Σύνοδος Κορυφής: Η Ολλανδία (αρνητικός) πρωταγωνιστής της πρώτης ημέρας

Η πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής ολοκληρώθηκε με τους 27 ηγέτες της ΕΕ να απέχουν αρκετά από την πολυπόθητη συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν το μεσημέρι του Σαββάτου στις 12.00 (ώρα Ελλάδας).

Την πρώτη ημέρα της Συνόδου, η οποία ξεκίνησε με αναφορές στα ελληνοτουρκικά, οι διαπραγματεύσεις κύλησαν με αργούς ρυθμούς, καθώς οι ηγέτες προσπαθούσαν να βρουν κοινό βηματισμό.

Η συζήτηση ξεκίνησε λοιπόν με βάση τρεις άξονες, ώστε να μπορέσει να υπάρξει συγκεκριμένη πρόοδος και να μη γίνεται κουβέντα επί παντός επιστητού. Συμφωνήθηκε λοιπόν να συζητηθούν οι όροι της χρηματοδότησης, ο προϋπολογισμός, αλλά και το μίγμα επιχορηγήσεων - δανείων, μαζί με το χρόνο των εκταμιεύσεων.

Η συζήτηση αυτή ανέδειξε σημαντικές διαφωνίες για το ύψος των επιχορηγήσεων (οι "σκληροί" του Βορρρά θεωρούν ότι είναι πολλά τα 500 δισ. ευρώ που προτείνει η Κομισιόν) και επανέφερε στο προσκήνιο την "κόντρα" Ιταλίας- Ολλανδίας, που έχουν εντελώς διαφορετική θεώρηση των πραγμάτων.

Η Ολλανδία προκαλεί ουσιαστικά το πιο μεγάλο πρόβλημα στις διαπραγματεύσεις, καθώς ζητά κάθε χώρα να μπορεί να ασκεί ακόμη και βέτο αν δεν εγκρίνει τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες ζητά χρήματα κάποιο άλλο κράτος - μέλος. Ουσιαστικά, πρόκειται για δικλείδα ασφαλείας που διεκδικεί επειδή δεν εμπιστεύεται τις χώρες του Νότου. Η Ιταλία -και όχι μόνο- αντέδρασε έντονα και είναι ξεκάθαρο πως απαιτείται σκληρή δουλειά για να μπορέσουν να φτάσουν σε συμβιβασμό.

Ουσιαστικά, λοιπόν, το μείζον πρόβλημα που προκύπτει από την πρώτη ημέρα είναι ο τρόπος χρηματοδότησης. Σύμφωνα με την τελευταία πρόταση που κατέθεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, προσφέρθηκαν στην Ολλανδία εγγυήσεις ότι οι χρηματοδοτήσεις θα κατευθύνονται σε κοινά συμφωνημένα έργα. Αυτό το αντάλλαγμα προσφέρεται στους διαφωνούντες για να εγκρίνουν το μέγεθος του Ταμείου.

Παράλληλα, όμως, αυτή η λύση δημιουργεί προβλήματα, αν δεν είναι η Κομισιόν (ως εξουσιοδοτημένο όργανο) αυτή που παίρνει την απόφαση, αλλά όλα τα κράτη μαζί (και μάλιστα με δικαίωμα βέτο). Οι διπλωμάτες θεωρούν πως θα επικρατήσει χάος και κάθε χρηματοδότηση θα κρύβει τον κίνδυνο να προκαλέσει συγκρούσεις.

Είναι, όμως λογικό να προκύπτει αυτό το ζήτημα από τη στιγμή που έτσι λειτουργούν όλα τα κράτη. Η κεντρική διοίκηση αποφασίσει να δώσει χρήματα στις περιφέρειές του. Δεν τα δίνει σε "λευκή" επιταγή. Τα δίνει για συγκεκριμένο σκοπό. Σε αυτό συμφωνούν οι ηγέτες της ΕΕ, αλλά διαφωνούν στο αν τελικά η Κομισιόν θα μπορεί να ανάβει το πράσινο φως εκ μέρους όλων ή αν θα μπορεί κάθε κράτος να έχει δικαίωμα βέτο, όπως ζητά η Ολλανδία.

Τα παραπάνω αποτυπώνουν το σκηνικό της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής, που δεν δημιουργεί ασφαλώς μεγάλη αισιοδοξία, αλλά έχουμε επαναλάβει πολλές φορές πως η Ευρώπη έτσι διαπραγματεύεται. Διαφωνεί, καθυστερεί, αλλά (συνήθως) βρίσκει το... δρόμο. Μένει να δούμε αν αυτή η θεωρία θα επαληθευθεί και πάλι ή αν θα έχουμε μία πιο "δραματική" συνθήκη μπροστά μας.

Οι ηγέτες τώρα θα ξεκουραστούν και θα επιστρέψουν στο... πεδίο της μάχης στις 12.00 το μεσημέρι του Σαββάτου για έναν ακόμη μαραθώνιο.

Σπύρος Πολυχρονόπουλος

ΕΕσύνοδος κορυφήςΤαμείο ΑνάκαμψηςΜέρκελΜητσοτακηςΕΛΛΑΔΑΚΥΠΡΟΣΓερμανίαΟλλανδίαΙταλία