Η γήρανση του πληθυσμού στην εποχή του Covid-19

«Διαψεύδονται, λοιπόν, όσοι θεωρούσαν ότι η νέα εποχή της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης και της αμοιβαία επωφελούς οικονομικής παγκοσμιοποίησης προελαύνει θριαμβευτικά κομίζοντας νέα, πρωτόγνωρα επίπεδα ευημερίας. Οι δυνατότητες για ευημερία πράγματι υφίστανται. Αλλά η επίτευξη των σχετικών στόχων είναι εξαιρετικά απαιτητική», παρατήρησε η κα Γιαννάκου, επισημαίνοντας ως προϋπόθεση την επένδυση υψηλών κρατικών και ιδιωτικών πόρων, τη λήψη αποφάσεων στον κατάλληλο

χρόνο, την ορθή εκτίμηση κινδύνων, την ταχεία αναθεώρηση στόχων, την ενεργό συμμετοχή των πολιτών και τη δημιουργία ισχυρών συμμαχιών υποστήριξης στην κοινωνία», ανέφερε η Μαριέττα Γιαννάκου, Βουλευτής Επικρατείας ΝΔ, πρώην Ευρωβουλευτής, πρώην Υπουργός Υγείας, στο συνέδριο Economist στο Λαγονήσι, με θέμα: «Το ασημένιο τσουνάμι: Ξεπερνώντας τα κύματα της γήρανσης του πληθυσμού στη σκιά του Covid-19».
Eurolife ERB
Η Ελλάδα τα πήγε καλύτερα με την πανδημία από ό,τι χώρες με ωριμότερα και βαθύτερα συστήματα υγείας, τόνισε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Eurolife ERB Insurance Group και πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι. Μεταξύ άλλων, ο ομιλητής χαρακτήρισε «καταστροφικό κίνδυνο» το “silver tsunami”. Ο κ. Σαρρηγεωργίου αναφέρθηκε στο τι πρέπει να γίνει στο ασφαλιστικό σύστημα για την αντιμετώπιση της γήρανσης του πληθυσμού. Μίλησε για συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με το κράτος να αναλαμβάνει τον ρόλο του «τελικού αντασφαλιστή». Επεσήμανε ότι η γενιά των baby boomers στην Ελλάδα, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλες χώρες, βγαίνει τώρα στη σύνταξη έχοντας μόνο δημόσια ασφάλιση. Το γεγονός ότι ο αριθμός όσων έχουν ιδιωτική ασφάλιση στην Ελλάδα είναι μικρός σε σχέση με άλλες χώρες έχει ως αποτέλεσμα οι Έλληνες να ξοδεύουν πολλά για την υγεία τους από την τσέπη τους, επεσήμανε, και τόνισε ότι αυτό πρέπει να αλλάξει με τη χρήση φορολογικών κινήτρων και γενικά με το να γίνει πιο προσιτή στον μέσο Έλληνα η ιδιωτική ασφάλιση.
Στη συνεργασία των φαρμακευτικών εταιρειών με την ακαδημαϊκή κοινότητα και τις κυβερνήσεις, στο πλαίσιο της πανδημίας και όχι μόνο, αναφέρθηκε η διευθύνουσα σύμβουλος της MSD Greece, Cyprus & Malta και πρόεδρος της PhRMA Innovation Forum Greece Agata Jakoncic. Μίλησε για τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές στα συστήματα υγείας, για ένα νέο όραμα υγείας, καθώς δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στην προ του Covid-19 κατάσταση, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Jakoncic. Μίλησε επίσης για την ανάγκη ολιστικής προσέγγισης, σχεδίου για μείωση των ανισοτήτων και αξιοποίησης των ηλεκτρονικών δεδομένων των ασθενών. Ακόμα, η ίδια αναφέρθηκε στην ανάγκη συμμετοχικής στρατηγικής όσον αφορά την καινοτομία και σωστή κατανομή των πόρων, ώστε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα με λιγότερο κόστος, καθώς και στην ανάγκη μιας πιο αποτελεσματικής και διαφανούς φαρμακευτικής αγοράς.
Η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού και η δημογραφική κρίση
Ο Τάσος Γιαννίτσης, ομότιμος καθηγητής Οικονομικών Επιστημών ΕΚΠΑ, π. υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων είπε: «Το 2020 το ασφαλιστικό θα επιδεινωθεί από τρία αίτια: α) τη μείωση του ΑΕΠ β) τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και γ) κάθε τυχόν πρόσθετη παροχή». Ο ίδιος σημείωσε, το ασφαλιστικό μπορεί θεωρητικά να συνεχίσει ως έχει, αλλά με ένα τεράστιο κόστος: τη θεαματική διάβρωση της βιωσιμότητας κρίσιμων οικονομικών, κοινωνικών και αναπτυξιακών σχέσεων. Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία παρέθεσε ο κ. Γιαννίτσης, οι συνολικές δαπάνες του κράτους για συντάξεις αυξήθηκαν από 7 δισ. ευρώ το 2001 σε περίπου 17 δισ. ευρώ το 2018, δηλαδή από 5% του ΑΕΠ σε 9%-9,5%. Αθροιστικά για το 2000-2018 έφτασαν τα 289 δις. ευρώ. Για τη δεκαετία 2000-2009 αυτή η κρατική δαπάνη αντιπροσώπευε πάνω από το 70% της συνολικής αύξησης του δημόσιου χρέους.
Το «κλειδί» για την ανάπτυξη στην Ελλάδα είναι μια γενναία συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, υπογράμμισε ο καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς και πρόεδρος του Ινστιτούτου για τα Οικονομικά της Γήρανσης Μιλτιάδης Νεκτάριος. Όπως είπε, οι παρεμβάσεις θα πρέπει να κινηθούν πάνω σε τρεις άξονες: α) μείωση εισφορών κατά 30% β) εισαγωγή κεφαλαιοποιητικού συστήματος με παράλληλη μείωση του διανεμητικού συστήματος γ) δραστική μείωση του λεγόμενου αφανούς χρέους των συντάξεων, το οποίο υπερβαίνει το εθνικό χρέος, μέσα στην επόμενη 20ετία. Με τον τρόπο αυτόν, σύμφωνα με τον κ. Νεκτάριο, η χώρα θα έχει ένα ασφαλιστικό σύστημα το οποίο θα διατηρεί τις ίδιες παροχές, αλλά θα είναι φτηνότερο και πιο ευνοϊκό για την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας.
Ο Αθανάσιος Εξαδάχτυλος, πρόεδρος Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου ανέφερε: Κατά τη διάρκεια της πανδημίας και σε κλίμα αλληλεγγύης η ιατρική κοινότητα συνέβαλε στην κάλυψη του κενού της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στην Ελλάδα. «Ξοδεύουμε περίπου 400 εκατ. ευρώ τον χρόνο για την πρωτοβάθμια υγεία. Αν δίναμε περισσότερα θα εξοικονομούσαμε τα διπλά χρήματα από τη δευτεροβάθμια», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Εξαδάχτυλος, ο οποίος μίλησε για μειωμένη χρηματοδότηση στον τομέα της υγείας και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, αναφέρθηκε στη συμβολή του ιδιωτικού τομέα και ευρύτερα εξέφρασε την εκτίμηση ότι γεννά αισιοδοξία η πειθαρχία της ελληνικής κοινωνίας υπό δύσκολες συνθήκες. «Η κατάσταση είναι υπό έλεγχο και εκτιμάμε ότι θα παραμείνει έτσι όσο οι πολίτες θα ακούν τους ειδικούς και θα ακολουθούν τις οδηγίες», σημείωσε ο κ. Εξαδάχτυλος.
Η Λούκα Κατσέλη, ομότιμη καθηγήτρια ΕΚΠΑ και πρώην υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ανέφερε πως το γεγονός ότι αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής σημαίνει ότι δημιουργείται μια νέα δυναμική αγορά, ευημερίας και ευεξίας, η οποία συνιστά μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό, παρέθεσε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία 691 εκατ. διεθνή ταξίδια γίνονται από τουρίστες που επιζητούν καλύτερη ευεξία. Η συγκεκριμένη αγορά ανέρχεται σε 563 δις και έχει την Ευρώπη στο επίκεντρο, ανέφερε. Αναφερόμενη στις αντίστοιχες υπηρεσίες, υποστηριζόμενης διαβίωσης, η κ. Κατσέλη εξέφρασε τον προβληματισμό ότι μέχρι σήμερα η Ελλάδα είναι απούσα, φέρνοντας το παράδειγμα των πολυάριθμων ανεκμετάλλευτων ιαματικών πηγών, οι οποίες βρίσκονται αθροιστικά σε 822 περιοχές ανά την επικράτεια.
Ο Γιάννης Τούντας, καθηγητής Ιατρικής Σχολής, Πανεπιστήμιο Αθηνών είπε από το βήμα του συνεδρίου: «Ο Τουρισμός Τρίτης Ηλικίας, αποτελεί πλέον, ένα σημαντικό μέρος της τουριστικής βιομηχανίας σε πολλές αναπτυσσόμενες και αναπτυγμένες χώρες». Όπως είπε, μια ειδική μορφή τουρισμού που προτιμούν κυρίως οι ηλικιωμένοι είναι ο Τουρισμός μακράς διαρκείας διαμονής (long-stay tourism), με την αγορά ή μακροχρόνια ενοικίαση δευτερογενούς κατοικίας. Το 7,3% των ενηλίκων κατοίκων της ΕΕ-27 δηλώνει πως επιθυμεί να μεταναστεύσει στο εξωτερικό μετά τη συνταξιοδότησή του. «Στις περιπτώσεις αυτές, καθίσταται προφανές ότι οι ηλικιωμένοι χρειάζονται μικρότερα σπίτια σε διαφορετική τοποθεσία, που να προσφέρει όμως τις αναγκαίες γι’ αυτούς υποδομές και υπηρεσίες (συγκοινωνίες, περίθαλψη, κ.α.)», υπογράμμισε μεταξύ άλλων ο κ. Τούντας.
Τι μπορούν να κάνουν τα ρομπότ στην Covid-19 εποχή
Παράδοση δεμάτων, εξουδετέρωση ναρκών, αλλά και ειδικά σε σχέση με καταστάσεις όπως η παρούσα πανδημία, παράδοση τεστ ή ιατρικών αναλώσιμων μέσω drones, μετάδοση μηνυμάτων, απολύμανση περιοχών, μέτρηση θερμοκρασίας είναι μόλις λίγα παραδείγματα από το τι μπορούν σήμερα να προσφέρουν τα ρομπότ σε σχέση με καταστάσεις όπως η παρούσα πανδημία, ανέφερε ο Robert Riener, καθηγητής αισθητηριακών-κινητικών συστημάτων, Τμήμα Επιστημών Υγείας & Τεχνολογίας, ETH Zurich.
Ο καθηγητής έδωσε έμφαση στη χρησιμότητα των ρομπότ όσον αφορά την υποστήριξη ατόμων με μειωμένη κινητικότητα ή σε σχέση με την εντατικοποίηση διαφόρων θεραπειών και γενικά την υγειονομική περίθαλψη. Επεσήμανε, ωστόσο, ότι τα ρομπότ είναι οι υπηρέτες και εμείς οι κύριοι καθώς και ότι θα αλλάξουν την ανθρώπινη εργασία, αλλά δεν πρόκειται να την εξαφανίσουν.