Ονόματα με ιστορία στη 15η Διεθνή Εκθεση Βιβλίου

Με τιμώμενη τη γαλλική γλώσσα (Γαλλοφωνία), η οποία χρησιμοποιείται για την καθημερινή, πολιτική, διοικητική, λογοτεχνική έκφραση δεκάδων χωρών ανά τον κόσμο, αφιερώματα στη …»Μεταδημοκρατία του 21ου αιώνα», το ιωβηλαίο από τον «Μάη του 68», την προσφυγική εμπειρία, τη λογοτεχνία ως φορέα μνήμης και ιστορίας κ.ά ξεκινά, στη Θεσσαλονίκη, η 15η Διεθνής Eκθεση Βιβλίου (3-6 Μαΐου). Τα εγκαίνια της έκθεσης θα κηρύξει ο πρόεδρος της Βουλής

Νίκος Βούτσης.
Με κύριους στόχους την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας στην Ελλάδα στους προβληματισμούς αιχμής της εποχής και το «άνοιγμα» δημοσίων συζητήσεων, αλλά και την ουσιαστική ένταξη της έκθεσης στον χάρτη των διεθνών εκθέσεων βιβλίου, η ΔΕΒ-Θ είναι αφιερωμένη -για πρώτη φορά στην 15ετή ιστορία της- όχι σε μια χώρα αλλά στη γλώσσα, καθώς «το βιβλίο είναι γλώσσα» και συχνά η γλώσσα -όπως ειδικά στην περίπτωση των γαλλικών- δεν ταυτίζεται απαραίτητα με μια χώρα αλλά «εκφράζει» και δεκάδες άλλες με διαφορετικές κουλτούρες και πολιτικοκοινωνικές καθημερινότητες.
Στην 15η ΔΕΒ-Θ συμμετέχουν με περίπτερο περισσότεροι από 270 εκδότες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ ειδικά για το αφιέρωμα στη Γαλλοφωνία συμμετέχουν 44 Γάλλοι εκδότες και περισσότεροι από 30 γαλλόφωνοι συγγραφείς.
Στη διάρκεια της έκθεσης έχουν ήδη προγραμματισθεί περισσότερες από 500 εκδηλώσεις (σπάζοντας το περσινό ρεκόρ των 420, ενώ στη διοργάνωση του 2016 ήταν μόλις 284), με εκθέσεις, συζητήσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, συναυλίες κ.ά.
Η αγαπημένη Παιδική Γωνιά αναμένει για πρώτη φορά φέτος τους μικρούς και μεγαλύτερους επισκέπτες -αναγνώστες της σε δικό της περίπτερο (το περίπτερο 14 της Hellexpo), που προστέθηκε φέτος στη διοργάνωση.
Η ΔΕΒ-Θ διοργανώνεται από το Ελληνικό Iδρυμα Πολιτισμού, τη ΔΕΘ-HELEXPO και τον Δήμο Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη των Ελλήνων Εκδοτών, τη στήριξη της Βουλής των Ελλήνων και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Ο νέος φορέας διοργάνωσης της ΔΕΒΘ, η ίδρυση του οποίου είχε ανακοινωθεί στην έναρξη της περσινής διοργάνωσης δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί, ενώ η χρηματοδότηση του έργου (από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2014-2020) ολοκληρώνεται στην επόμενη διοργάνωση (αυτή του 2019).
Αίθουσες και ονόματα με ιστορία…
Και …η «Βαβέλ» και ο μυθικός πύργος της (αυτός των πολλαπλών γλωσσών και της σύγχυσης στην επικοινωνία) είναι ήδη γνωστή από προηγούμενες διοργανώσεις που φιλοξενούσε συζητήσεις, τα δυο άκρως ενδιαφέροντα φεστιβάλ μετάφρασης, ξένους λογοτέχνες κ.ά. (Η αίθουσα «Βαβέλ» βρίσκεται και φέτος στο κέντρο του περιπτέρου 15)
Το …»Αρης Αλεξάνδρου» και «Γ.Ν.Πεντζίκης» είναι ονόματα γνωστά από την ελληνική λογοτεχνία …(ή όχι;). Αλλά …»Μονόκερως»; Και «Ματαρόα»; Και… «Αμαλ»; Είναι τα ονόματα που φέρουν οι αίθουσες (αυτές που φιλοξενούν τις 500 και πλέον εκδηλώσεις) στα περίπτερα 13 και 15 της Helexpo -ΔΕΘ στη διάρκεια των τεσσάρων ημερών (Πέμπτη 3-Κυριακή 6 Μαΐου) της 15ης Διεθνούς Eκθεσης Βιβλίου.
«Αρης Αλεξάνδρου» (αίθουσα εκδηλώσεων στο περίπτερο 13): Ο Αρης Αλεξάνδρου (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του ελληνικής καταγωγής – γεννημένου το 1922 στο Λένινγκραντ Αριστοτέλη Βασιλειάδη και της Ρωσίδας Πολίνα Αντοβνα Βίλγκεμσον) έζησε στη Θεσσαλονίκη (1928-1930) και στη συνέχεια στην Αθήνα, όπου και παράλληλα με την πολιτική του δράση εργάστηκε ως μεταφραστής. Συνελήφθη, εξορίστηκε και φυλακίστηκε (από το 1944 ως το 1958) και αμέσως μετά την επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα το 1967 έφυγε για το Παρίσι, όπου εργάστηκε παράλληλα και ως συντάκτης στο λεξικό Robert ως το 1974. Με το ποιητικό του έργο (από τους γνωστότερους στίχους του το…:»Σύντροφε κοιμάσαι;/ Hθελα να μου πεις, ξέρεις καμιά σελίδα μαρξισμού Που να βουλιάζουνε οι λέξεις στο χαρτί/ Σαν τη σιωπή μου/ Στις κόρες των ματιών της») διέγραψε την πορεία από τον στρατευμένο υπέρ του κομμουνισμού λόγο στην έκφραση της απογοήτευσης για το μάταιο των αγώνων.
Σταθμός στην ιστορία της νεώτερης λογοτεχνίας θεωρήθηκε το μυθιστόρημά του «Το Κιβώτιο», που ολοκληρώθηκε το 1972 μετά εφτά χρόνια συγγραφής και εκδόθηκε από τον Κέδρο το 1975. Στους νεώτερους, «Το Κιβώτιο» έγινε γνωστό από τις θεατρικές του μεταφορές τα τελευταία χρόνια. Ο Αρης Αλεξάνδρου πέθανε στις 2 Ιουλίου του 1978 σε ηλικία 56 χρόνων στο Παρίσι (επέτειος 40 ετών από τον θάνατό του).
«Αμαλ» -όρος που στην αραβική γλώσσα σημαίνει «Ελπίδα»- είναι το όνομα της αίθουσας που σχεδιάστηκε, επίσης στο περίπτερο 13, για τη φιλοξενία εκδηλώσεων για το προσφυγικό ζήτημα, παρουσιάσεις βιβλίων και συζητήσεις.
«Μονόκερως» -είναι το όνομα του μυθολογικού όντος που δόθηκε στη νεοσχεδιασμένη αίθουσα του περιπτέρου 13 της ΔΕΒ-Θ προκειμένου ως «ον» μυθικό που επανασυνδέει τους ανθρώπους με το πνεύμα, ως άτι μυθικό με μονό κέρας (μονό-κερος), ασύλληπτο παρά μόνο υπό την «παγίδα» της τέχνης, της μελωδίας, της αγνότητας κ.ά. να …φιλοξενήσει την ενότητα «Βιβλίο και περφόρμανς».
«Ματαρόα»: Ονομα για πολλούς -και ειδικά νεότερους- απολύτως άγνωστο. Στη γλώσσα των Μαορί νεοζηλανδών, ο όρος σημαίνει: «Η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια…». Εν προκειμένω πρόκειται για το πλοίο με το οποίο τα Χριστούγεννα του 1945 και με πρωτοβουλία του διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα, Οκτάβιου Μερλιέ, φυγαδεύτηκαν στο Παρίσι (το ατμοπολοϊκό ταξίδι ήταν Πειραιάς- Τάραντας και συνεχίστηκε σιδηροδρομικώς) 123 νέοι Eλληνες επιστήμονες, διανοούμενοι και καλλιτέχνες (ανάμεσά τους οι: Κορνήλιος Καστοριάδης, Κώστας Αξελός, Νίκος Σβορώνος, Μάνος Ζαχαρίας, Μέμος Μακρής, Δημήτρης Χωραφάς, Έλλη Αλεξίου, Εμμανουήλ Κριαράς κ.ά). Ματαρόα είναι το όνομα που δόθηκε στην αίθουσα του περιπτέρου 13, στην οποία φιλοξενούνται εκδηλώσεις, συζητήσεις της θεματικής ενότητας για τη «Δημοκρατία στον 21ο αιώνα» και παρουσιάσεις βιβλίων.
Ο χώρος του ομολογουμένως εντυπωσιακού περιπτέρου 13 φιλοξενεί επίσης το ειδικά σχεδιασμένο περίπτερο της Γαλλοφωνίας (θεματική και …τιμώμενη γλώσσα στην φετινή διοργάνωση).
Στο περίπτερο 15, εκτός από δεκάδες σταντ των εκθετών, έχουν σχεδιαστεί και τα περίπτερα: Του ΕΙΠ (Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού-διοργανωτή της έκθεσης)καθώς και η αίθουσα «Ν. Γ. Πεντζίκης». Ο πεζογράφος, ποιητής και αυτοδίδακτος ζωγράφος γεννήθηκε το 1908 στη Θεσσαλονίκη (επέτειος 110 ετών από τη γέννησή του). Γαλλόφωνος κι γαλλο-σπουδαγμένος (σπούδασε Φαρμακευτική και Ιατρική στη Γαλλία και Βοτανολογία και Φαρμακευτική στο πανεπιστήμιο του Στρασβούργου), τη δεκαετία του 1930 ανέλαβε το φαρμακείο του πατέρα του, το οποίο τις βραδινές ώρες μετέτρεπε σε λογοτεχνικό εντευκτήριο. Αδελφή του ήταν η ποιήτρια Ζωή Καρέλλη. Πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1993 και ενταφιάστηκε στην Ορμύλια Χαλκιδικής.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ