Σ. Αναστασόπουλος: «Στην παρούσα φάση το κράτος αδυνατεί να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία»

«Η αδυναμία της δημόσιας διοίκησης και η διαρκής ενασχόληση των κυβερνήσεων με τον δημοσιονομικό παρά με τον αναπτυξιακό σχεδιασμό, η διαπίστωση δηλαδή ότι το κράτος αδυνατεί στην παρούσα φάση να δημιουργήσει το κατάλληλο οικονομικό περιβάλλον και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, μεταθέτει το βάρος της αναπτυξιακής στρατηγικής στον ιδιωτικό τομέα» ανέφερε ο Πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Σίμος Αναστασόπουλος, κατά τον χαιρετισμό του στο 7ο Συνέδριο Εταιρικής Διακυβέρνησης.
Το συνέδριο είχε

θέμα: «Πολιτικές Διαχείρισης Σύγκρουσης Συμφερόντων-Δείκτης Επιτυχούς Εταιρικής Διακυβέρνησης» και πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2019.
Στη συνέχεια, ο κ. Αναστασόπουλος ανέφερε: «Η ανάκτηση της εμπιστοσύνης και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να μπορέσουμε να προσελκύσουμε τις σημαντικές επενδύσεις που χρειάζεται η Ελλάδα για να τις βάσεις για την ανάπτυξη». Εκλεισε την ομιλία του λέγοντας: «Σας καλώ όλους να ξεπεράσουμε μαζί παλιές αντιλήψεις και αγκυλώσεις, να αντιληφθούμε τις ανατρεπτικές αλλαγές που μας φέρνει η ανοιχτή ψηφιακή επανάσταση και να συμμετέχουμε όλοι ενεργά και ουσιαστικά στην προσπάθεια να δημιουργήσουμε εμείς τις συνθήκες που θα βελτιώσουν τη ζωή μας».
Ο κ. Κωνσταντίνος Παπακωστόπουλος, Managing Partner, Δικηγορική εταιρεία Κ. Παπακωστόπουλος & Συνεργάτες, Πρόεδρος, Επιτροπή Εταιρικής Διακυβέρνησης, Ελληνο-Aμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η εταιρική διακυβέρνηση δεν είναι εργαλείο μάρκετινγκ. Είναι κάτι πιο βασικό. Σκοπεύει στην αξιοπιστία και την ποιότητα. Αφορά όλες τις επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες».
Εταιρική διακυβέρνηση: Οι εξελίξεις στην Ελλάδα και διεθνώς
Την πρώτη ενότητα συντόνισαν ο κ. Ανδρέας Σιάμισιης, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος και Γενικός Διευθυντής Οικονομικών του Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. και η κα Μαρία Θεοδουλίδου, Οικονομική Διευθύντρια Προγραμματισμού και Ελέγχου Ομίλου FOURLIS.
Ο κ. Ξενοφών Αυλωνίτης, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, παρουσίασε την πρωτοβουλία για την αλλαγή του Ν.3016/2002 για την εταιρική διακυβέρνηση και τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου που συμπληρώθηκε από τις εισηγμένες εταιρείες στο πλαίσιο της αναθεώρησης της νομοθεσίας.
Ο κ. Αθανάσιος Κουλορίδας, Νομικός Σύμβουλος της Ενωσης Εισηγμένων Εταιρειών, παρουσίασε τις διατάξεις για την εταιρική διακυβέρνηση που περιλαμβάνονται στο αναμορφωμένο εταιρικό δίκαιο (Ν.4544/2018) και συγκεκριμένα τις διατάξεις για τη σύγκρουση συμφερόντων, το ΔΣ και την ευθύνη του, τις συναλλαγές με τα συνδεδεμένα μέρη, τις ρυθμίσεις για τις αποδοχές και τις ενώσεις μετόχων.
Η κα Αναστασία Στάμου, Γενική Διευθύντρια του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕΣΕΔ), παρουσίασε την αποστολή, τις θέσεις για τη διοίκηση και τους μετόχους και τις πρωτοβουλίες του ΕΣΕΔ. Στις πρωτοβουλίες περιλαμβάνονται εργαλεία για τις επιχειρήσεις, αλλαγή επιχειρηματικής κουλτούρας και εκπαίδευση.
Οι κ.κ. Chris Hodge, Special Advisor, CG Policy, Nestor Advisors και James Harley, Nasdaq Governance Solutions, αναφέρθηκαν στις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης και παρουσίασαν τον αναθεωρημένο Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης της Μεγ. Βρετανίας, τον Κανονισμό της ΕΕ για τα Δικαιώματα των Μετόχων, τις αλλαγές στους Κώδικες Εταιρικής Διακυβέρνησης άλλων ευρωπαϊκών χωρών, τις τάσεις στη σύνθεση των μελών των ΔΣ και στα Τμήματα των Σχέσεων με Επενδυτές.
Συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ της εταιρίας και του εξωτερικού περιβάλλοντος
Τη δεύτερη ενότητα συντόνισαν ο κ. Γιάννης Αψούρης, Γενικός Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών, Ομιλος Ελληνικά Πετρέλαια και ο κ. Βασίλης Μονογυιός, Senior Manager, Διεύθυνση Εσωτερικού Ελέγχου, Ομιλος Eurobank.
Στην ενότητα αυτή, μετείχαν ως ομιλητές οι: Παναγής Βουρλούμης, Πρόεδρος, Τράπεζα Τροφίμων, Αναστάσιος Γαβριηλίδης, Νομικός Σύμβουλος, Costamare Inc, Λεωνίδας Τόλης, Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών ΝΑ Ευρώπης, Philip Morris International και Κατερίνα Αδάμ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Σχολή Μηχ. Μεταλλείων-Μεταλλουργών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Συζητήθηκαν οι συγκρουσιακές καταστάσεις που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση της επιχειρηματικής δράσης με το εξωτερικό περιβάλλον. Δόθηκε έμφαση στις ακόλουθες καταστάσεις:

Πιέσεις που προκύπτουν από την ανάγκη συμμόρφωσης προς το κανονιστικό-νομοθετικό ή θεσμικό πλαίσιο, εθνικό ή υπερεθνικό, ιδίως σε περιπτώσεις μεταβολών των πλαισίου αυτούΣυγκρούσεις με τοπικές κοινωνίες, κυρίως σε σχέση με περιβαλλοντικές οχλήσεις από τη βιομηχανική λειτουργία και με ζητήματα που άπτονται της υγείας και ασφάλειας πολιτώνΠιέσεις ή προκλήσεις που προέρχονται από τη μεταβολή των καταναλωτικών συνηθειών των πελατών και οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε αποφάσεις και αλλαγές στρατηγικού χαρακτήρα.

Από τη συζήτηση αναδείχθηκαν κυρίως η σημασία που έχει η έγκαιρη αναγνώριση, πρόληψη και προετοιμασία για την υιοθέτηση κανονιστικών-νομοθετικών απαιτήσεων αλλά για την προσαρμογή σε νέες ανάγκες της αγοράς και των καταναλωτών, η έμφαση στην προσεκτική ανάλυση και αποφυγή βιαστικών αποφάσεων, η ειλικρινής και αποτελεσματική επικοινωνία και ενημέρωση προς όλα τα ενδιαφερόμενη μέρη και η σημασία της παράλληλης έμφασης τόσο στην αυτορύθμιση (στις οικειοθελείς ενέργειες βελτίωσης της εταιρείας) όσο και στην αποτελεσματική εποπτεία.
Συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ των διαφορετικών παρόχων κεφαλαίου
Την τρίτη ενότητα συντόνισαν ο κ. Γεώργιος Βενιέρης, Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο κ. Γιάγκος Χαραλάμπους, F.C.C.A. Technical Consultant, UHY Axon Certified Auditors.
O κ. Howard Prince-Wright, Director, 21 Aberdeen Standard Investments, μίλησε για την ανάγκη της αποφυγής σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ των παρόχων κεφαλαίου. Τόνισε ότι η χρηστή εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί κλειδί για τη διατήρηση μίας επιτυχούς και βιώσιμης εταιρείας και ευθυγραμμίζει τα συμφέροντα όλων των μερών.
Ο κ. Μάριος Κολιόπουλος, Γενικός Διευθυντής, Alvarez & Marsal, ανέφερε ότι δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των διαγνωστικών ελέγχων που διενεργούνται από την εταιρεία του σε σχέση με τους ελέγχους των ορκωτών ελεγκτών.
Ο κ. Ανδρέας Χασάπης, Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Commercial Banking, Eurobank, τόνισε την ανάγκη να μειωθεί ο χρόνος σύνταξης και υποβολής των οικονομικών καταστάσεων προς έγκαιρη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού και των τραπεζών για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων.
Ο κ. Σωκράτης Λαζαρίδης, Διευθύνων Σύμβουλος, Χρηματιστήριο Αθηνών, εισηγήθηκε βελτιώσεις ως προς τον ισχύοντα τρόπο διάθεσης των χρηματοοικονομικών μέσων (ομολόγων-μετοχών κτλ) ειδικότερα από τις τράπεζες για την αποφυγή συγκρούσεων συμφερόντων.
Ο κ. Αναστάσιος Καλλιτσάντσης, Διευθύνων Σύμβουλος, Ελλάκτωρ, με βάση την σημαντική εμπειρία του στα θέματα σύγκρουσης συμφερόντων, ανέλυσε τους προβληματισμούς της εταιρικής διακυβέρνησης από τους μεγάλους μετόχους και η ανάλυση της εισήγησης του παρουσιάζεται στην σελίδα 25 της Καθημερινής με ημερομηνία 22 Φεβρουαρίου 2019.
Η γενικότερη σύνοψη των εισηγήσεων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ των διαφορετικών παρόχων κεφαλαίου παρουσιάζεται ως κύριο πρόβλημα όταν οδηγούν σε μείωση των ροών πληροφοριών που επιφέρουν δυσκολίες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και δημιουργούν ένα πλαίσιο προβλημάτων επιλογής και ηθικού κινδύνου που μειώνουν την ροή των κεφαλαίων σε παραγωγικές επενδύσεις. Ακόμα και όταν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων δεν απαιτείται η μείωση της ροής πληροφοριών επειδή τα κίνητρα εκμετάλλευσης της σύγκρουσης συμφερόντων μπορεί να μην είναι σε υψηλό βαθμό. Η ορατή εκμετάλλευση σύγκρουσης συμφερόντων συνήθως οδηγεί στην μείωση της φήμης της οικονομικής οντότητας όπου η σύγκρουση λαμβάνει χώρα και το συμπέρασμα των εισηγήσεων είναι η ανάγκη εφαρμογής ενός αποτελεσματικού συστήματος εταιρικής διακυβέρνησης.

Μηχανισμοί ελέγχου της εκτελεστικής διοίκησης και του Δ.Σ. ως εργαλείο ανάδειξης και αντιμετώπισης συγκρούσεων συμφερόντων
Την τέταρτη ενότητα συντόνισαν ο κ. Ξενοφών Αυλωνίτης, Αντιπρόεδρος, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και ο κ. Παναγιώτης Σταϊκούρας, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πειραιώς.
Ο κ. Βασίλης Αποστολόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, Ομιλος Ιατρικού Αθηνών και Πρόεδρος, Ελληνική Ενωση Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ), τόνισε ότι, οι εσωτερικές και εξωτερικές ανεξάρτητες μονάδες ελέγχου της εταιρίας πρέπει να υποστηρίζονται από τα εκτελεστικά μέλη Διοίκησης ώστε να επιτελούν αποτελεσματικά το έργο τους και να μπορεί και η Εκτελεστική Διοίκηση να λαμβάνει απερίσπαστη τις κατάλληλες επιχειρηματικές αποφάσεις, ώστε να μεγιστοποιείται το μακροχρόνιο όφελος των μετόχων και των λοιπών συμμετεχόντων (stakeholders). Παράλληλα, σημείωσε τη σημασία της επιλογής εταιριών που επιτελούν το έργο του εξωτερικού ελέγχου, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα του περιεχομένου των οικονομικών καταστάσεων των εταιριών.
Ο κ. Μάριος Ψάλτης, Διευθύνων Σύμβουλος, PwC, αναφέρθηκε στο ρόλο των εξωτερικών ελεγκτών, σε ένα περιβάλλον με αυξημένες αρμοδιότητες για τις εταιρίες αυτές, όπως προκύπτει και από τα Διεθνή Ελεγκτικά Πρότυπα και εξήρε την ανάγκη για εποικοδομητική συνεργασία των εταιριών αυτών με τις Επιτροπές Ελέγχου, βάσει και του αναβαθμισμένου πλέον ρόλου της τελευταίας. Σημείωσε επίσης ότι, η κουλτούρα, η κατάρτιση και η εκπαίδευση των μελών του Δ.Σ. στην Ελλάδα, επηρεάζει ιδιαίτερα θετικά την ανταπόκρισή τους στο ρόλο και τις ευθύνες τους σε σχέση με τη σύγκρουση συμφερόντων εντός της εταιρίας.
Η κα Βέρρα Μαρμαλίδου, Πρόεδρος, Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών Ελλάδας, ανέπτυξε το ρόλο και τις αρμοδιότητες που έχει ο Εσωτερικός Ελεγχος σε μια εταιρία καθώς και τη συμβολή του στην προαγωγή της ορθής εταιρικής διακυβέρνησης.
Ο κ. Αλέξιος Πιλάβιος, Πρόεδρος, Alpha Asset Management, συζήτησε τα καθήκοντα που έχει η Επιτροπή Ελέγχου βάσει του ν. 4449/2007 και ανέπτυξε τα όρια του ελέγχου που οφείλει και μπορεί να διενεργεί η Επιτροπή Ελέγχου στο πλαίσιο εκπλήρωσης των καθηκόντων της. Ιδιαίτερη συζήτηση έγινε για την ευθύνη που μπορεί να έχει η Επιτροπή Ελέγχου για την διασφάλιση της παροχής ορθής χρηματοοικονομικής πληροφόρησης στους μετόχους και επισημάνθηκε ότι η ευθύνη αυτή ενδέχεται να μην διαφέρει – τουλάχιστον ουσιωδώς – από εκείνη των μελών του Δ.Σ. τα οποία και είναι τα κυρίως αρμόδια για την κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων.
Ο κ. Γεώργιος Ραουνάς, Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Τομέα Επιχειρηματικής Διακυβέρνησης, KPMG, επικεντρώθηκε στις συγκρούσεις συμφερόντων που μπορεί να αναπτυχθούν εντός του Δ.Σ. μιας εταιρίας. Το Δ.Σ. είναι ενιαίο, συλλογικό όργανο, όμως οι ιδιότητες των μελών του όπως και τα ειδικότερα καθήκοντά τους έχουν τριχοτομηθεί (εκτελεστικά, μη εκτελεστικά και ανεξάρτητα μέλη). Τούτο μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις μεταξύ των μελών του Δ.Σ. Το ίδιο μπορεί να συμβεί λόγω των ιδιοσυγκρασιακών προσωπικών χαρακτηριστικών των μελών του Δ.Σ. αλλά και λόγω των διαφορετικών επαγγελματικών υποβάθρων και των διαφορετικών τρόπων σκέψης των μελών ενός Δ.Σ. (ιδίως σε Δ.Σ. με υψηλό βαθμό ποικιλομορφίας). Ο κ. Ραουνάς εξήγησε τον κομβικό ρόλο που θα πρέπει να έχει ο Πρόεδρος του Δ.Σ. αλλά και η Επιτροπή Ελέγχου για την πρόληψη και επίλυση αυτών των συγκρούσεων στο εσωτερικό του Δ.Σ.
Η κα Μαρμαλίδου προσέθεσε δε στη συζήτηση για την αντιμετώπιση των συγκρούσεων συμφερόντων που μπορεί να ανακύψουν εντός του Δ.Σ., το ρόλο των εσωτερικών μηχανισμών ελέγχου αλλά και των συναφών αναγκαστικού δικαίου κανόνων (π.χ. οι κανόνες για τις συναλλαγές συνδεδεμένων μερών) καθώς και τη σημασία που έχει η καλή επικοινωνία (reporting lines) μεταξύ του εσωτερικού ελεγκτή και της Επιτροπής Ελέγχου στο πλαίσιο αυτό.