Θέμα ημερών οι νέες χρήσεις γης - Αλλάζουν όλα σε χωροταξία, πολεοδομία, περιβάλλον

του Θοδωρή Καραουλάνη

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της Greenagenda, το νέο Προεδρικό Διάταγμα για τις χρήσεις γης στη χώρα, δηλαδή ποια δραστηριότητα επιτρέπεται και τι απαγορεύεται σε κάθε περιοχή της Ελλάδας όπου υπάρχει χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, βρίσκεται ήδη στο Εθνικό Τυπογραφείο προς δημοσίευση.

Οι χρήσεις γης και το συγκεκριμένο Προεδρικό Διάταγμα έχουν περάσει από σαράντα κύματα, αρχικά λόγω

Οι χρήσεις γης στη χώρα καθορίστηκαν τελευταία φορά συνολικά με ΠΔ το 1987. Από τότε έχουν αλλάξει και τα δεδομένα πολεοδομικού σχεδιασμού και οι πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας. Η αλλαγή και η επικαιροποίηση των χρήσεων γης ήταν μια ανάγκη αποδεκτή από όλους, καθώς η παλαιότητα των προβλέψεων είχε δημιουργήσει ανυπέρβλητα προβλήματα και συνεχείς προστριβές μεταξύ υπηρεσιών και πολιτών. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα μνημόνια με τους δανειστές περιλαμβάνουν ολόκληρο κεφάλαιο “land use”, δηλαδή «χρήση γης» – όπου οι θεσμοί όμως περιλαμβάνουν σχεδόν όλα τα σχετικά θέματα (δασικοί χάρτες, χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, χρήσεις γης κλπ).

Για αυτόν τον λόγο η προηγούμενη κυβέρνηση επέλεξε να νομοθετήσει, σε συνδυασμό με την αλλαγή ολόκληρου του πλαισίου χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής. Έτσι με το νόμο 4269/2014 που ονομάζονταν «χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση», όπου για πρώτη φορά προβλέφθηκαν τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια σε ολόκληρη τη χώρα (δηλαδή η ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού και το τέλος της έννοιας της «εκτός σχεδίου περιοχής») και πολλά άλλα, νομοθετήθηκε ένα ολόκληρο κεφάλαιο νομοθεσίας για τις νέες χρήσεις γης, το καλοκαίρι του 2014.

Η νέα κυβέρνηση αποφάσισε, το 2016, επί Υπουργίας Πάνου Σκουρλέτη, ότι διαφωνούσε με τις χρήσεις γης όπως ήταν και θέλησε να τις αλλάξει. Αντί να φέρει έναν νέο νόμο (όπως έκανε αργότερα για τα άλλα θέματα χωροταξίας και δόμησης), επέλεξε απλά να καταργήσει ολόκληρο το κεφάλαιο του νόμου του 2014 με μια γραμμή, επιβάλλοντας επιστροφή στο καθεστώς του 1987. Προφανώς δεν ήταν έτοιμη να περιγράψει τι ακριβώς θέλει, όπως αποδεικνύεται από την καθυστέρηση νέας θεσμοθέτησης έως σήμερα, αλλά παράλληλα ήθελε να προλάβει πολλούς δήμους που προχωρούσαν σε νέα πολεοδομικά σχέδια να μην εφαρμόσουν τη νομοθεσία του 2014. Η Greenagenda ανέδειξε με πολλά ρεπορτάζ τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από αυτό το «μπρος-πίσω» στα θέματα χρήσεων γης.

Εν τέλει το νέο ΠΔ βγήκε σε διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης από τον Γιώργο Σταθάκη τον Φεβρουάριο του 2017 και ακόμη και σήμερα, ενάμιση σχεδόν χρόνο μετά, δεν έχει θεσμοθετηθεί ακόμη – ενδεικτικό της σοβαρότητας και της δυσκολίας που υπάρχει σε μία τέτοια προσπάθεια.

Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι η βεβαίωση χρήσεων γης είναι στην πραγματικότητα η μόνη προϋπόθεση που έχει μείνει ως προαπαιτούμενο στην αδειοδότηση των επιχειρήσεων, καθώς όλα τα άλλα έγγραφα οι επιχειρήσεις κάθε είδους τα συγκεντρώνουν και τα κρατούν προς έλεγχο μετά την έναρξη της λειτουργίας, σύμφωνα με το νόμο για την απλοποίηση της αδειοδότησης. Ακόμη, οι χρήσεις γης είναι βασικό κεφάλαιο και το ουσιαστικό περιεχόμενο σε κάθε Τοπικό Χωρικό Σχέδιο (δηλαδή τη νέα μορφή των παλαιών ΓΠΣ - γενικών πολεοδομικών σχεδίων). Ως γνωστόν, η χώρα καλείται να έχει ολοκληρώσει τον πολεοδομικό σχεδιασμό μέσα στα επόμενα 3 χρόνια, οπότε όλοι οι δήμοι της χώρας θα κληθούν να σχεδιάσουν ολόκληρη την περιοχή τους (άρα ολόκληρη τη χώρα) με βάση τις νέες χρήσεις γης που θα θεσμοθετηθούν με το ΠΔ.

Στο ΠΔ έγιναν αρκετές αλλαγές, μαθαίνουμε, από το κείμενο που παρουσιάστηκε σε διαβούλευση, τόσο λόγω των σχολίων εκεί όσο και από παρεμβάσεις φορέων, ενδιαφερομένων, υπηρεσιών κλπ. Ακολούθως το σχέδιο του ΠΔ, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία, στάλθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο το επεξεργάστηκε εκτενώς, ως όφειλε λόγω της σημασίας του, και έκανε αρκετές παρατηρήσεις. Το ΥΠΕΝ κρατά το περιεχόμενο αυτών των παρατηρήσεων ως επτασφράγιστο μυστικό. Εν τέλει, το Υπουργείο ενσωμάτωσε όσες παρατηρήσεις του ΣτΕ έκρινε ότι θέλει και το απέστειλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ολοκληρώνοντας τη διαδικασία αρχές Μαΐου, σύμφωνα με όσα είχε αναφέρει ο Γιώργος Σταθάκης σε συνέντευξη του στον Real FM. Η διαδικασία ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες, δύο μήνες μετά την προαναγγελία του Υπουργού. Πληροφορίες που δεν έχουμε ακόμη επιβεβαιώσει (αλλά θα διαπιστωθούν στην πράξη με τη δημοσίευση…) αναφέρουν ότι υπάρχουν αλλαγές ακόμη και της τελευταίας στιγμής. Σε κάθε περίπτωση το νέο καθεστώς χρήσεων γης στη χώρα είναι θέμα ημερών, ίσως και ωρών, καθώς το ΠΔ έχει λάβει ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, κωδικό αριθμό δημοσιεύματος σε ΦΕΚ αλλά δεν έχει ακόμη (την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές…) δημοσιευτεί.