«Ημέρα της Απελευθέρωσης»- Τα βασικά σενάρια

Η «Ημέρα της Απελευθέρωσης» έφτασε και μένουν μόλις λίγες ώρες για την ανακοίνωση των επιπρόσθετων αντισταθμιστικών δασμών από τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, ακόμη, όλα τα σενάρια παραμένουν ανοιχτά, τα ερωτήματα αναπάντητα και η ανησυχία σχετικά με τους επικείμενους δασμούς αυξημένη.

Κανείς δεν ξέρει ακόμη τι θα συμβεί, σημειώνει η ανταποκρίτρια του BBC στην Ουάσιγκτον, καθώς την Τρίτη 1 Απριλίου, μία μόλις ημέρα πριν τις ανακοινώσεις, ο Τραμπ και το επιτελείο του οριστικοποιούν τις τελευταίες λεπτομέρειες.

Ωστόσο, η ανησυχία για το τι θα φέρει η «Ημέρα της Απελευθέρωσης» είναι διάχυτη. Ενδεικτικό αυτού είναι το ότι, όπως δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολίν Λέβιτ, «αρκετές χώρες» επικοινωνούν με τον Λευκό Οίκο για «διαπραγματεύσεις της τελευταίας στιγμής» και «ο πρόεδρος είναι ανοιχτός σε συζητήσεις».

Από το Σαββατοκύριακο, διάφορα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι κατά πάσα πιθανότητα θα αποφασιστεί η επιβολή καθολικών δασμών 20% σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα στις ΗΠΑ. Ο Λευκός Οίκος, ωστόσο, δεν έχει κάνει κανένα σχόλιο επ’ αυτού, παρόλο που ακούγεται ότι υπάρχουν τρεις διαφορετικές επιλογές στο τραπέζι και ακόμη δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση.

Ωστόσο, όπως ανέφερε η WP, εάν εφαρμοστεί το σχέδιο του 20% είναι πιθανό να προκληθεί σοκ στο χρηματιστήριο και την παγκόσμια οικονομία. Με βάση την υπόθεση ότι οι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ το τρέχον τρίμηνο και θα προκαλέσουν ισχυρά αντίποινα από τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, η οικονομία θα βυθιστεί σχεδόν αμέσως σε ύφεση που θα διαρκέσει περισσότερο από ένα χρόνο, στέλνοντας το ποσοστό ανεργίας πάνω από το 7%, σύμφωνα με τον Μαρκ Ζάντι, επικεφαλής οικονομολόγο της Moody's, ο οποίος χαρακτήρισε το αποτελέσμα αυτό ως το χειρότερο σενάριο.

Το βράδυ της Δευτέρας (31/3), πάντως, ο Τραμπ τόνισε ότι οι δασμοί θα είναι "αμοιβαίοι" - σε άμεση αναλογία με εκείνους που επιβάλλουν οι ξένες χώρες στις αμερικανικές εξαγωγές - και ανέφερε ότι πολλές χώρες δεν θα συμπεριληφθούν στη δασμολογική του εκστρατεία.

Διεθνείς αντιδράσεις

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Ντέβιντ Λάμι, έχει δηλώσει ότι η χώρα του προετοιμάζεται για το χειρότερο σενάριο, παρότι «όλες οι επιλογές είναι ακόμη πάνω στο τραπέζι», όπως είπε χαρακτηριστικά, συντασσόμενος με τον Βρετανό πρωθυπουργό, Κιρ Στάρμερ.

Από την άλλη, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η ΕΕ έχει έτοιμο ένα «ισχυρό σχέδιο» για αντίποινα απέναντι στους αμερικανικούς δασμούς, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι «στόχος της ΕΕ είναι [να δοθεί] μία λύση μέσω της διαπραγμάτευσης».

Ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ, από την πλευρά του, δήλωσε ότι θα κάνει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να μην βρεθούν οι Καναδοί παραγωγοί και εργαζόμενοι σε μειονεκτική θέση. Παράλληλα, στον Καναδά ενισχύεται τις τελευταίες ημέρες το κίνημα «Αγοράστε Καναδικά», το οποίο προκαλεί νέους τριγμούς ανησυχίας στα εκτελεστικά γραφεία καταναλωτικών εταιρειών με έδρα τις ΗΠΑ, οι οποίες «πόνταραν» στην πώληση των προϊόντων τους στα ράφια των καναδικών καταστημάτων.

Όπως μετέδωσε το Reuters, στον Καναδά παρατηρείται ήδη «μποϊκοτάζ» αμερικανικών brand, γεγονός που οφείλεται στον «πατριωτικό καταναλωτισμό» των Καναδών. Μάλιστα, μέχρι σήμερα οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Καναδά, με τις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων να αγγίζουν, το 2024, τα 350 δισ. δολάρια.

Ο αντίκτυπος των δασμών στις ΗΠΑ

Την ίδια στιγμή, δεν είναι λίγες και οι αντιδράσεις στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ η Γερουσία ετοιμάζεται να εισαγάγει τις επόμενες ημέρες ψήφισμα που αποσκοπεί να μπλοκάρει την χρήση των εξουσιών έκτακτης ανάγκης για την επιβολή δασμών στον Καναδά.

Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Guardian, ο Τραμπ κέρδισε ξανά την προεδρία με μία υπόσχεση· «να μεταμορφώσει την οικονομία των ΗΠΑ». Έτσι, εκατομμύρια Αμερικανοί που παλεύουν καθημερινά με την ακρίβεια και πιέζονται από τον πληθωρισμό, τον εξέλεξαν, προκειμένου να αναζωογονήσει τη βιομηχανία και να «στείλει το λογαριασμό στον υπόλοιπο κόσμο».

Είναι γεγονός πως οι κλιμακούμενοι δασμοί είναι ένα μεγάλο πλήγμα για το παγκόσμιο εμπόριο, όμως, από την άλλη, είναι πλήγμα, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, και για την ίδια την αμερικανική οικονομία. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να δουν το ΑΕΠ τους να μειώνεται κατά 0,7% και την ανεργία να διογκώνεται. Δεν αποκλείεται, προειδοποιούν οι αναλυτές, η επιθετική εμπορική πολιτική του Τραμπ να κοστίσει ακόμη και 500.000 θέσεις εργασίας.

«Θα ξεκινήσω αμέσως την αναθεώρηση του εμπορικού μας συστήματος για να προστατεύσω τους αμερικανούς εργάτες», είχε πει ο Τραμπ κατά την ορκωμοσία του, τον Ιανουάριο, εξηγώντας ότι στόχος της κυβέρνησής του δεν θα είναι η υπέρ-φορολόγηση των πολιτών, αλλά η επιβολή δασμών και φόρων «σε ξένες χώρες», ώστε «να πλουτίσουμε τους πολίτες μας».

Παρ’ όλα αυτά, η αναμόρφωση της αμερικανικής οικονομίας δεν έχει ακόμη αρχίσει, καθώς παρά το ότι οι απειλές του Αμερικανού προέδρου ήταν – και παραμένουν – «ηχηρές», δεν προχωρά το ίδιο αποφασιστικά και στην υλοποίησή τους.

Έτσι, μέχρι στιγμής, από τότε που επέστρεψε στην εξουσία, ο Τραμπ έχει αυξήσει τους δασμούς στις κινεζικές εξαγωγές και τους δασμούς σε ξένο χάλυβα και αλουμίνιο στο 25%. Παράλληλα, ο μέσος δασμός των ΗΠΑ έχει ήδη εκτοξευθεί από 2,5% σε 8,4% φέτος, το υψηλότερο επίπεδο από το 1946, σύμφωνα με τη διεθνή ερευνητική δεξαμενή σκέψης Tax Foundation.

Όσο για τους δασμούς που έχει προαναγγείλει, πολλοί αναλυτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, όπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση της αυτοκινητοβιομηχανίας. Οι δασμοί στα αυτοκίνητα θα προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα και στις ίδιες τις ΗΠΑ, σύμφωνα με πολλούς, αφού ένας δασμός της τάξης του 25%, ο οποίος αυξάνει την τιμή ενός αυτοκινήτου μέχρι και κατά 10.000 δολάρια, δεν είναι βιώσιμος για τους Αμερικανούς καταναλωτές.

Παρ’ όλα αυτά ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να επιμένει ότι ένα σαρωτικό κύμα δασμών, καθώς και η απότομη αύξηση του κόστους των αγαθών στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο, θα προκαλούσε απλώς μια «μικρή αναστάτωση».

«Ο Τραμπ είναι, κατά βάθος, πωλητής», σημειώνει ο Guardian. «Ως επιχειρηματίας πουλούσε ακίνητα, όχι πάντα με επιτυχία. Στην τηλεόραση και αργότερα στην πολιτική, πούλησε ιστορίες, με εξαιρετική επιτυχία