεί ότι δεν καλύπτουν τις προδιαγραφές της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας, πρότεινε η ΚΕΔΕ. Συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ,

δήμαρχος Κατερίνης Σάββας Χιονίδης, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για τους Φορείς Διαχείρισης και τις περιοχές Natura στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής (όπoυ η Greenagenda αποκάλυψε την έντονη κριτική της ΚΕΔΕ), προχώρησε ένα βήμα παραπάνω από τα συνηθισμένα, προτείνοντας στο ΥΠΕΝ και στην Βουλή να υιοθετήσουν τροπολογία για την αναθεώρηση των ορίων των περιοχών Natura. Μένει να δούμε αν, κατά το τυπικό, θα υιοθετήσει κάποιος βουλευτής (η κυβέρνηση είναι πολύ δύσκολο…) την πρόταση τροπολογίας ώστε να την καταθέσει στη συζήτηση της Ολομέλειας και αν ο Υπουργός θα την κάνει δεκτή – κάτι που φαντάζει μάλλον απίθανο, αλλά ποτέ δεν είναι σίγουρο κάτι τέτοιο, καθώς πρόκειται για πολιτική εκτίμηση της στιγμής (όπως κάθε τροπολογία).

Όπως σημείωσε στην εισήγησή του, ο Σάββας Χιονίδης αν κάποια περιοχή δεν τηρεί τις προδιαγραφές να χαρακτηρίζεται ως ΖΕΠ ή να είναι γενικότερα υπό τον έλεγχο ενός Φορέα Διαχείρισης, τότε θα πρέπει να μπορεί αυτοδικαίως να υποβληθεί αίτημα «αποκοπής» της συγκεκριμένης περιοχής από την περιοχή προστασίας natura αλλά και από την αρμοδιότητα των φορέων. Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Κατερίνης αυτό πρέπει να γίνεται αυτόματα, ιδιαίτερα όταν αφορά, για παράδειγμα, ήδη πολεοδομημένες εκτάσεις, οι οποίες «εκ παραδρομής και κατά παράβαση του νόμου εντάχθηκαν» σε καθεστώς προστασίας, «όταν αυτό μπορεί να τεκμηριωθεί με επιστημονικό τρόπο».

Σύμφωνα με τον Σάββα Χιονίδη μία τέτοια ρύθμιση θα βοηθήσει και τους ίδιους τους Φορείς Διαχείρισης να αποφορτιστούν από περιοχές που δεν έχουν καμία αξία. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ στη Βουλή δεν έφερε κάποιο συγκεκριμένο παράδειγμα.

Παράγοντες του ΥΠΕΝ τόνιζαν off the record ότι διαδικασία αναθεώρησης των περιοχών Natura προβλέπεται στην κοινοτική οδηγία και μπορεί να γίνει, οπότε δεν έχει βάση η κριτική της ΚΕΔΕ. Μάλιστα σημείωναν ότι κάτι τέτοιο θα είχε πραγματικό νόημα να συζητηθεί όχι τώρα που ολοκληρώθηκαν τα όρια των περιθοχών αλλά όταν ολοκληρωθούν οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες και τα Προεδρικά Διατάγματα για τις προστατευόμενες περιοχές. Στην παρατήρησή μας ωστόσο ότι η πρόβλεψη της κοινοτικής νομοθεσίας δεν περιέχει συγκεκριμένη διαδικασία «αποχαρακτηρισμού» αλλά μόνο περιοδική – ανα εξαετία – αξιολόγηση της κατάστασης, αυτό έγινε δεκτό. Επίσης σημειώθηκε ότι μια τέτοια διαδικασία πιθανώς να χρειάζεται νομοθετική ρύθμιση, οπότε έγινε δεκτό ότι, ως οριζόντιο μέτρο, δεν είναι θέμα της ΕΠΜ ή ενός κανονιστικού ΠΔ αλλά νομοθεσίας και θεσμοθετημένης διαδικασίας – δηλαδή αυτό που προτείνει η ΚΕΔΕ. Ωστόσο οι υπηρεσιακοί παράγοντες παρέμειναν εξαιρετικά επιφυλακτικοί στην πρόταση της ΚΕΔΕ καθώς, χωρίς να θέλουν να το παραδεχθούν ευθέως, θεωρούν ότι ο Δήμαρχος Κατερίνης ωθείται στην προστάσεις του από τοπικό θέμα (χωρίς να το αναφέρουν είναι προφανές ότι αναφέρονται στην υπόθεση του Κορινού Πιερίας).

Από την άλλη πλευρά, επιστημονικές πηγές που ασχολούνται με τα θέματα βιοποικιλότητας τόνιζαν ότι αφενός προβλέπεται από την κοινοτική νομοθεσία η περιοδική αξιολόγηση αλλά είναι απολύτως αναγκαία η θεσμοθέτηση συγκεκριμένης διαδικασίας με βάση τα πραγματικά δεδομένα. Έφεραν μάλιστα ως παράδειγμα, ειδικά για τις ζώνες προστασίας των πουλιών, το ενδεχόμενο να μετακινηθεί ο πληθυσμός που προστατεύεται και να πρέπει να «μετακινηθούν» και τα όρια της περιοχής Natura. «Άλλωστε η αρχική χάραξη των χερσαίων περιοχών natura δεν έγινε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και αυτό είναι γνωστό σε όλους», σημείωναν χαρακτηριστικά. Ακόμη εξέφρασαν την απορία του τί θα γίνει, ελλείψει συγκεκριμένης διαδικασίας, αν εξαφανιστεί ένας προστατευτέος πληθυσμός – ή αν πολλαπλασιαστεί τόσο που δεν αρκεί η περιοχή για την επιβίωσή του. Οπότε σημείωναν ότι είναι απαραίτητη μια διαδικασία αναθεώρησης, αλλά τόνισαν ότι αυτή θα πρέπει να βασίζεται σε πραγματικά επιστημονικά δεδομένα – κάτι που σήμερα δεν είναι δεδομένο.