Τα σημεία «κλειδιά» για το νέο «Εξοικονομώ κατ' Οίκον» - Μέρος τέταρτο

του Θοδωρή Καραουλάνη

Η κυβέρνηση, μετά από τρία χαμένα χρόνια, ανακοίνωσε επιτέλους το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ' Οίκον», δίνοντας στη δημοσιότητα τον Οδηγό Εφαρμογής του προγράμματος. Η έναρξη υποβολής των αιτήσεων θα ξεκινήσει στις 28 Φεβρουαρίου, όπως ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ και η Greenagenda, παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις και τις λεπτομέρειες κάνει σειρά ρεπορτάζ για κρίσιμα στοιχεία του προγράμματος. Θυμίζουμε ότι από την προηγούμενη εβδομάδα δημοσιεύσαμε το πρώτο μέρος, το δεύτερο μέρος και το τρίτο μέρος του ρεπορτάζ με τα «σημεία – κλειδιά» του νέου Εξοικονομώ και συνεχίζουμε, δίνοντας βαρύτητα στην ενημέρωση για όσες σημαντικές λεπτομέρειες δεν είναι ευκρινείς με την πρώτη ανάγνωση του οδηγού.

Το ζήτημα της επιλογής μηχανικών για τα ΠΕΑ - Και τα ασυμβίβαστα

Εξαιρετικά σημαντικό είναι το ζήτημα της επιλογής μηχανικού που θα συνεργαστεί κανείς στο πλαίσιο του προγράμματος. Και αυτό γιατί αφενός αφορά την υλοποίηση του ίδιου του έργου – και την ποιότητά του, ώστε να επιτευχθεί πράγματι ο φιλόδοξος ενεργειακός στόχος σε κάθε κατηγορία - αλλά και γιατί ο μηχανικός που θα διενεργήσει ενεργειακή επιθεώρηση σε κάθε κατοικία είναι κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας. Εξάλλου, όπως προκύπτει από τον Οδηγό, ο μηχανικός που θα διενεργήσει την αρχική επιθεώρηση θα προτείνει τις απαραίτητες εργασίες και ο μηχανικός που θα εκτελέσει τη δεύτερη επιθεώρηση (μετά το τέλος του έργου) θα πιστοποιήσει και θα τεκμηριώσει τόσο την επίτευξη των στόχων όσο και τα στοιχεία, αναλυτικά, που το αποδεικνύουν! Έτσι, πρακτικά, οι μηχανικοί που θα εκδώσουν τα ΠΕΑ γίνονται και ελεγκτές του πραγματικού αντικειμένου του έργου που επιδοτεί το νέο «Εξοικονομώ» σε κάθε κατοικία.

Σημειώνουμε ότι εκτός του μηχανικού – ενεργειακού επιθεωρητή που θα εκδώσει το πρώτο και το δεύτερο ΠΕΑ (είτε είναι ο ίδιος είτε άλλος) το πρόγραμμα επιτρέπει (και επιχορηγεί) και τη χρησιμοποίηση συμβούλου έργου.

Σημειώνουμε ωστόσο προκαταβολικά, καθώς τονίζεται ιδιαίτερα στον οδηγό του προγράμματος, ότι υπάρχουν ασυμβίβαστα ανάμεσα σε όσους ο κάθε ενδιαφερόμενος θα επιλέξει να συνεργαστεί, κυρίως όσον αφορά τους ενεργειακούς επιθεωρητές. Θυμίζουμε ότι η Greenagenda είχε αποκαλύψει από τον Δεκέμβριο ότι, παρότι δεν αναφέρεται ευθέως στον οδηγό του προγράμματος (προκύπτει από τη νομοθεσία των ενεργειακών επιθεωρήσεων), ένας μηχανικός που έχει αναλάβει εργασίες σε ένα κτήριο ή διαμέρισμα, δεν μπορεί να εκδώσει ο ίδιος Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Οπότε, για κάθε επέμβαση θα χρειαστεί σίγουρα ο πολίτης να απευθυνθεί είτε σε «ομάδα», ανεξάρτητων όμως, μηχανικών ή σε τουλάχιστον δύο διαφορετικούς μηχανικούς για να ολοκληρώσει το πρόγραμμα, πέρα από όσους προμηθευτές απασχολήσει για τα υλικά και τις εργασίες που θα απαιτηθούν.

Πιο συγκεκριμένα τονίζουμε ότι σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, απαγορεύεται η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης από Ενεργειακό Επιθεωρητή σε κτήριο ή κτηριακή μονάδα εφόσον:

α) συμμετείχε στη μελέτη, κατασκευή, επίβλεψη, συντήρηση, ο ίδιος ή νομικό πρόσωπο του οποίου είναι μέλος ή εταίρος ή υπάλληλος,
β) έχει δικαίωμα κυριότητας, νομής ή κατοχής, ο ίδιος, ή σύζυγος ή συγγενής του έως β’ βαθμού ή νομικό πρόσωπο του οποίου ο ίδιος είναι μέλος ή εταίρος ή υπάλληλος.

Επίσης σημειώνεται ότι η ιδιότητα του Ενεργειακού Επιθεωρητή είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του υπαλλήλου στο Δημόσιο ή ευρύτερο Δημόσιο τομέα, με σχέση δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι χρειάζεται προσοχή να μην είναι ο ίδιος μηχανικός (ή νομικό πρόσωπο) τόσο προμηθευτής εργασιών – υλικών – μελετών όσο και ενεργειακός επιθεωρητής. Από το συνδυασμό όμως των λεκτικών των σχετικών διατάξεων προκύπτει ότι μπορεί να ασχοληθεί ένας μηχανικός με τα ΠΕΑ και ένας άλλος για όλες τις άλλες μελέτες και τη θέση του συμβούλου έργου. Οπότε, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, σε κάθε εντασσόμενο στο πρόγραμμα ακίνητο θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος να συνεργαστεί με τουλάχιστον δύο διαφορετικούς μηχανικούς.

Το ζήτημα της επιλογής συμβούλων έργου

Από το πρόγραμμα επιχορηγείται και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σύμβουλος έργου από κάθε ενδιαφερόμενο. Ο σύμβουλος έργου θα μπορεί να αναλάβει τα σχετικά με την υποβολή της αίτησης, την παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του έργου συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση.

Σύμφωνα με τον οδηγό του Προγράμματος, ο σύμβουλος έργου έχει, απέναντι στον Ωφελούμενο, κατ’ ελάχιστον την υποχρέωση:

της ενημέρωσης του Ωφελούμενου για τα εισερχόμενα ηλεκτρονικά μηνύματα από το Πληροφοριακό Σύστημα, των ενεργειών που απαιτούνται και τις αντίστοιχες προθεσμίες που έχει ο Ωφελούμενος για την διεκπεραίωσή τους,όλων των καταχωρήσεων για την υποβολή της αίτησης στο Πληροφορικό Σύστημα του Προγράμματος,
της αναλυτικής καταγραφής των προτεινόμενων παρεμβάσεων στο Πληροφοριακό Σύστημα, όπως καταγράφονται στο έντυπο «Πρόταση Παρεμβάσεων» που υπογράφει ο Ενεργειακός Επιθεωρητής και το έντυπο «επιμερισμού κόστους» σε περίπτωση πολυκατοικίας,της επισύναψης όλων των δικαιολογητικών στην μορφή που απαιτείται από το Πληροφοριακό Σύστημα,της αναλυτικής καταγραφής των υλοποιημένων παρεμβάσεων στο Πληροφοριακό Σύστημα, όπως καταγράφονται στο έντυπο «Καταγραφή Παρεμβάσεων – Ολοκλήρωση Έργου» που υπογράφει ο Ενεργειακός Επιθεωρητής και το έντυπο «επιμερισμού κόστους» σε περίπτωση πολυκατοικίας,της αναλυτικής καταγραφής στο Πληροφοριακό Σύστημα των παραστατικών δαπανών και της επισύναψης των παραστατικών δαπανών και δικαιολογητικών πληρωμής.

Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, δεν είναι υποχρεωτικό ο σύμβουλος έργου να είναι μηχανικός, ωστόσο είναι προφανές ότι θα πρέπει να γνωρίζει πλήρως, επαρκώς και αναλυτικά όλα όσα περιλαμβάνονται στα σχετικά έντυπα.

Το «τιμολόγιο επιχορήγησης» για εργασίες μηχανικού

Οι εργασίες μηχανικού αποτελούν βασικό κομμάτι του προγράμματος καθώς αναλαμβάνουν αφενός την έκδοση των απαραίτητων Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης αλλά και τις εργασίες συμβούλου ή/και τις απαραίτητες άδειες – πάντα με την προϋπόθεση που αναλύσαμε ανωτέρω για τα ασυμβίβαστα.

Σύμφωνα με τον Οδηγό, επιχορηγούνται από το Πρόγραμμα σε ποσοστό 100% της δαπάνης, υπό την προϋπόθεση υπαγωγής της αίτησης σε αυτό και επίτευξης του ελάχιστου ενεργειακού στόχου:

1. Το κόστος που απαιτείται για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων. H επιλέξιμη αμοιβή ανά ενεργειακή επιθεώρηση συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. καθορίζεται ως εξής:

i) για μονοκατοικία ή διαμέρισμα, η αμοιβή καθορίζεται σε 62 € επαυξημένη κατά 1,86 €/τ.μ. ωφέλιμης επιφανείας της ιδιοκτησίας, με μέγιστο επιλέξιμο ποσό ανεξαρτήτως επιφάνειας τα 310,0 €,
ii) για κτήρια πολλών ιδιοκτησιών κατοικίας (πολυκατοικία), όταν η επιθεώρηση αφορά στην πολυκατοικία, η αμοιβή καθορίζεται σε 62 € επαυξημένη κατά 1,24 €/τ.μ. συνολικής επιφανείας της «πολυκατοικίας», με μέγιστο επιλέξιμο ποσό ανεξαρτήτως επιφάνειας τα 806,0 €.

2. Η αμοιβή του συμβούλου έργου σχετικά με την υποβολή της αίτησης, την παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του έργου συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση, μέχρι του ποσού των 248 € ανά επιμέρους αίτηση, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Σε περίπτωση πολυκατοικίας, πρέπει να χρησιμοποιηθεί ο ίδιος σύμβουλος έργου για όλους τους ωφελούμενους και η αμοιβή του ορίζεται μέχρι του ποσού των 248 € συν 62 € για κάθε επιπλέον του πρώτου διαμερίσματος, με μέγιστο συνολικό ποσό 620 €, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.

3. Η αμοιβή για τυχόν μελέτες και εγκρίσεις απαιτούμενες από την κείμενη νομοθεσία για την ορθή υλοποίηση παρεμβάσεων (όπως για παράδειγμα αμοιβή για έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, αμοιβή για μελέτη εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου κλπ), μέχρι ποσού 248 €, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Σε περίπτωση πολυκατοικίας η αμοιβή για μελέτες ορίζεται μέχρι του ποσού των 248 € συν 62 € για κάθε επιπλέον του πρώτου διαμερίσματος, με μέγιστο συνολικό ποσό 620 €, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.

Για μονοκατοικία και μεμονωμένο διαμέρισμα, το συνολικό μέγιστο επιλέξιμο κόστος για τα 1, 2 και 3 δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 992 € ανά αίτηση, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. Σε περίπτωση πολυκατοικίας το συνολικό μέγιστο επιλέξιμο κόστος για τα 1, 2 και 3 δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 2.604 € συνολικά, συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.

Σημειώνεται ότι o τελικός επιλέξιμος προϋπολογισμός (συνολικός και παρεμβάσεων) καθορίζεται βάσει των προσκομισθέντων παραστατικών δαπανών και δεν μπορεί να υπερβαίνει τον επιλέξιμο προϋπολογισμό της απόφασης υπαγωγής (συνολικό και παρεμβάσεων) καθώς και τα επιμέρους ανώτατα όρια επιλέξιμων δαπανών του προγράμματος. Ειδικά για τις αμοιβές των ανωτέρω περιπτώσεων (1, 2 και 3) δεν επιτρέπεται η υπέρβαση των ποσών που έχουν εγκριθεί με την απόφαση υπαγωγής για την κάθε περίπτωση.

Η Greenagenda, έχοντας αποδείξει ότι παρακολουθεί και αποκαλύπτει ζητήματα και λεπτομέρειες για θέματα εξοικονόμησης ενέργειας, θα συνεχίσει τις επόμενες ημέρες το ρεπορτάζ για τα σημεία κλειδιά του νέου προγράμματος, προκειμένου όλοι οι ενδιαφερόμενοι να ενημερωθούν σφαιρικά και να ξεκινήσουν την προετοιμασία τους λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους.