Γονικές παροχές: Τα «ψιλά γράμματα» και τα...δώρα της εφορίας- Παραδείγματα

Να εξακριβώσει εάν είναι πραγματικές ή «γιαλαντζί» κάποιες περιπτώσεις μεταβιβάσεων επιχειρεί η εφορία με βάση και την σχετική εγκύκλιο που εξέδωσε την Παρασκευή 21/10 ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής.

Συγκεκριμένα μετά την αύξηση –από την 1η Οκτωβρίου 2021– του αφορολόγητου στο ύψος των 800.000 ευρώ στις γονικές παροχές, μπαίνουν στο στόχαστρο της ΑΑΔΕ για τη νομιμότητα προέλευσης των χρημάτων και οι συναλλαγές που γίνονται μεταξύ συγγενών πρώτου

βαθμού. Παράλληλα εξετάζεται και το «πόθεν έσχες» των δωρητών, ενώ στις γονικές παροχές σε χρήμα εξετάζεται το αν η μεταβίβαση εκτελέστηκε μέσω του τραπεζικού συστήματος.

Να σημειωθεί ότι το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ παρέχεται μία φορά, ανεξαρτήτως αν αυτό συμπληρωθεί με μία ή περισσότερες γονικές παροχές ή δωρεές από 1/10/2021. Ετσι, στις περιπτώσεις που διαπιστωθεί ότι έχει καταστρατηγηθεί το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς, οι φορολογούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή φόρου έως και 40% από το πρώτο ευρώ.

Πάντως με τη νέα εγκύκλιο διευκρινίζεται ότι:

1) Κατά την απόκτηση από 1-10-2021 και μετά οποιασδήποτε περιουσίας με κληρονομιά, συνυπολογίζονται μόνο οι γονικές παροχές και οι δωρεές του κληρονομούμενου προς τον κληρονόμο που έχουν γίνει μέχρι και τις 30-9-2021 (πλην των χρηματικών γονικών παροχών και δωρεών που φορολογούνταν αυτοτελώς).

2) Στις γονικές παροχές και δωρεές αυτές (που συνιστώνται από την 1-10-2021 και φορολογούνται με τον πιο πάνω τρόπο) δεν συνυπολογίζονται οι γονικές παροχές και δωρεές μεταξύ των ιδίων προσώπων που είχαν πραγματοποιηθεί μέχρι και τις 30-9-2021.

Παράδειγμα

Ο Α μεταβιβάζει με γονική παροχή στο τέκνο του Β το 2016 εταιρικά μερίδια μιας Ο.Ε. αξίας 50.000 ευρώ, στις 30-8-2021 ένα ακίνητο αντικειμενικής αξίας 230.000 ευρώ και στις 2-10-2021 μεταφέρει από ατομικό του λογαριασμό σε τραπεζικό λογαριασμό του τέκνου του, χρηματικό ποσό ύψους 600.000 ευρώ. Για τη δωρεά του χρηματικού ποσού δεν θα επιβληθεί φόρος, αφού δεν συνυπολογίζονται οι γονικές παροχές και δωρεές του Α προς τον Β που έχουν γίνει πριν την 1-10-2021.

Αν στο ίδιο παράδειγμα ο Α μεταβιβάσει στο Β με δωρεά την 3-1-2022 και ένα οικόπεδο αξίας 250.000 ευρώ, τότε για τον υπολογισμό του φόρου δωρεάς θα συνυπολογιστεί μόνο η δωρεά του χρηματικού ποσού ύψους 600.000 ευρώ (250.000+600.000=850.000) και θα προκύψει φόρος επί του ποσού που υπερβαίνει το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ (850.000- 800.000=50.000) ήτοι 50.000 x 10% = 5.000 ευρώ.

Επίσης για τις γονικές παροχές και δωρεές προς τους φορολογούμενους της Α' κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας, για τις οποίες θεσπίζεται το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ, φόρος προκύπτει εφόσον η φορολογητέα αξία του περιουσιακού στοιχείου, το οποίο αποτελεί αντικείμενο της γονικής παροχής ή που δωρίζεται υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ ΜΕΤΑ την αφαίρεση των εκπτώσεων και απαλλαγών πρώτης κατοικίας.

Στον αντίποδα πάντως αυτών των ευεργετικών ρυθμίσεων ο ελεγκτικός μηχανισμός θα ερευνήσει:

Οι χρηματικές γονικές παροχές - δωρεές που δεν έχουν αποδεικτικό μεταφοράς χρημάτων από τράπεζες δε θα έχουν το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ, αλλά θα επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10% από το πρώτο ευρώ. Για την απόδειξη της μεταφοράς του ποσού της χρηματικής γονικής παροχής/δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό αναγράφονται στην δήλωση οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων καθώς και το πιστωτικό ίδρυμα και επισυνάπτεται το αποδεικτικό μεταφοράς από το πιστωτικό ίδρυμα.

Ως μεταφορά μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων λογίζεται και η έκδοση τραπεζικής επιταγής από τον γονέα/δωρητή όπως και οι μεταφορές χρημάτων από λογαριασμούς τραπεζών στο εξωτερικό.

Στο ελεγκτικό στόχαστρο θα βρεθούν περιπτώσεις μεταφοράς χρηματικού ποσού προς κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τρίτο πρόσωπο. Εάν αποδειχθεί η «χρήση» του χρηματικού ποσού της γονικής παροχής/δωρεάς από το τέκνο/δωρεοδόχο από το τρίτο πρόσωπο τότε επιβάλλεται φόρος δωρεάς 20% για δωρεοδόχους της Β΄ κατηγορίας και 40% για τα πρόσωπα της Γ΄κατηγορίας.

Επίσης η εφορία θα διασταυρώσει αν τα χρήματα που δωρίζονται προέρχονται από εισοδήματα και έσοδα του δωρητή τα οποία έχουν δηλωθεί και φορολογηθεί και καλύπτουν το ύψος των χρημάτων που δωρίζονται.

Τέλος θα απορρίπτεται τροποποιητική δήλωση, με την οποία ανακαλείται η αρχική δήλωση άτυπης γονικής παροχής/δωρεάς από τους δηλούντες, οι οποίοι επικαλούνται πλάνη τους, όπως π.χ. ότι η υποβολή της δήλωσης έγινε πριν τη σύσταση της δωρεάς, η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε.

γονικές παροχέςεφορίαφοροι