Τουλάχιστον 1/3 είδη δέντρων της Γης κινδυνεύουν με εξαφάνιση

Σχεδόν το 30% των ειδών δέντρων του πλανήτη, ήτοι περίπου το ένα στα τρία, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο εξαφάνισής τους, όπως επισημαίνεται στις εκτιμήσεις των επιστημόνων οι οποίοι παρουσίασαν τη νέα έκθεση "Η Κατάσταση των Δέντρων του Κόσμου". Η ποικιλία των απειλούμενων δέντρων είναι μεγάλη, από βελανιδιές και μανόλιες έως μεγάλα τροπικά δέντρα ξυλείας.

Τα γνωστά είδη δέντρων αγγίζουν τα 58.497 ενώ ο αριθμός των ειδών που βρίσκονται σε κίνδυνο, υπολογίζεται

σε περίπου 17.510, διπλάσιος συγκριτικά με όλα μαζί τα απειλούμενα είδη θηλαστικών, πουλιών, αμφίβιων και ερπετών. Τουλάχιστον 142 είδη δέντρων έχουν εξαφανιστεί ήδη από τη φύση, και 442 είναι πολύ κοντά στην εξαφάνιση, αφού ο πληθυσμός καθενός από αυτά τα είδη δεν ξεπερνά τα 50 δέντρα.

Μάλιστα, δεδομένου του ότι ένα επιπλέον 7% των ειδών δέντρων θεωρείται ότι είναι "πιθανώς απειλούμενα", και για το 22% ότι η κατάσταση τους δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί επαρκώς, τα είδη δέντρων που απειλούνται ενδέχεται στην πραγματικότητα να είναι έως τα μισά από όσα υπάρχουν. Μόνο το 41,5% κρίνονται ασφαλή με βεβαιότητα.

Οι πιο ισχυρές απειλές για τα δέντρα παγκοσμίως είναι η αποψίλωση των δασών προς αντικατάσταση τους με γεωργικές καλλιέργειες (έχει επίπτωση στο 29% των ειδών δέντρων), η υλοτομία (27%), το κόψιμο δέντρων για την κτηνοτροφία (14%), άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες στο πλαίσιο της ανάπτυξης όπως η κατασκευή κτιρίων και δρόμων (13%), οι δασικές πυρκαγιές (13%), η μεταλλευτική-εξορυκτική δραστηριότητα (9%), η κλιματική αλλαγή (4%) κ.α.

Πρόκειται για ένα παγκόσμιας διάστασης πρόβλημα. Η Βραζιλία, η χώρα με το πιο πλούσιο δάσος στον κόσμο, στον Αμαζόνιο, έχει και αυτή τα περισσότερα απειλούμενα είδη δέντρων (1.788), ενώ η Κίνα έχει 890 είδη υπό απειλή. Τροπικά νησιά όπως η Μαδαγασκάρη έχουν δυσανάλογα μεγάλο πρόβλημα συγκριτικά με την έκταση τους, αλλά και στην Ευρώπη, που έχει πλέον σχετικά μικρή δασική βιοποικιλότητα, παρατηρείται ανησυχητική μείωση σε ορισμένα δέντρα.

«Έχουμε σχεδόν 60.000 είδη δέντρων στον πλανήτη και για πρώτη φορά γνωρίζουμε πλέον ποιά από αυτά τα είδη χρειάζονται δράσεις για την προστασία τους, ποιές είναι οι μεγαλύτερες απειλές γι' αυτά και πού αυτά βρίσκονται», τόνισε ο επικεφαλής ερευνητής βοτανολόγος δρ Μάλιν Ρίβερς της οργάνωσης Botanic Gardens Conservation International στο Κιου του Λονδίνου.

«Κάθε είδος δέντρου έχει ένα μοναδικό οικολογικό ρόλο να παίξει. Με το 30% των ειδών δέντρων του κόσμου να απειλείται με εξαφάνιση, χρειαζόμαστε επειγόντως περισσότερες δράσεις για την προστασία τους», υποστήριξε η Σάρα Όλντφιλντ της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία της Φύσης (IUCN).

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κατά τα τελευταία 300 χρόνια, η παγκόσμια έκταση με δάση έχει μειωθεί κατά σχεδόν 40% και 29 χώρες έχουν χάσει περισσότερο από το 90% της δασοκάλυψης τους. Οι βοτανολόγοι χαρακτηρίζουν τα δέντρα «σπονδυλική στήλη του φυσικού οικοσυστήματος» ενώ προειδοποιούν ότι παρά το γεγονός πως έως σήμερα μόνο το 0,2% των ειδών έχουν εξαφανιστεί, η επιδείνωση της κατάστασης πιθανώς να έχει ζοφερές συνέπειες στο μέλλον (επιδείνωση κλιματικής αλλαγής, λιγότερη παραγωγή οξυγόνου, λιγότερη ξυλεία για κατασκευές και καύσιμη ύλη, έλλειψη πρώτων υλών για φάρμακα και τρόφιμα, μικρότερη προστασία από πλημμύρες κ.α.).

Οι ειδικοί συστήνουν διατήρηση των υπαρχόντων δασών και επέκταση των προστατευμένων περιοχών, καθώς σήμερα σχεδόν τα δύο στα τρία είδη δέντρων (64%) βρίσκονται σε τουλάχιστον μία προστατευμένη περιοχή. Επίσης διαφύλαξη των απειλούμενων ειδών σε βοτανικούς κήπους ή τράπεζες σπόρων, με την ελπίδα ότι κάποτε στο μέλλον θα επανακάμψουν στη φύση (σήμερα αυτό αφορά περίπου το 30% όλων των δέντρων). Ακόμη, να δοθεί έμφαση κατά τις αναδασώσεις στην επιλογή και σπάνιων δέντρων.

δέντραπεριβάλλονεξαφάνιση