Οι δύο όψεις της απόφασης του Eurogroup

H έγκριση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους σε συνδυασμό με την αύξηση της τελευταίας δόσης από τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από αγορά ελληνικών ομολόγων (τα γνωστά ANFA/SMP) συνθέτουν σε βάθος χρόνου μία ανάσα ύψους 6 δισ. ευρώ για την ελληνική οικονομία. Για το άμεσο μέλλον, όμως, και για τα προβλήματα που αφορούν την πλειοψηφία των πολιτών, το ανακοινωθέν των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης δεν είναι το ίδιο ενθαρρυντικό.

Για να ξεκινήσουμε από τα θετικά, με βάση την απόφαση του Eurogroup αναγνωρίζεται

η πρόοδος της Ελλάδας και ως επιβράβευση προβλέπονται μέτρα συνολικού ύψους 6 δισ. ευρώ, τα οποία περιλαμβάνουν:

- την αποδέσμευση της όγδοης και τελευταίας δόσης από τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από αγορά ελληνικών ομολόγων (τα γνωστά ANFA/SMP), η οποία – σημειωτέον – εκκρεμούσε από το 1 εξάμηνο του 2019,

- τον μηδενισμό, για το 2ο εξάμηνο του 2022, του επιπρόσθετου περιθωρίου (step-up margin), η ενσωμάτωση του οποίου προβλέπεται στο επιτόκιο δανείων που έχει παραχωρήσει ο EFSF στην Ελλάδα, και

- τον μόνιμο μηδενισμό – για πρώτη φορά – του περιθωρίου αυτού, από το 2023 και μετά.

Η Ελλάδα θα λάβει λοιπόν 725 εκατομμύρια ευρώ από τα κέρδη των ευρωπαϊκών τραπεζών που κατέχουν ελληνικά ομόλογα. Ταυτόχρονα καταργείται σε μόνιμη βάση η αύξηση που προβλεπόταν στο επιτόκιο των δανείων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Με απλά λόγια μιλάμε για διαγραφή του υπολοίπου των οφειλών λόγω επιτοκιακού περιθωρίου, ύψους περίπου 5,2 δισ. ευρώ, που συνιστά μια σημαντική ελάφρυνση χρέους.

Μα, δεν τελειώσαμε

Η περίοδος της μεταμνημονιακής εποπτείας μπορεί τυπικά να κλείνει με τα παραπάνω, ωστόσο, ανοίγει ένας νέος κύκλος επιτήρησης, καθώς υπάρχουν ακόμα εκκρεμότητες.

Το ανακοινωθέν που εκδόθηκε χαρακτηριστικά αναφέρει τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να συνεχίσουν τη μεταρρυθμιστική διαδικασία με επόμενο ραντεβού αξιολόγησης την άνοιξη του 2023.

Μέχρι τότε η Ελλάδα δεσμεύεται να διασφαλίσει "την ομαλή λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων" (βλέπε τη διαφωνία κυβέρνησης-τραπεζών) και "την εφαρμογή μιας φιλόδοξης αναπτυξιακής στρατηγικής και συνετών δημοσιονομικών πολιτικών που θα συνεχίσουν να αποτελούν τα βασικά συστατικά για τη βιωσιμότητα του χρέους".

Εδώ προσθέτουμε και το κομμάτι του ανακοινωθέντος που αφορά όλες τις χώρες και ζητά μέτρα στήριξης "δημοσιονομικά ανεκτά" και στοχευμένα.

“Ως μέρος της απόκρισης μας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις υψηλές τιμές της ενέργειας, εργαζόμαστε προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι αυτά τα μέτρα είναι πιο αποτελεσματικά, καλύτερα συντονισμένα, όπως και δημοσιονομικά ανεκτά. Το 2023 θα εξετάσουμε τα μέτρα μας, για να διασφαλίσουμε ότι είναι στοχευμένα και προσανατολισμένα στα ευάλωτα νοικοκυριά και τις βιώσιμες επιχειρήσεις, που είναι προσωρινά εκτεθειμένες. Ένα καλά ζυγισμένο μοντέλο δύο πόλων στην τιμολόγηση της ενέργειας και άλλα σχήματα, που επιτυγχάνουν παρόμοιους στόχους, λαμβάνοντας υπόψιν τα χαρακτηριστικά κάθε χώρας, θα μπορούσαν να διερευνηθούν”, αναφέρει μεταξύ άλλων το ανακοινωθέν του Eurogroup.

Μέτρα δηλαδή μόνο για ευάλωτους και βιώσιμες επιχειρήσεις. Μάλιστα σημειώνεται πως οι επιδοτήσεις θα πρέπει από τις αρχές του 2023 να αρχίσουν να αίρονται όσο θα μειώνονται οι τιμές ενέργειας.

Προστίθεται επίσης ότι "Τα κράτη μέλη με υψηλά επίπεδα χρέους (όπως η Ελλάδα) θα πρέπει να ακολουθήσουν συνετή δημοσιονομική πολιτική, ιδίως περιορίζοντας την εθνικά χρηματοδοτούμενη αύξηση των πρωτογενών τρεχουσών δαπανών

Ξεκάθαρα λοιπόν παρότι αναγνωρίζει ότι νοικοκυριά και επιχειρήσεις υποφέρουν θα πρέπει να υπάρξουν στοχευμένη και μετρημένη στήριξη. Πρόκειται για τη γραμμή της ΕΚΤ που πρόσφατα εξέφρασε και η Κριστίν Λαγκάρντ, λέγοντας πως οι κυβερνήσεις πρέπει να έχουν νοικοκυρεμένους προϋπολογισμούς. Είναι, πάντως, άξιο απορίας πώς ζητούν από τις χώρες να αφήσουν τους ευάλωτους πολίτες στα... δόντια της ακρίβειας, την ώρα που η ΕΕ διστάζει να πάρει ομαδικά πρωτοβουλίες που θα περιορίσουν την ενεργειακή κρίση, που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό.

EurogroupαποφασηΑΠΟΦΑΣΕΙΣΕΛΛΑΔΑΕΕαπόψεις