Morgan Stanley: Η ορθή κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης

Αντί για συνολικές φορολογικές περικοπές ή αυξήσεις δαπανών, είναι προτιμότερη η στόχευση σε τομείς που έχουν αναπτυξιακό δυναμικό, όπως δημόσιες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και ψηφιακή υποδομή, τονίζει σε άρθρο του στους Financial Times o γνωστός οικονομολόγος της Morgan Stanley, Reza Moghadam, σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης.

Η πανδημία του κορονοϊού έχει επηρεάσει διαφορετικούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας, επισημαίνει ο Moghadam. Τομείς, όπως ο τουρισμός,

οι μεταφορές και η εστίαση έχουν πληγεί περισσότερο και μέχρι να γίνει πραγματικότητα ένα αξιόπιστο εμβόλιο, τέτοιες δραστηριότητες μπορεί να παραμείνουν προβληματικές για χρόνια, είτε λόγω περιορισμών στο χώρο εργασίας, είτε από φόβο των καταναλωτών, σημειώνει.

Οικονομικές δραστηριότητες, που εξαρτώνται από την εγγύτητα αφορούν το 1/4 του ΑΕΠ της ΕΕ και το 1/3 της απασχόλησης στην Ένωση, αναφέρει. Σε περιφερειακές χώρες όπως η Ελλάδα, επηρεάζεται το 40% του ΑΕΠ. Το μέγεθος αυτών των περιορισμένων τομέων σημαίνει ότι η πανδημία δεν είναι απλώς πλήγμα για εκείνους που απασχολούνται σε αυτούς. Επηρεάζει επίσης τη ζήτηση των εργαζομένων για αγαθά και υπηρεσίες της υπόλοιπης οικονομίας.

Η επίμονη έλλειψη ζήτησης αποτελεί συνεπώς κίνδυνο ανάκαμψης στην περιφέρεια, όπου τα υψηλά χρέη περιορίζουν το περιθώριο για μία εκτεταμένη δημοσιονομική ώθηση, υπογραμμίζει ο οικονομολόγος της Morgan Stanley.

Tα φορολογικά κίνητρα πρέπει να στοχεύουν τομείς όπου η υψηλότερη ζήτηση έχει περισσότερες πιθανότητες να προκαλέσει αντίδραση στην προσφορά. Αντί για συνολικές φορολογικές περικοπές ή αυξήσεις δαπανών, είναι προτιμότερη η στόχευση σε τομείς που έχουν αναπτυξιακό δυναμικό, όπως δημόσιες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και ψηφιακή υποδομή.

Η έκκληση της ΕΕ για πράσινες δαπάνες είναι επομένως μακροοικονομική λογική, καθώς και κοινωνικά και πολιτικά επιθυμητή. Θα ήταν επίσης αναποτελεσματικό να παρέχονται μισθολογικές επιδοτήσεις σε τομείς όπως ο τουρισμός και η φιλοξενία, όπως σκέφτονται πολλές χώρες.

Το πρόβλημα είναι η ασφάλεια, όχι η τιμή. Αντί να δεσμεύουμε τους εργαζομένους σε ξενοδοχεία και μπαρ, θα ήταν καλύτερο να διαθέσουμε πόρους σε τομείς με υψηλό δυναμικό απασχόλησης, όπως παρεμβάσεις σε κτίρια για καλύτερη ενεργειακή απόδοση, σημειώνει ο Moghadam. Κανένα από αυτά τα μέτρα, δεν πρέπει να αποκλείει την παροχή πόρων σε ορισμένες περιορισμένες βιομηχανίες όπως η αεροδιαστημική, που ενδέχεται να απαιτηθεί εκτεταμένη κρατική υποστήριξη.

Τα ποσά που διατίθενται στην περιφέρεια είναι μεγάλα σε σχέση με τις οικονομίες τους: Η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει το 25% του ΑΕΠ της τα επόμενα χρόνια. Σχεδόν το ήμισυ θα είναι επιχορηγήσεις, τα υπόλοιπα δάνεια με επιτόκια χαμηλότερα από αυτά που δανείζεται η περιφέρεια της ΕΕ από τις αγορές.

Ως εκ τούτου, το Ταμείο είναι ένας πιθανός παίκτης για αλλαγές στην τακτική της ευρωπαϊκής περιφέρειας και εν δυνάμει απειλή της συνολικής σταθερότητας της ευρωζώνης. Το να ζητείται κάποια λογοδοσία δεν είναι παράλογο, τονίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Morgan Stanley. Για το σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εκπονήσει γενικές κατευθυντήριες γραμμές για την ορθή χρήση των πόρων, αλλά να αποφύγει την επιβολή επαχθών όρων στα κράτη μέλη.

Η τήρηση των κατευθυντήριων γραμμών θα πρέπει να φέρει το τεκμήριο ότι τα κεφάλαια διατίθενται κατάλληλα. Αυτό είναι σημαντικό επειδή ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε στη σύνοδο κορυφής επιτρέπει σε κάθε μέλος να διακόψει τις εκταμιεύσεις εάν ανησυχεί για τις δαπάνες.

Παρόλο που υπάρχει διαδικασία επίλυσης διαφορών, το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η ΕΕ είναι η διακοπή των έργων και η οικονομική επίπτωση. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να ξοδεύουμε αυτούς τους πόρους με σύνεση, μόνο τότε θα αποκτήσει η ΕΕ αυτό που πραγματικά χρειάζεται: ένα μόνιμο μέσο κοινής δημοσιονομικής πολιτικής.

Reza MoghadamMorgan StanleyΤαμείο Ανάκαμψης