Σε εφαρμογή το ευρωπαικό σχέδιο για το φυσικό αέριο

Σε ισχύ τίθετα από σήμερα Τρίτη (9/8) το σχέδιο έκτακτης ανάγκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το φυσικό αέριο, που ζητεί από τα κράτη – μέλη του μπλοκ να μειώσουν τη χρήση του και να προβούν σε ενέργειες για την αύξηση των αποθεμάτων ενόψει του χειμώνα.

Το σχέδιο έχει στόχο να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις προμηθειών που θα προκύψουν εάν η Ρωσία διακόψει τις εξαγωγές εν μέσω εντάσεων λόγω της εισβολής

της στην Ουκρανία. Παράλληλα, θέτει τις βάσεις για την απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό αέριο και δίνει χρόνο στην προετοιμασία για ενεργειακή αυτονομία.

Τα σχέδιο ζητεί από τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. εθελοντική μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15% από 1η Αυγούστου μέχρι 31 Μαρτίου, συγκριτικά με τον μέσο όρο κατανάλωσης που αφορούσε την ίδια περίοδο τα τελευταία πέντε χρόνια.

Στο πλαίσιο του σχεδίου, το οποίο εγκρίθηκε από τους υπουργούς Ενέργειας της Ε.Ε. στα τέλη Ιουλίου, οι στόχοι εξοικονόμησης φυσικού αερίου θα μπορούσαν να καταστούν υποχρεωτικοί στην περίπτωση μιας έκτακτης ανάγκης σε ό,τι αφορά τις προμήθειες.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις για κάποιες χώρες και βιομηχανίες, ενώ 15 και πλέον κράτη – μέλη που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του συνολικού πληθυσμού του μπλοκ, θα πρέπει να δώσουν την έγκρισή τους προκειμένου οι στόχοι να γίνουν δεσμευτικοί.

Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία είναι ανάμεσα στις χώρες για τις οποίες ισχύουν εξαιρέσεις από τον στόχο μείωσης της κατανάλωσης κατά 15%.

Το σχέδιο στοχεύει στην εξοικονόμηση συνολικά 45 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Γερμανία, που χρησιμοποιεί σε πολύ μεγάλο βαθμό φυσικό αέριο, θα πρέπει να εξοικονομήσει περίπου 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Οι δεσμεύσεις

Τα κράτη μέλη μπορούν να περιορίσουν τον στόχο μείωσης για να προσαρμόσουν τις υποχρεώσεις μείωσης της ζήτησης εάν έχουν περιορισμένες διασυνδέσεις με άλλα κράτη μέλη και μπορούν να δείξουν ότι οι εξαγωγικές τους ικανότητες και η εγχώρια υποδομή τους χρησιμοποιούνται για την ανακατεύθυνση φυσικού αερίου σε άλλα κράτη μέλη στο μέγιστο.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να περιορίσουν τον στόχο μείωσης εάν έχουν υπερβεί τους στόχους πλήρωσης αποθήκευσης αερίου, εάν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο ως πρώτη ύλη για κρίσιμες βιομηχανίες ή μπορούν να χρησιμοποιήσουν διαφορετική μέθοδο υπολογισμού εάν η κατανάλωση αερίου τους έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 8% το προηγούμενο έτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών.

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να ενισχύσουν τον ρόλο του Συμβουλίου στην ενεργοποίηση του «συναγερμού της Ένωσης». Η ειδοποίηση θα ενεργοποιηθεί με εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής. Η Επιτροπή υποβάλλει πρόταση για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης» σε περίπτωση σημαντικού κινδύνου σοβαρής έλλειψης αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης αερίου ή εάν πέντε ή περισσότερα κράτη μέλη που έχουν κηρύξει συναγερμό σε εθνικό επίπεδο ζητήσουν από την Επιτροπή να το κάνει.

Κατά την επιλογή μέτρων μείωσης της ζήτησης, τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι θα εξετάσουν κατά προτεραιότητα μέτρα που δεν επηρεάζουν προστατευμένους πελάτες, όπως νοικοκυριά και βασικές υπηρεσίες για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως κρίσιμες οντότητες, υγειονομική περίθαλψη και άμυνα. Πιθανά μέτρα περιλαμβάνουν τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, μέτρα για την ενθάρρυνση της αλλαγής καυσίμου στη βιομηχανία, εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης, στοχευμένες υποχρεώσεις για μείωση της θέρμανσης και ψύξης και μέτρα που βασίζονται στην αγορά, όπως οι πλειστηριασμοί μεταξύ εταιρειών.

Τα κράτη μέλη θα επικαιροποιήσουν τα εθνικά τους σχέδια έκτακτης ανάγκης που καθορίζουν τα μέτρα μείωσης της ζήτησης που σχεδιάζουν και θα αναφέρουν τακτικά στην Επιτροπή την πρόοδο των σχεδίων τους.

Ο κανονισμός εγκρίθηκε επίσημα μέσω γραπτής διαδικασίας. Η υιοθέτηση ακολουθεί πολιτική συμφωνία που επετεύχθη από τους υπουργούς στο Έκτακτο Συμβούλιο Ενέργειας στις 26 Ιουλίου. Ο κανονισμός θα δημοσιευθεί πλέον στην Επίσημη Εφημερίδα και θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα.

Η ρύθμιση είναι ένα εξαιρετικό και έκτακτο μέτρο, που προβλέπεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Θα ισχύει για ένα έτος και η Επιτροπή θα προβεί σε επανεξέταση για να εξετάσει την παράτασή του υπό το φως της γενικής κατάστασης του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην ΕΕ, έως τον Μάιο του 2023.

Ευρωπαϊκή ΕνωσηΕΕΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ