Φουντώνει το παζάρι για το Ταμείο Ανάκαμψης

Σε λίγα 24ωρα αναλαμβάνει τα ηνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η Γερμανία στο πλαίσιο του θεσμού της εναλλασσόμενης προεδρίας ενός από τα τρία βασικά σώματα της ΕΕ (Κομισιόν, Συμβούλιο, Ευρωκοινοβούλιο) και όλοι αναμένουν το τι θα διαμορφώσει ως πρόταση για τη λειτουργία του Ταμείου Ανάκαμψης.

Εν όψει της ανάληψης της προεδρίας από τη Γερμανία ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επισκέπτεται σήμερα το Βερολίνο, όπου και θα έχει τις πρώτες δια ζώσης συνομιλίες με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ,

μετά το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19.

Μετά τις συνομιλίες θα ακολουθήσει κοινή συνέντευξη Τύπου, αλλά και ένα δείπνο εργασίας, όπως ανακοινώθηκε από το γαλλικό προεδρικό μέγαρο.

Όπως αναφέρεται από τα διεθνή ΜΜΕ η επίσκεψη του Γάλλου προέδρου έχει στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ του Παρισιού και του Βερολίνου, μετά την πρωτοβουλία της Γαλλίας και της Γερμανίας για τη συγκρότηση ενός ευρωπαϊκού ταμείου ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ προκειμένου να βοηθηθούν οι ευρωπαϊκές χώρες που επλήγησαν περισσότερο από την υγειονομική κρίση της πανδημίας COVID-19, πριν από την ανάληψη της εξάμηνης προεδρίας της ΕΕ από τη Γερμανία, την 1η Ιουλίου.

Παρέμβαση ΔΝΤ

Στο μεταξύ εν όψει των εξελίξεων στην ΕΕ παρέμβαση κάνει το ΔΝΤ. Ένα σημαντικό μέρος του πακέτου μέτρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της ανάκαμψης της οικονομίας θα πρέπει να περιλαμβάνει επιχορηγήσεις αντί για δάνεια, δήλωσε στο Der Spiegel η επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου λίγες ώρες πριν Μέρκελ και Μακρόν συναντηθούν. «Διαφορετικά δεν θα προάγει την οικονομική ανάκαμψη», δήλωσε η Gita Gopinath στο γερμανικό περιοδικό.

Η δυσκολία των συμμαχιών και η Ελλάδα

Ήδη την προηγούμενη εβδομάδα σειρά τηλεφωνικών επαφών υπήρξαν μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών. Από την πλευρά της Ελλάδας που αναμένει ως «μάννα εξ ουρανού» τα κεφάλαια αυτά του Ταμείου που με βάση τις αρχικές προτάσεις της Κομισιόν μπορεί να φτάσουν τα 32 δισ. υπήρξε τηλεφωνική συνομιλία του Πρωθυπουργού με τον Εμ. Μακρόν και τον Σ. Μισέλ, Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Πάντως η Ελλάδα κρατά χαμηλούς τόνους σε σχέση με τη διαπραγμάτευση για το Ταμείο καθώς η χώρα παράλληλα έχει πολλαπλά μέτωπα, πέρα από τις διαρκείς αξιολογήσεις, όπου η συμβολή της ΕΕ είναι αποφασιστική (προσφυγικό, αν. Μεσόγειος, και βέβαια άνοιγμα τουρισμού όπου η στάση της χώρας δημιούργησε δυσαρέσκειες σε χώρες του Νότου όπως η Γαλλία και η Ιταλία).

Πάντως και τα στρατόπεδα που είναι πολυδιασπασμένα δυσκολεύουν την προσπάθεια σύμπηξης σταθερών συμμαχιών. Με δεδομένο μάλιστα ότι τώρα διακυβεύεται το μέλλον της ΕΕ είναι προφανές ότι «κάτω από το τραπέζι» αναμένεται να ανοίξουν πολλά θέματα (από το προσφυγικό, τις σχέσεις με την Αν. Ευρώπη και της χώρες με λαϊκιστικές κυβερνήσεις μέχρι τα γεωπολιτικά) και συνεπώς εάν δεν κλείσουν όλα με κάποιο τρόπο «λευκός» καπνός δεν αναμένεται.

Τούτων δοθέντων μια συμφωνία στην επόμενη Σύνοδο, στα μέσα Ιουλίου, την τελευταία πριν από τις θερινές διακοπές φαντάζει δύσκολη. Δεν πρέπει να παραβλέψει δε κανείς το ότι η Ολλανδία- μια από τις τέσσερις χώρες που διαφωνούν με την πρόταση της Κομισιόν για την ανάπτυξη μέσω του Ταμείου πολιτικών επιδοτήσεων – είναι σε προεκλογική περίοδο.

Τα σημεία τριβής

Σε σχέση με το Ταμείο και τη λειτουργία του το βασικό παζάρι διεξάγεται με αιχμή

το μέγεθος του Ταμείου, αν δηλαδή θα έχει στον «κουμπαρά» του τα 750 δις ευρώ που προβλέπει η πρόταση της Κομισιόν.την αναλογία επιχορηγήσεων- δανείων. Στο σημείο αυτό κράτη μέλη όπως η Σουηδία, Ολλανδία, Δανία, Αυστρία αλλά και κράτη «δορυφόροι» των βόρειων χωρών στην Αν. Ευρώπη επιμένουν στην παροχή περισσότερων δανείων κι όχι επιδοτήσεων που μάλιστα θα δοθούν πριν τις όποιες επιχορηγήσεις, ώστε να μην αφεθούν τα κράτη μέλη σε «ράθυμες» πολιτικές διαχείρισης.το χρόνο αποπληρωμής των δανείων. Οι πιο «προχωρημένοι» και δη οι χώρες του Νότου ζητούν να αρχίσουν οι πληρωμές των δανείων μετά το 2028, και σε όσο γίνεται μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Ωστόσο η Γερμανία σε μια προσπάθεια να ισορροπήσει την κατάσταση έχει ρίξει στο τραπέζι την ιδέα για εξόφληση των δανείων εντός της περιόδου 2021- 2027, κάτι που όμως οδηγεί χώρες όπως η Ελλάδα ή η Ιταλία μαθηματικά στη χρεοκοπία λόγω της ήδη μεγάλης επιβάρυνσης που έχουν. Επίσης τις οδηγεί μαθηματικά σε νέα μνημόνια για τη διασφάλιση πόρων για αποπληρωμές δόσεων.οι πόροι από όπου θα προέλθουν οι χρηματοδοτήσεις των κρατών μελών. Στο τραπέζι είναι ήδη κάποιοι «πράσινοι φόροι» ή κάποιοι «ψηφιακοί» φόροι, όπως και η έκδοση ομολόγων από την Κομισιόν με εγγύηση τον κοινοτικό προϋπολογισμόο τρόπος κατανομής των ποσών που τελικά θα συμφωνηθούν, π.χ. να θα ληφθεί υπόψη το κριτήριο της ανεργίας, η μείωση του ΑΕΠ, η επίδραση της πανδημίας στην υγεία του πληθυσμού.οι μεταρρυθμίσεις, που θα πρέπει συνοδεύουν τις εκταμιεύσεις.οι πολλαπλές ταχύτητες στις «ωριμότητες» έργων και δυνατότητες απορροφήσεων πόρων από τις επιδοτήσεις καθώς είναι προφανές ότι χώρες όπως η Ελλάδα στα πεδία αυτά έχουν μεγάλη υστέρηση.

Γιώργος Αλεξάκης

Ταμείο ΑνάκαμψηςΕυρωπαϊκή ΕνωσηΓερμανία