Bayer: Στην πρώτη γραμμή της αειφόρου γεωργίας

Συνέντευξη στον Δημήτρη Διαμαντίδη

Η κατηγορία γεωργικών προϊόντων με την εκτενέστερη έρευνα σχετικά με την ασφάλεια τροφίμων είναι οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες με πάνω από 1.000 επιστημονικές μελέτες διεθνώς τα τελευταία 30 χρόνια.

Αυτό επισημαίνει σε συνέντευξη του στη Greenagenda.gr ο κ. Απόστολος Κλοντζάρης, Γενικός Διευθυντής Τομέα Επιστήμης Γεωργίας της Bayer Hellas, σημειώνοντας ότι όσον αφορά στο κομμάτι της φυτοπροστασίας η εταιρεία δίνει έμφαση στις ορθές οδηγίες προς γεωπόνους και παραγωγούς για την αποφυγή ακατάλληλης εφαρμογής των προϊόντων της, που μπορεί να προκαλέσει τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες στο περιβάλλον (νερό, έδαφος και αέρα) και στους ωφέλιμους οργανισμούς.

Πρόσφατα η Bayer εξαγόρασε τη Monsanto. Να σας ρωτήσω εάν ευσταθούν οι ανησυχίες για την ασφάλεια των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών; Ποια είναι τα οφέλη των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών;

Αν και μπορεί να ακούγεται περίπλοκο σε μερικούς, η βιοτεχνολογία είναι πραγματικά μια βελτίωση στην κλασική επιστήμη της γενετικής βελτίωσης, μια πρακτική που χρησιμοποιείται για σχεδόν 12.000 χρόνια. Ένας γενετικά τροποποιημένος οργανισμός (ΓΤΟ) είναι ένας σπόρος που φέρει πολύ συγκεκριμένες αλλαγές στο DNA του -συνήθως έχοντας ένα έως δύο γονίδια που προστίθενται ή απενεργοποιούνται για να επιτευχθεί ένα επιθυμητό χαρακτηριστικό- δηλαδή προστασία από ένα συγκεκριμένο παράσιτο ή ασθένεια.

Αυτή η τεχνική, επιτρέπει στους γενετιστές να λαμβάνουν μεμονωμένα χαρακτηριστικά από ένα φυτό ή έναν οργανισμό και να τα μεταφέρουν στον οργανισμό που θέλουν να βελτιώσουν.

Όσον αφορά στην ασφάλεια των προϊόντων από αυτές τις καλλιέργειες, αξίζει να σημειωθεί ότι οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες είναι η κατηγορία γεωργικών προϊόντων με την εκτενέστερη έρευνα σχετικά με την ασφάλεια τροφίμων, εάν αναλογιστούμε ότι έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 1.000 επιστημονικές μελέτες τα τελευταία 30 χρόνια, στις οποίες δεν έχει καταγραφεί ούτε ένα πρόβλημα ασφάλειας. Για τον λόγο αυτόν, ανεξάρτητες αρχές, όπως ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, έχουν εγκρίνει την κυκλοφορία τροφίμων που προέρχονται από αυτές τις καλλιέργειες, ενώ διεθνείς οργανισμοί σχετικά με την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον, παρακολουθούν εντατικά όλες τις νεότερες γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες.

Σχετικά τώρα με τα οφέλη που έχουν οι ΓΤΟ για τη σύγχρονη γεωργία, οι καλλιέργειες αυτές μπορούν να βοηθήσουν στην εξοικονόμηση πόρων, π.χ., λιγότερα προϊόντα φυτοπροστασίας, λιγότερα καύσιμα και λιγότερες εκπομπές CO2.

Επίσης, η τεχνολογία των ΓΤΟ μπορεί να βοηθήσει στην προσαρμογή των καλλιεργειών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, π.χ. αντοχή στην ξηρασία. Έτσι, μπορούμε να επιτύχουμε υψηλότερες αποδόσεις, που επιβεβαιώνεται από την αύξηση των 377 εκατομμυρίων τόνων παγκοσμίως, που έφεραν οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες, για το διάστημα μεταξύ του 1996 και του 2012. Οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις στις μεθόδους επεξεργασίας γονιδίων, όπως η τεχνολογία CRISPR, παρουσιάζουν σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι των υφιστάμενων μεθόδων βελτίωσης χαρακτηριστικών και βιοτεχνολογίας και βοηθούν την έρευνά μας, ώστε να δώσουμε απαντήσεις στους παραγωγούς για προβλήματα που δεν έχουν επιλυθεί ακόμη. Η ίδια τεχνολογία ερευνάται και για την αντιμετώπιση ασθενειών και γονιδιακών ανωμαλιών σε νεογνά, και μάλιστα με πολύ καλά αποτελέσματα.

Πόσο “πράσινα” είναι τα προϊόντα φυτοπροστασίας; Μήπως η μακροχρόνια χρήση τους υποβαθμίζει φυσικούς πόρους, όπως τα υπόγεια ύδατα ή οδηγεί σε βάθος χρόνου σε υποβάθμιση της ποιότητας των καλλιεργούμενων εκτάσεων;

Στο πλαίσιο της αειφόρου γεωργίας, μια πρωτοβουλία της οποίας ηγείται η Βayer παγκοσμίως η προστασία και διατήρηση των φυσικών πόρων αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Έτσι, επενδύουμε σθεναρά σε εκτενείς μελέτες ασφάλειας για τα προϊόντα μας σε σχέση όχι μόνο με τον άνθρωπο, αλλά και το περιβάλλον. Παράλληλα, μέσα από συγκεκριμένα εργαλεία και με ειδικούς συμβούλους, υποστηρίζουμε τους παραγωγούς, ώστε να ακολουθούν πρακτικές αειφόρου γεωργίας, που αποτρέπουν για παράδειγμα τη μόλυνση των υδάτινων πόρων. Πέραν αυτών υποστηρίζουμε την υπεύθυνη αυτή χρήση των προϊόντων της μέσω της εφαρμογής εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε συνεργασία με εμπλεκόμενους φορείς όπως ο ΕΣΥΦ. Δίνουμε έμφαση στις ορθές οδηγίες προς γεωπόνους και παραγωγούς για την αποφυγή ακατάλληλης εφαρμογής των προϊόντων μας και προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες στο περιβάλλον (νερό, έδαφος και αέρα) και στους ωφέλιμους οργανισμούς. Συγκεκριμένα, πραγματοποιούμε εκπαιδευτικά προγράμματα με έμφαση στη χρήση προστατευτικού εξοπλισμού, ξέπλυμα κενών συσκευασιών (με τον ΕΣΥΦ), σωστή αποθήκευση προϊόντων, σωστή ανάμειξη προϊόντων πριν την εφαρμογή κ.λ.π. Επίσης διενεργούμε ενημερώσεις με θέματα τις Ορθές Γεωργικές Πρακτικές και την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Εχθρών.

Ο κ. Απόστολος Κλοντζάρης, Γενικός Διευθυντής Τομέα Επιστήμης Γεωργίας της Bayer Hellas

Τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα πόσο επηρεάζουν τη χλωρίδα και την πανίδα, αλλά και τα ευαίσθητα οικοσυστήματα;

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι από τις αυστηρότερες στον κόσμο και κάθε σκεύασμα που λαμβάνει έγκριση κυκλοφορίας πληροί υποχρεωτικά τις απαιτήσεις του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1107/2009. Αυτό σημαίνει ότι τα σκευάσματα που έχουν οι Ευρωπαίοι καλλιεργητές στα χέρια τους για τη φυτοπροστασία έχουν αξιολογηθεί ως προς την ασφάλειά τους για τους εφαρμοστές, για το περιβάλλον αλλά και για τους καταναλωτές, δηλαδή στο τομέα των υπολειμμάτων. Λεπτομερέστερα και όσον αφορά στο περιβάλλον αξιολογούνται ως προς τυχόν επιπτώσεις στους οργανισμούς μη-στόχους, αλλά και ως προς τα επιφανειακά και τα υπόγεια νερά. Στις ετικέτες των εγκεκριμένων σκευασμάτων αναφέρονται λεπτομερώς οι οδηγίες για την ασφαλή χρήση και γι’ αυτό είναι σημαντικό οι καλλιεργητές να κάνουν χρήση μόνο εγκεκριμένων στην Ελλάδα σκευασμάτων, τα οποία έχουν αξιολογηθεί από τις αρμόδιες Αρχές.

Το σημαντικότερο είναι πώς χρησιμοποιούνται τα προϊόντα μας, κάτι που ισχύει για όλα τα προϊόντα. Ακόμη και το νερό μπορεί να αποβεί βλαβερό αν δεν χρησιμοποιηθεί σωστά. Κατά συνέπεια η Bayer επενδύει παγκοσμίως μόνη της αλλά και σε συνεργασία με άλλες εταιρείες που εμπλέκονται στη γεωργία αναλαμβάνοντας και συντονίζοντας στοχευμένα έργα που συνεχώς βελτιώνουν τη σωστή εφαρμογή προϊόντων φυτοπροστασίας ώστε αυτά να είναι ασφαλή για το περιβάλλον και τους χρήστες.

Ποιες είναι οι επενδύσεις της Bayer στην Ελλάδα (στον τομέα ευθύνης σας) τα τελευταία χρόνια;

Τα σχέδια της Bayer Crop Science παγκοσμίως και ιδιαίτερα στην Ελλάδα είναι να μεγιστοποιήσουμε την απόδοση των σημαντικών γεωργικών καλλιεργειών μέσα από περιβαλλοντικά προσαρμοσμένο, κοινωνικά δίκαιο και οικονομικά βιώσιμο τρόπο παραγωγής.

Η ενίσχυση της παρουσίας της Bayer στην ελληνική αγορά αποδεικνύεται έμπρακτα μέσα από τη μεγάλη της επένδυση στην Έρευνα και Ανάπτυξη. Ειδικά η ελληνική οργάνωση της Bayer έχει θεσπιστεί ως χώρα αναφοράς για τη νότια ζώνη της Ευρώπης. Είμαστε μια εταιρεία - ηγέτης σε παγκόσμιο επίπεδο και τοπικά και πιστεύουμε ότι με την επικείμενη εξαγορά της Monsanto θα μπορέσουμε ακόμη περισσότερο να συσπειρώσουμε τις προσπάθειές μας τόσο στην προσφορά προς τον αγρότη όσο και προς το καταναλωτικό κοινό που μας εμπιστεύεται όλα αυτά τα χρόνια μέσω των προϊόντων που προμηθεύεται με τον σταυρό της Bayer.

Επενδύουμε στην αειφόρο γεωργία παρέχοντας τα απαραίτητα εργαλεία μέσα από το πιο καινοτόμο χαρτοφυλάκιο προϊόντων και υπηρεσιών, την ανάπτυξη των ψηφιακών εφαρμογών, αλλά και την ενίσχυση των συνεργασιών σε ιδιωτικό και δημόσιο επίπεδο, ώστε να καλύψουμε με τον καλύτερο τρόπο όλο το φάσμα των αναγκών των συνεργατών μας και του Έλληνα παραγωγού.

Θα ήθελα να δώσω ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι η ενδυνάμωση της εταιρείας μας, αυξάνει ακόμα περισσότερο την ευθύνη και τη δέσμευσή μας προς αυτή την κατεύθυνση.

Οι ανάγκες του Έλληνα παραγωγού δεν σταματούν στο χωράφι. Η πρόσβαση σε ελκυστικές αγορές, η ιχνηλασιμότητα και η υψηλή εμπορευσιμότητα της παραγωγής του είναι μια συνεχής πρόκληση. Και σε αυτό το πεδίο, η τεχνολογία έρχεται να προσφέρει προσιτές λύσεις, ενδυναμώνοντας έτσι και παραγωγούς μικρότερης κλίμακας. Η ομάδα της Bayer αλλά κι εγώ προσωπικά ως γιος ‘Ελληνα αγρότη δεσμεύομαι για την ουσιαστική συμβολή της Bayer στη συνεχή προσπάθεια για καλύτερη ζωή του Έλληνα αγρότη. Πρόθεσή μας είναι να παρέχουμε τα απαραίτητα εργαλεία μέσα από το πιο καινοτόμο χαρτοφυλάκιο προϊόντων και υπηρεσιών, την ανάπτυξη των ψηφιακών εφαρμογών, αλλά και την ενίσχυση των συνεργασιών σε ιδιωτικό και δημόσιο επίπεδο, ώστε να καλύψουμε με τον καλύτερο τρόπο όλο το φάσμα των αναγκών των συνεργατών μας και του Έλληνα παραγωγού. Η Bayer ως ηγέτης στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων λύσεων θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για προσφορά καινοτόμων λύσεων με σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικών αγροτικών προιόντων στις Ευρωπαικές αγορές.