Μεταναστευτικό: Η σύμπλευση Μερτς-AfD αλλάζει τα δεδομένα σε Γερμανία-Ευρώπη

Εκρηκτικό ήταν το κλίμα στη χθεσινή (29/1) συνεδρίαση της ομοσπονδιακής Βουλής με το αντιπολιτευόμενο CDU του υποψήφιου καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς να περνάει νομοθετική πρωτοβουλία για επαναπροωθήσεις αιτούντων ασύλου στα γερμανικά σύνορα με την υποστήριξη του ακροδεξιού AfD. Ο καγκελάριος και ανταγωνιστής του Μερτς στις επερχόμενες εκλογές Όλαφ Σολτς κατηγόρησε τον πρόεδρο του συντηρητικού κόμματος ότι παρακάμπτει

Το πλαίσιο

Την περασμένη εβδομάδα η κοινή γνώμη στη Γερμανία σοκαρίστηκε από τη δολοφονία δύο ανθρώπων στο Ασάφενμπουργκ της Βαυαρίας. Μεταξύ των θυμάτων ήταν ένα μικρό παιδί. Δράστης ήταν ένας Αφγανός υπήκοος με ψυχικά προβλήματα που είχε ήδη ζητήσει να επιστρέψει στην πατρίδα του. Ωστόσο για λόγους που δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί η αρμόδια ομοσπονδιακή υπηρεσία ΒΑΜF και οι υπηρεσίες του κρατιδίου της Βαυαρίας δεν είχαν προχωρήσει στην εκτέλεση της απέλασης.

Το γεγονός αυτό οδήγησε στην απόφαση του προέδρου του CDU Φρίντριχ Μερτς να καταθέσει νομοθετική πρόταση στην ομοσπονδιακή Βουλή, σύμφωνα με την οποία θα δίνεται η δυνατότητα στην αστυνομία να απαγορεύει την είσοδο υπηκόων τρίτων κρατών στη Γερμανία ακόμη και αν αιτούνται άσυλο. Η κυβέρνηση μειοψηφίας Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων απέρριψαν άμεσα την πρόταση,τονίζοντας ότι πρόκειται για παράκαμψη του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Κατόπιν τούτου, ο Μερτς δήλωσε ότι θα καταθέσει την πρόταση ακόμη κι αν εκείνη περάσει με ψήφους του AfD , υποστηρίζοντας ότι δεν μπορεί να ασκηθεί αποτελεσματική πολιτική μέσω ετεροπροσδιορισμού από το κόμμα δεξιών του CDU.

Ισχυρή κριτική της μειοψηφικής κυβέρνησης

Ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Όλαφ Σολτς άσκησε σφροδρή κριτική στον Μερτς τονίζοντας ότι επιχειρεί να επαναφέρει ουσιαστικά τους συνοριακούς ελέγχους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που θα είχε τεράστιο κόστος για τη γερμανική οικονομία. Παράλληλα τον κατηγόρησε ότι αντιγράφει τις πρακτικές του Βίκτορ Όρμπαν, παρακάμπτοντας το Ενωσιακό Δίκαιο. Υποστήριξε μάλιστα πώς το συντηρητικό κόμμα δεν θα έφτανε ποτέ σε αυτό το σημείο υπό την ηγεσία της προκατόχου του Άνγκελα Μέρκελ, η οποία αποστασιοποιήθηκε την Πέμπτη (30/1) από τον νυν πρόεδρο του κόμματός της. Ο Σολτς επισήμανε ότι ακόμη και η καθολική εκκλησία εναντιώνεται στη κίνηση του Μερτς (το CDU είναι ένα χριστιανοδημοκρατικό κόμμα).

Σε όμοιους τόνους μίλησε ο υποψήφιος καγκελάριος των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος προειδοποίησε ότι πρόκειται για την ουσιαστική αρχή σύμπραξης συντηρητικών-ακροδεξιών.

Πέρα ακροδεξιών και συντηρητικών, ο νόμος υπερψηφίστηκε από τους Ελεύθερους Δημοκράτες, παρά το γεγονός ότι όσο συμμετείχαν στην κυβέρνηση Σολτς απέρριπταν τέτοιου είδους λύσεις παραπέμποντας στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

Ο Μερτς χάνει εν δυνάμει κυβερνητικούς εταίρους

Στη Γερμανία διεξάγονται εκλογές στις 23 Φεβρουαρίου. Ως εκ τούτου, εκτιμάται ότι ο Μερτς προσπαθεί να περιορίσει ψήφους στο AfD παίρνοντας σκληρή γραμμή στο μεταναστευτικό, παρά το γεγονός ότι αυτή η τακτική απέτυχε παταγωδώς στις κρατιαδιακές εκλογές της Ανατολικής Γερμανίας τον Σεπτέμβριο. Προφανώς ο Μερτς θεωρεί ότι η επιστροφή Τραμπ στις ΗΠΑ ευνοεί την αντιμεταναστευτική ρητορική.

Είναι πάντως γεγονός ότι με τη χθεσινή σύμπραξη του Μερτς με το AfD χάνει μάλλον εν δυνάμει κυβερνητικούς εταίρους σε περίπτωση εκλογικής του επικράτησης, με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους να αποστασιοποιούνται με σαφείς δηλώσεις από τις κινήσεις του. Σημειώνεται ότι και εντός των τειχών του υπάρχει αμηχανία αν και εντέλει υπήρξε μόνο μία ψήφος από την ΚΟ του που εναντιώθηκε στον νόμο.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η δημοσκόπηση της δεύτερης γερμανικής κρατικής τηλεόρασης. 48% των ερωτηθέντων τάσσεται αρνητικά στη σύμπραξη του Μερτς με το AfD, ενώ 28%, δηλαδή λίγο άνω του 1/4 των ψηφοφόρων του CDU, διαφοροποιείται επίσης από τη θέση του κόμματος. Πρόκειται ενδεχομένως για τη μερίδα των ψηφοφόρων που ψηφίζουν το κόμμα λόγω της Μέρκελ, από την πολιτική της οποίας αποστασιοποιείται όλο και πιο έντονα ο Μερτς, ιδιαίτερα στον τομέα του μεταναστευτικού.

Είναι πάντως αμφίβολο αν η πρωτοβουλία του Μερτς θα έχει αποτέλεσμα τα στη διαχείριση του μεταναστευτικού. Ορισμένα μέτρα που προτείνονται έχουν ήδη νομοθετηθεί από το γερμανικό Υπουργείο Εσωτερικών. Επιπλέον θεωρείται δεδομένο ότι θα υπάρξουν προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Λουξεμβούργου. Πέρα αυτού, υπάρχει και ενδογερμανικό νομικό κόλλημα: Όπως αναφέρθηκε στη καθημερινή σειρά podcast της FAZ, αρκετά σημεία του νόμου θα πρέπει να επικυρωθούν από το δεύτερο νομοθετικό σώμα που αποτελείται από τους εκπροσώπους των κρατιδίων. Ωστόσο αρκετοί συντηρητικοί πρωθυπουργοί των κρατιδίων συνεργάζονται κυβερνητικά με τους Πράσινους. Ως εκ τούτου λείπει η απαραίτητη πλειοψηφία.

Η Ευρωπαϊκή Διάσταση

Ανησυχία προκαλούν οι κινήσεις του Μερτς στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η Αυστρία έχει ήδη δηλώσει την αντίθεσή της στις επιδιώξεις του Μερτς μέσω του υπηρεσιακού της καγκελάριου. Παράλληλα, όπως αναφέρθηκε πάλι από την FAZ, υπάρχει ανησυχία στα κυβερνητικά επιτελεία τόσο του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ελλάδα, όσο και του Ντόναλντ Τουσκ στην Πολωνία.

Σε εκπομπή του Politico συζητήθηκε αν η πρόεδρος της Κομισιόν Φον ντερ Λάιεν προχωρήσει σε κυρώσεις κατά της Γερμανίας, αντίστοιχες με εκείνες στην Ουγγαρία, αν προχωρήσει σε παράκαμψη του Ενωσιακού Δικαίου, ωστόσο η πιθανότητα είναι μάλλον ισχνή.

Γιώργος Ραυτόπουλος