Σοκ... 50ετίας στον τομέα των εμπορευμάτων-Ο δείκτης τιμών «στα κόκκινα»

Ο πόλεμος στην Ουκρανία πρόκειται να προκαλέσει το «μεγαλύτερο σοκ στον τομέα των εμπορευμάτων» από τη δεκαετία του 1970, προειδοποίησε η Παγκόσμια Τράπεζα.

Σε μια νέα πρόβλεψη, είπε ότι η αναστάτωση που θα προκληθεί από τη σύγκρουση, θα συμβάλει σε τεράστιες αυξήσεις των τιμών για αγαθά που κυμαίνονται από φυσικό αέριο μέχρι σιτάρι και βαμβάκι. Η αύξηση των τιμών «αρχίζει

να έχει πολύ μεγάλες οικονομικές και ανθρωπιστικές επιπτώσεις», δήλωσε στο BBC ο Peter Nagle, που είναι ένας εκ των συγγραφέων της έκθεσης.

Ενέργεια και Φυσικό Αέριο

Οι τιμές της ενέργειας αναμένεται να αυξηθούν περισσότερο από 50%, ενώ η μεγαλύτερη άνοδος θα είναι στην τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, η οποία αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί σε κόστος. Οι τιμές προβλέπεται να μειωθούν το επόμενο έτος και το 2024, αλλά ακόμη και τότε θα παραμείνουν 15% υψηλότερες από πέρυσι. Η Παγκόσμια Τράπεζα τόνισε ότι αυτό σημαίνει ότι από τα χαμηλά του Απριλίου 2020 έως τα υψηλά του Μαρτίου αυτού του έτους έχουμε δει "τη μεγαλύτερη 23μηνη αύξηση στις τιμές της ενέργειας από την αύξηση της τιμής του πετρελαίου το 1973", όταν οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή εκτόξευσαν τις τιμές στα ύψη .

Παρομοίως, οι τιμές του πετρελαίου αναμένεται να παραμείνουν υψηλές μέχρι το 2024 και οι τιμές αναφοράς του αργού πετρελαίου Brent προβλέπεται να ανέλθουν κατά μέσο όρο στα 100 δολάρια φέτος, κάτι που θα οδηγήσει σε εκτεταμένο πληθωρισμό.

Η Ρωσία παράγει περίπου το 11% του παγκόσμιου πετρελαίου, το τρίτο μεγαλύτερο μερίδιο, αλλά η έκθεση αναφέρει ότι «οι διαταραχές που προκύπτουν από τον πόλεμο αναμένεται να έχουν μόνιμες αρνητικές επιπτώσεις», καθώς οι κυρώσεις σημαίνουν ότι οι ξένες εταιρείες αποχωρούν και η πρόσβαση στην τεχνολογία μειώνεται.

Όσον αφορά το φυσικό αέριο, η Ρωσία παρέχει επί του παρόντος το 40% του φυσικού αερίου της ΕΕ και το 27% του πετρελαίου της, αλλά οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κινούνται για να απογαλακτίσουν τις χώρες τους από τις προμήθειες από τη Ρωσία . Αυτό συνέβαλε στην άνοδο των παγκόσμιων τιμών δημιουργώντας περισσότερη ζήτηση για προμήθειες από αλλού.

Σιτάρι

Η Παγκόσμια Τράπεζα για τα βασικά προϊόντα προειδοποίησε επίσης ότι πολλά τρόφιμα πρόκειται να δουν απότομες αυξήσεις στο κόστος τους. Ο δείκτης τιμών των τροφίμων του ΟΗΕ δείχνει ότι ήδη βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο πριν από 60 χρόνια.

Το σιτάρι προβλέπεται να αυξηθεί κατά 42,7% και να φτάσει σε νέα υψηλά ρεκόρ σε όρους δολαρίου. Άλλες αξιοσημείωτες αυξήσεις θα είναι 33,3% για το κριθάρι, 20% για τη σόγια και 29,8% για τα λάδια. Οι αυξήσεις αυτές αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι οι εξαγωγές από την Ουκρανία και τη Ρωσία έχουν μειωθεί δραστικά.

Πριν από τον πόλεμο, οι δύο χώρες αντιπροσώπευαν το 28,9% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού σύμφωνα με την JP Morgan και το 60% των παγκόσμιων προμηθειών ηλίανθου - βασικό συστατικό σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα - σύμφωνα με την S&P Global.

Οι τιμές για άλλες πρώτες ύλες, συμπεριλαμβανομένων των λιπασμάτων, μετάλλων και ορυκτών προβλέπεται επίσης να αυξηθούν. Ωστόσο, ερευνητικό σημείωμα της Bank of America τόνισε ότι το σιτάρι είναι μια από τις πιο δύσκολες εξαγωγές γεωργικών προϊόντων προς αντικατάσταση. Επισημαίνει ότι οι κακές καιρικές συνθήκες στη Βόρεια Αμερική και την Κίνα είναι πιθανό να επιδεινώσουν τον αντίκτυπο της μείωσης των προμηθειών της Ουκρανίας, κάτι που θα συνεχιστεί επειδή ο πόλεμος έχει διαταράξει την περίοδο φύτευσης την άνοιξη.

Το σημείωμα υποδηλώνει επίσης ότι οι αποστολές σιτηρών και ελαιούχων σπόρων από την Ουκρανία έχουν μειωθεί περισσότερο από 80% λόγω των συγκρούσεων και αυτές οι χαμένες εξαγωγές, κατά τη διάρκεια ενός έτους, "ισοδυναμούν με περίπου 10 ημέρες παγκόσμιας προσφοράς τροφίμων".

Ο διευθύνων σύμβουλος της Archer Daniels Midland, ενός από τους τέσσερις μεγάλους εμπόρους τροφίμων στον κόσμο, δήλωσε ότι δεν αναμένει ότι οι τιμές θα μειωθούν σύντομα. Καθώς η αμερικανική εταιρεία ανακοίνωσε αύξηση 53% στα καθαρά κέρδη για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, στα 1,05 δισεκατομμύρια δολάρια, ο Χουάν Λουτσιάνο δήλωσε: «Αναμένουμε μειωμένες προμήθειες καλλιεργειών - που προκαλούνται από την αδύναμη καλλιέργεια canola στον Καναδά, τις μικρές καλλιέργειες της Νότιας Αμερικής. Επίσης, οι αναταραχές στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας πρόκειται να οδηγήσουν σε συνεχή στενότητα στις παγκόσμιες αγορές σιτηρών για τα επόμενα χρόνια».

Ποιο μπορεί να είναι το μέλλον

Ο κ. Nagle, από την Παγκόσμια Τράπεζα, είπε ότι άλλες χώρες μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση της έλλειψης εφοδιασμού που προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ουκρανίας μεσοπρόθεσμα. Ωστόσο, μια προβλεπόμενη αύξηση των τιμών των λιπασμάτων κατά 69% φέτος σημαίνει ότι "υπάρχει πραγματικός κίνδυνος καθώς οι αγρότες αρχίζουν να χρησιμοποιούν λιγότερα λιπάσματα, οι γεωργικές αποδόσεις θα μειωθούν".

Για τα εμπορεύματα συνολικά, η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας ανέφερε: «Ενώ οι τιμές γενικά αναμένεται να κορυφωθούν το 2022, θα παραμείνουν πολύ υψηλότερες από ό,τι προβλεπόταν προηγουμένως». Πρόσθεσε ότι «οι προοπτικές για τις αγορές εμπορευμάτων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία» και τη διακοπή που προκαλεί στις αλυσίδες εφοδιασμού.

Μαρία Μπερτζελέτου

σοκΕμπορεύματα