Εκτός του δικτύου Natura 2000 o μεγαλύτερος υγρόβιοτοπος στην Εύβοια

Αν και το δίκτυο των περιοχών Natura 2000 στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά, με την επέκταση 63 υφιστάμενων περιοχών και τον χαρακτηρισμό 32 νέων, δεν περιλαμβάνεται σε αυτές ο υγροβιότοπος του Κολοβρέχτη, σύμφωνα με το νομοσχέδιο το οποίο αφορά την «Οργάνωση και λειτουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών» (περιοχές Natura), σύμφωνα με δημοσίευμα της « Εφημερίδας των Συντακτών».

Ωστόσο, στο σχέδιο προβλέπεται η ίδρυση φορέα διαχείρισης περιοχών Natura

Ο Κολοβρέχτης είναι ο μεγαλύτερος υγροβιότοπος στην Εύβοια και ένας από τους μεγαλύτερους στο νησιωτικό Αιγαίο, πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να ενταχθεί στο δίκτυο Natura.

Έχει καταγραφεί ως υγρόβιοτοπος από το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων με το όνομα «Έλος Ψαχνά ή Λιβάδι ή Κολοβρέχτης» και περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου.

Χαρακτηρισμένη περιοχή προστασίας της φύσης

Στον Κολοβρέχτη έχουν καταγραφεί 193 είδη πουλιών, εκ των οποίων τα 56 προστατευόμενα (ερωδιοί, χαλκόκοτες, γλαρόνια, πρασινοκέφαλες πάπιες, γερακίνες, καλημάνες), που απειλούνται με εξαφάνιση σε όλη την Ευρώπη και παγκοσμίως.

Από αυτά, τα 45 εξαρτώνται άμεσα ή έμμεσα από την ύπαρξη του Κολοβρέχτη και σχεδόν όλα τον επισκέπτονται τακτικά. Χαρακτηρίζεται και διεθνούς σημασίας διότι φιλοξενεί το 10% του συνολικού ευρωπαϊκού πληθυσμού της χαλκόκοτας. Εξάλλου φιλοξενεί και αξιόλογα είδη χλωρίδας.

Βρισκόμενος στο πέρασμα των πουλιών στα ανατολικά παράκτια της ηπειρωτικής χώρας, ο Κολοβρέχτης αποτελεί σημαντικό σταθμό ανεφοδιασμού και ξεκούρασης κυρίως για τα αποδημητικά πουλιά επειδή βρίσκεται επάνω στον μεταναστευτικό άξονα Βορρά-Νότου.

Ο υγροβιότοπος έχει χαρακτηριστεί περιοχή προστασίας της φύσης με βάση τον νόμο 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» και προστατεύεται από το Προεδρικό Διάταγμα της 1ης Αυγούστου 1989 (ΦΕΚ 642) με βάση το οποίο κατοχυρώθηκε το καθεστώς προστασίας της περιοχής, οριοθετήθηκαν η α΄ και η β΄ ζώνη προστασίας, καθορίστηκε ζώνη οικιστικού ελέγχου (ΖΟΕ), προβλέφθηκαν οι επιτρεπόμενες δραστηριότητες και η δημιουργία φορέα διαχείρισης, που όμως δεν συγκροτήθηκε ποτέ.

Η μη ένταξη του Κολοβρέχτη στο δίκτυο Nartura θα επιδεινώσει την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει την τελευταία 30ετία, καθώς η κερδοσκοπία σε βάρος της φύσης και η συστηματική αδιαφορία πολιτείας και αυτοδιοίκησης πλήττουν θανάσιμα τον υγροβιότοπο – υποβαθμίζεται περιβαλλοντικά και μειώνεται η έκτασή του.

Σωρεία παραβάσεων τόσο του Προεδρικού Διατάγματος όσο και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας έχουν καταγραφεί κατά καιρούς.

Σε αυτές περιλαμβάνονται η καύση και η εκχέρσωση του καλαμιώνα σε έκταση δεκάδων στρεμμάτων και επιχωματώσεις με στόχο την καταπάτηση, η ρίψη αποβλήτων από γειτονικές επιχειρήσεις και από την πλημμελή λειτουργία των βιολογικών καθαρισμών, οι απορρίψεις σκουπιδιών, μπάζων και υπολειμμάτων από καύση τοξικών υλικών και άλλων χημικών.

Πέραν αυτών, πραγματοποιείται εκβάθυνση των παλαιών και διάνοιξη νέων καναλιών απορροής του νερού προς τη θάλασσα, πράξη που συντελεί στην τάχιστη αποστράγγιση και αποξήρανση, η ρίψη φυτοφαρμάκων από γειτονικές καλλιέργειες, ενώ διανοίχτηκε δρόμος μήκους περίπου 2.000 μέτρων εντός του πυρήνα του υγροβιότοπου με μπάζωμα από επικίνδυνα ορυκτά που περιέχουν νικέλιο, κάδμιο, χρώμιο, διάφορα οξείδια και σύμπλοκα βαρέων μετάλλων (υλικά από τα ορυχεία της εταιρείας ΛΑΡΚΟ), κάτι που καταστρέφει ολοσχερώς την ανασύσταση της χλωρίδας και πανίδας.

Ομάδα Πολιτών για τη Διάσωση και Ανάδειξη του Κολοβρέχτη

Ωστόσο, ο Κολοβρέχτης θα μπορούσε να διασωθεί αφού, σύμφωνα με το νομοσχέδιο το οποίο αφορά την «Οργάνωση και λειτουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών» (περιοχές Natura) (άρθρο 3), «δύναται να τροποποιούνται τα όρια χωρικής αρμοδιότητας των ΦΔΠΠ ή να υπάγονται στη διοίκηση και διαχείρισή τους και άλλες περιοχές ανάλογα με τα προστατευτέα αντικείμενα».

Στο πλαίσιο αυτό, η Ομάδα Πολιτών για τη Διάσωση και Ανάδειξη του Κολοβρέχτη ζητά την ένταξη του υγροβιότοπου στις αρμοδιότητες του υπό σύσταση φορέα διαχείρισης των περιοχών υπό καθεστώς προστασίας NATURA του νομού Εύβοιας.