Μην αναρωτιέσαι πλέον πώς θα είναι ο καιρός, αλλά τι θα προκαλέσει

«Μην αναρωτιέσαι πλέον πώς θα είναι ο καιρός, αλλά τι θα προκαλέσει». Αυτό πρέπει να γίνει το σύνθημα εκείνων που θέλουν να προετοιμασθούν απέναντι στα βίαια μετεωρολογικά φαινόμενα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τους ειδικούς των κινδύνων και της πρόληψης.
Πρέπει να περάσουμε στην πρόβλεψη των επιπτώσεων – η οποία δεν έχει ως αντικείμενο πλέον πώς θα είναι ο καιρός, αλλά τι θα προκαλέσει – κατά τρόπον ώστε οι πολίτες και οι επιχειρήσεις

να έχουν την δυνατότητα να ενεργήσουν με ταχύτητα ανάλογα με τις προειδοποιήσεις, αναφέρεται σε έκθεση που συντάχθηκε υπό την αιγίδα Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας (ΠΟΜ).
Η έκθεση επικεντρώνεται στα πρακτικά μέσα τα οποία καθιστούν τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης πιο αποτελεσματικά, ώστε να σώζουν ζωές και χρήματα.
«Τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης είναι απαραίτητα για την αποτελεσματική πρόληψη των καταστροφών και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η ετοιμότητα και η ικανότητα αντίδρασης την κατάλληλη στιγμή, στον σωστό τόπο, μπορεί να σώσει ζωές και να προστατεύσει μέσα επιβίωσης πληθυσμών παντού στον κόσμο», επιμένει ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας, Πέτερι Τάαλας, στο εισαγωγικό κείμενο της έκθεσης.
Και μένουν πολλά να γίνουν. «Μόνο το 40% από τα 138 μέλη του ΠΟΜ δηλώνουν ότι διαθέτουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης πολλαπλών κινδύνων. Αυτό σημαίνει ότι σε πλανητική κλίμακα, ένα άτομο στα τρία εξακολουθεί να μην έχει πρόσβαση σε έγκαιρες προειδοποιήσεις. Σήμερα, μόνο 75 μέλη του ΠΟΜ (το 39%) έχουν δηλώσει ότι παρέχουν υπηρεσίες προειδοποίησης εντοπισμένες στις επιπτώσεις.
Λιγότεροι νεκροί, περισσότερες ζημίες
Αν κατά την διάρκεια των 50 τελευταίων ετών ο μέσος αριθμός των καταγεγραμμένων θανάτων για κάθε καταστροφή έχει μειωθεί κατά το ένα τρίτο, ο αριθμός των καταστροφών έχει πολλαπλασιασθεί κατά πέντε και οι οικονομικές ζημίες κατά επτά.
«Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η συχνότητα των ακραίων μετεωρολογικών και κλιματικών φαινομένων έχει αυξηθεί σε ένταση και σοβαρότητα και οι ευάλωτες κοινότητες είναι αυτές που έχουν πληγεί περισσότερο. Ωστόσο, ένας άνθρωπος στους τρεις δεν έχει την κατάλληλη κάλυψη από συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης», σημειώνεται στην έκθεση στην πραγματοποίηση της οποίας συνέβαλαν 16 οικονομικοί θεσμοί και διεθνείς οργανισμοί.
Το 2018, περί τα 198 εκατομμύρια άνθρωποι υπήρξαν θύματα καταιγίδων, πλημμυρών, ξηρασιών και πυρκαγιών και αναγκάσθηκαν να προσφύγουν στην διεθνή ανθρωπιστική βοήθεια.
Το 2030, ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξηθεί κατά 50% με κόστος 20 δισεκατομμύρια δολάρια κατ’ έτος.
Το προφανές είναι ότι οι φτωχές χώρες, και η αφρικανική ήπειρος ειδικότερα, είναι οι λιγότερο εφοδιασμένες, ακόμη και αν γνωρίζουν ότι τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης θα πρέπει να είναι η απόλυτη προτεραιότητα.
Παρά την τεχνολογική πρόοδο στον τομέα της επικοινωνίας, η μετάδοση των προειδοποιήσεων παραμένει αναποτελεσματική σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες.
Στην Αφρική, «αν και οι γνώσεις για τους κινδύνους και την πρόληψή τους βρίσκονται σε καλό επίπεδο, μόνο 44 στους 100 άνθρωποι έχουν πρόσβαση στις έγκαιρες προειδοποιήσεις στις χώρες όπου τα δεδομένα είναι διαθέσιμα», αναφέρεται στην έκθεση.
Οι ειδικοί προτείνουν την πραγματοποίηση επενδύσεων σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης κυρίως στην Αφρική, αλλά επίσης και στην διασφάλιση ότι οι επενδύσεις αυτές επιτρέπουν την ταχεία μετάβαση από την προειδοποίηση στην δράση, αλλά ταυτόχρονα συνιστούν αποτελεσματικότερη εποπτεία της διαχείρισης των πόρων και της καλής λειτουργίας των εγκατεστημένων συστημάτων.
Στην έκθεση παρατίθεται σειρά παραδειγμάτων όπου τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης επιτρέπουν ταχύτερη κινητοποίηση, όπως το Μπαγκλαντές. Το σύστημα προειδοποίησης για τους κυκλώνες έχει επιτρέψει την σημαντική μείωση του αριθμού των θανάτων και των οικονομικών συνεπειών, σε συνδυασμό με την κατάρτιση προγράμματος οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας στους πληγέντες πληθυσμούς.
Στην Ευρώπη, η εγκατάσταση του συστήματος πληροφόρησης για τις δασικές πυρκαγιές, το οποίο έχει επεκταθεί στην Μέση Ανατολή και την βόρεια Αφρική – επιτρέπει την αποφυγή οικονομικών απωλειών ύψους 255 έως 375 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, με λειτουργικό κόστος μικρότερο των 2 εκατομμυρίων ευρώ.
Στην Αυστραλία, σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα κύματα του καύσωνα, τα οποία ο ΟΗΕ θεωρεί ότι είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές στον κόσμο τις επόμενες δεκαετίες, επέτρεψε την δραστική μείωση του ποσοστού θνητότητας.