Χωρίς κοινωνική συναίνεση ψηφίζεται το ν/σ για τους Φορείς Διαχείρισης Natura

του Θοδωρή Καραουλάνη

Όλοι αναγνωρίζουν ότι η αντιστοίχηση όλων των περιοχών Natura με Φορείς Διαχείρισης που αναλαμβάνουν την εποπτεία τους είναι σημαντικό βήμα για τη χώρα αλλά τα συγχαρητήρια στο ΥΠΕΝ και η συναίνεση των αρμόδιων και σχετικών φορέων περιορίζεται τελικά μόνο σε αυτό – και στη δημόσια χρηματοδότηση των ΦΔ από κάποιους από τους φορείς. Αυτό αποδείχθηκε από τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, το οποίο εισάγεται σήμερα προς

συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια με ορισμένες νομοτεχνικές βελτιώσεις που έκανε (αλλά δεν ανακοίνωσε…) η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ.

Παρά το ότι σύμφωνα με το Υπουργείο το νομοσχέδιο επιλύει χρόνια προβλήματα και αποτελεί μεγάλο βήμα προς τα εμπρός, δεν συμμερίζονται την άποψή του οι φορείς που τοποθετήθηκαν δημόσια στη Βουλή (τις θέσεις των οποίων μόνο η Greenagenda κατέγραψε). Το ίδιο το ΥΠΕΝ εστιάζει τις τομές του νομοσχεδίου στην κάλυψη ολόκληρης της έκτασης των περιοχών Natura από ΦΔ, στην αύξηση του αριθμού των Φορέων και συνεπακόλουθα της αποτελεσματικότητας τους αλλά και στο ζήτημα της πρόβλεψης για πρώτη φορά κρατικής χρηματοδότησης από τον τακτικό προϋπολογισμό, της πρόβλεψης για άλλα έσοδα σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες, στην ίδρυση Συμβουλευτικών Επιτροπών πλάϊ στα ΔΣ των ΦΔ και στην βελτίωση του ρόλου και των αρμοδιοτήτων των Φορέων Διαχείρισης.

Το πρόβλημα είναι ότι εκτός της κρατικής χρηματοδότησης (εν μέρει) και της κάλυψης ολόκληρης της χώρας, οι αρμόδιοι φορείς δεν συμμερίστηκαν τον ενθουσιασμό του Υπουργείου και έχει ενδαιφέρον να δούμε σήμερα πως θα τοποθετηθούν εν τέλει τα κόμματα της Βουλής αφού άκουσαν τις γενικές και επιμέρους τοποθετήσεις των κομμάτων.

Θυμίζουμε ότι οι φορείς της Αυτοδιοίκησης αμφισβήτησαν την καρδιά του νομοσχεδίου, τονίζοντας ότι το υπάρχον μοντέλο με τους πολλούς φορείς διαχείρισης (τα άμισθα ΔΣ, τα προβλήματα κλπ) έχει αποδειχθεί αναποτελεσματικό και ότι οι φορείς διαχείρισης θα έπρεπε να μειωθούν και όχι να αυξηθούν, παράλληλα με την ενίσχυση του ρόλου ή το πέρασμα της αρμοδιότητας γενικά στους ΟΤΑ.

Συγκεκριμένα, όπως έγραψε αναλυτικά η Greenagenda, η ΕΝΠΕ (Ένωση Περιφερειών Ελλάδος) ζήτησε οι φορείς να γίνουν 13 (όσες δηλαδή και οι περιφέρειες), προκειμένου να επιλυθούν τόσο τα έντονα χρηματοδοτικά προβλήματα όσο και να εναρμονιστούν οι διοικητικές και ελεγκτικές διαδικασίες με αυτές που εφαρμόζονται, μέσα από την αυτοδιοίκηση, για δεκάδες άλλους τομείς του κράτους και να καταπολεμηθούν δυσεπίλητα προβλήματα αρμοδιοτήτων που υφίστανται για δεκαετίες.

Το ίδιο περίπου ζήτησε και η ΚΕΔΕ, όπως αποκάλυψε η Greenagenda, εξαπολύοντας «ποταμό» ερωτημάτων και προβληματισμών για τις προβλέψεις του νομοσχεδίου (στελέχωση ΦΔ, αρμοδιότητες, χρηματοδότηση, εποπτεία περιοχών naturaκλπ).

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η πρόταση τόσο της ΕΝΠΕ όσο και της ΚΕΔΕ που αναλύθηκε στη Βουλή πολιτικά, τεκμηριώνεται αναλυτικά και επιστημονικά στη μελέτη της διαΝΕΟσις για τις περιοχές natura που καταλήγει στην ίδια πρόταση – συμπέρασμα: μόνος αποτελεσματικός τρόπος διαχείρισης είναι η συγκρότηση ενός νομικού προσώπου ανά (διοικητική) περιφέρεια που θα έχει υπό την ευθύνη του το σύνολο των περιοχών natura και «λυμένες» τις συναρμοδιότητες.

Το ΤΕΕ, όπως έγραψε αποκλειστικά η Greenagenda, έδωσε έμφαση στην εξυπηρέτηση των πολιτών ζητώντας δημόσια γεωχωρικά δεδομένα για τις περιοχές natura και υλοποίηση της πρότασης για ενιαίο ψηφιακό χάρτη με χρήσεις γης και όρια προστασίας. Παράλληλα έθεσε θέμα οικονομικής βιωσιμότητας των φορέων διαχείρισης αλλά και έλλειψης δυνατότητας να εκτελέσουν τα απαραίτητα έργα στις περιοχές ευθύνης τους.

Από την πλευρά του το ΓΕΩΤΕΕ, όπως αναφέραμε αναλυτικά, αμφισβήτησε πλήρως ολόκληρο το θεσμικό πλαίσιο, σύμφωνα με τις πάγιες θέσεις του. Ζητά δηλαδή το κύριο σώμα των αρμοδιοτήτων των ΦΔ να επιστρέψει στις δασικές υπηρεσίες και αυτές να ενισχυθούν και να επιλυθούν τα προβλήματα συναρμοδιοτήτων, καταγγέλλει ότι φοβάται μείωση των πόρων για τα δάση από τη χρηματοδότηση που θα κατευθυνθεί στους ΦΔ και ζητά οριστική επίλυση του προβλήματος με τις συμβάσεις των εγραζομένων.

Μόνο οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ, όπως εκπροσωπήθηκαν στη Βουλή, ανέφεραν το νομοσχέδιο ως «ιστορικό», καθώς εντάσσει όλες τις περιοχές natura σε Φορείς Διαχείρισης αλλά ακόμη και αυτές ανέλυσαν τις επιφυλάξεις τους, όπως έχουν αποτυπωθεί δημόσια με σχετική ανακοίνωση. Και έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στις «κακές για το περιβάλλον» λοιπές διατάξεις του νομοσχεδίου…

Οι εργαζόμενοι, οι εκπρόσωποι ΦΔ και όλοι οι φορείς περιέγραψαν ως αναποτελεσματική τη ρύθμιση του νομοσχεδίου για την απασχόληση των μέχρι σήμερα συμβασιούχων, με πολλά και διαφορετικά επιχειρήματα, αλλά και προτάσεις για διαφορετική προσέγγιση. Μόλις χθες, για πολλοστή φορά, οι εργαζόμενοι των ΦΔ επέμειναν ότι το νομοσχέδιο δεν λύνει το πρόβλημά τους και ζητούν να γίνουν δεκτές οι προτάσεις τους. Σημειώνουμε ότι η ΚΕΔΕ τόνισε ότι η λύση της σύστασης 13 Φορέων (στα όρια των Περιφερειών) και η μεταβίβαση της αρμοδιότητας στην Αυτοδιοίκηση μπορεί να λύσει σχεδόν αυτόματα το ζήτημα της κάλυψης της μισθοδοσίας των εργαζόμενων.

Θυμίζουμε ότι σε έρευνα της διαΝΕΟσις λίγο πριν την παρουσίαση του νομοσχεδίου καταγράφηκε αναλυτικά ως μείζον πρόβλημα για τον θεσμό των περιοχών natura η κακή σχέση που υπάρχει πολλές φορές με τις τοπικές κοινωνίες, κάτι που φαίνεται ότι επιτάσσει το νομοσχέδιο αφού το ΥΠΕΝ δεν φαίνεται να κάνει αποδεκτή καμία παρατήρηση των αρμόδιων φορέων και κυρίως της τοπικής αυτοδιοίκησης (ΕΝΠΕ, ΚΕΔΕ).