Έργο διάσωσης ποικιλιών αμπέλου σε Natura από την κλιματική αλλαγή

του Δημήτρη Διαμαντίδη

Η κλιματική αλλαγή και οι ανθρώπινες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη γεωργία, τον τουρισμό και την αστική ανάπτυξη απειλούν τις παραδοσιακές ποικιλίες αμπέλου με εξαφάνιση.

Στο πλαίσιο αυτό, ξεκινά η υλοποίηση του έργου «VineSOS - SOS για τις παραδοσιακές ποικιλίες αμπέλου που απειλούνται με εξαφάνιση», που αντιμετωπίζει τα κύρια προβλήματα και της προκλήσεις της Eλληνο-Bουλγαρικής διασυνοριακής περιοχής, τα οποία σχετίζονται με την τοπική βιοποικιλότητα και τις ποικιλίες αμπέλου, ιδιαίτερα εκείνες που βρίσκονται

Το έργο έχει διάρκεια 24 μήνες, συνολικές επιλέξιμες δαπάνες 1.116.107,00 ευρώ και είναι συγχρηματοδοτούμενο από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και από Εθνικούς πόρους των χωρών του προγράμματος Συνεργασίας Interreg VA «Ελλάδα-Βουλγαρία 2014-2020».

Όπως επισημάνθηκε κατά τη διάρκεια σχετικής συνέντευξης τύπου στις εγκαταστάσεις του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου Θεσσαλονίκης, οι τοπικές ποικιλίες αμπέλου, παρά το γεγονός ότι επιδεικνύουν εξαιρετική προσαρμογή στο μικρο-περιβάλλον, απειλούνται από μείωση ή ακόμη και εξαφάνιση ως αποτέλεσμα της εισαγωγής νέων ποικιλιών και σύγχρονων τεχνικών παραγωγής κρασιού.

Ο κύριος στόχος του έργου είναι η προώθηση ενός συνολικού μηχανισμού παρέμβασης που θα επιτρέψει τη μακροπρόθεσμη διατήρηση των αμπέλων και θα δημιουργήσει μια σχετική διασυνοριακή πολιτική, η οποία θα στηρίζεται σε μοριακά δεδομένα και στοιχεία από την επιτόπια έρευνα.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την κοινοτική υποστήριξη για τις ακόλουθες περιοχές στην Ελλάδα: Έβρος, Ξάνθη, Ροδόπη, Δράμα, Θεσσαλονίκη και Σέρρες και στη Βουλγαρία για το Blagoevgrad, Smolyan, Kardzhali και Haskovo.

Οι απειλούμενες ποικιλίες αμπέλου για την Ελλάδα είναι 11 (λευκές και ερυθρές) και 15 για τη Βουλγαρία (λευκές και ερυθρές).

Τα αποτελέσματα του προγράμματος θα επιτευχθούν μέσω των παρακάτω συντονισμένων παρεμβάσεων για την προστασία και την επανεισαγωγή των ποικιλιών αμπέλου:

1. Έρευνα της βιοποικιλότητας των αμπελιών σε ολόκληρη την επιλέξιμη περιοχή, προκειμένου να εντοπιστούν και καταγραφούν με την λήψη δειγμάτων και γενετικών αναλύσεων οι τοπικές ποικιλίες /γονότυποι, με σκοπό την ανάδειξη μοναδικών και πιθανά αγνώστων ποικιλιών
2. Δημιουργία 2 πειραματικών χώρων στη Βουλγαρία και στην Ελλάδα, ως πρώτη πιλοτική δράση για την αναγνώριση των τοπικών ποικιλιών, τη διάδοση και τη διατήρησή τους
3. Δημιουργία ενός Κέντρου Εκπαίδευσης με σκοπό να παρέχει κατάρτιση προς στους τοπικούς αγρότες και τα στελέχη των τοπικών δημόσιων αρχών και
4. Ανάπτυξη δύο Εθνικών Προτάσεων Πολιτικής σχετικά με την προστασία των τοπικών ποικιλιών αμπέλου - μία για τη Βουλγαρία και μία για την Ελλάδα.