«Εγχορδα εν κινήσει»: Ενα ελληνοαυστριακό σύνολο, πρωτοπόρα πλατφόρμα για νέους ταλαντούχους καλλιτέχνες

Ηταν ο από μηχανής θεός της μουσικής που έβαλε αόρατα ηχοπετάσματα στην Β. Σοφίας, ώστε τελικά να υπερισχύσουν των θορύβων οι εξαίσιοι ήχοι του συνόλου «Εγχορδα εν κινήσει» στους κήπους του Βυζαντινού Μουσείου; ‘Η ήταν η δύναμη της μουσικής του;
Στην καταληκτική συναυλία του «Ελληνοαυστριακού Μουσικού Καλοκαιριού», έγινε στις 3 Σεπτεμβρίου, η ατμόσφαιρα ήταν πάντως μυσταγωγική. Ισως ακριβώς και λόγω του χώρου. Μόνο ένα τζιτζίκι δεν εννοούσε να σωπάσει προσπαθώντας μάλλον να συντονιστεί. Εξ άλλου τα τζιτζίκια ήταν «Μουσών προφήται» και η φωνή τους δικό τους δώρο ήταν κατά τον Πλάτωνα («Φαίδρος»,

262 D). Ετσι, η ανησυχία του Χρίστου Κανέττη για το αποτέλεσμα στον «λαμπρό μεν, αλλά όχι ιδανικό χώρο για συναυλία», όπως είπε στο «Πρακτορείο», δεν επιβεβαιώθηκε. «Οι μουσικοί ήταν λίγο απογοητευμένοι, αλλά δουλέψαμε πολύ εντατικά, κάνοντας πρόβες και στην αυλή του Πολυχώρου «Πύλη 82» στον Κεραμικό, ώστε τελικά να μείνει προσηλωμένος ο ακροατής». Και το πέτυχαν.
Τον επόμενο χρόνο ίσως όμως βρεθεί ένας πιο κατάλληλος χώρος, αφού «η κ. Κλαριδοπούλου του Ιδρύματος Νιάρχος, μας άκουσε στην Καλαμάτα και έμεινε ενθουσιασμένη από την συναυλία και τα σεμινάρια και ίσως βοηθήσει ώστε η συναυλία να γίνει σε κάποια αίθουσά του. Φέτος ούτε το Μέγαρο Μουσικής, ούτε το Ωδείο Αθηνών, ούτε η Κρατική Ορχήστρα είχαν διαθέσιμη», λέει ο μαέστρος.

Πώς μπορεί όμως δίπλα στον Μότσαρτ, τον Τσαϊκόφσκι, τον Μπαχ ή τον Σκαλκώτα να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα ένας άγνωστος νέος Ελληνας; «Αυτή είναι μια πρωτοποριακή πτυχή μας. Είμαστε ένα φυτώριο, όπου ευδοκιμούν πολύπλευρα ταλέντα. Ο Ιάσων Τζανέτης σπούδασε μαζί μου βιολί στο Μοτσαρτέουμ και είναι βοηθός μου. Εχει καταπληκτική έμπνευση και του ζήτησα να συνθέσει ένα ιδιαίτερο έργο. Βρήκε, λοιπόν, ένα βυζαντινό μέλος του Πέτρου Πελοποννήσιου, σπουδαίου μουσικού που έζησε την εποχή του Μότσαρτ στην Κωνσταντινούπολη και έγραψε πάνω σε αυτό ένα δικό του, πολύ συναρπαστικό, ατμοσφαιρικό κομμάτι. Παίζει βυζαντινό βιολί ο ίδιος και… προσέξτε την έμπνευσή του: χρησιμοποίησε μια μοντέρνα τεχνική (αλεατόρε), στην οποία λ.χ. ο ρυθμός ή τα τονικά ύψη επαφίενται στους μουσικούς. Προκύπτει έτσι μέσα από το «χάος» κάτι πολύ ενδιαφέρον, πολύ αυθεντικό. Ηταν τόσο καλό, ώστε θεώρησα ότι μπορεί να σταθεί δίπλα στους μεγάλους μουσικούς. Τώρα μάλιστα συνθέτει ένα κονσέρτο το οποίο προέκυψε επίσης στην πορεία. Αλλά και στο άλλο κομμάτι του, «Οι περιπέτειες μιας ανέμελης πέτρας», το οποίο παίζει ο 14χρονος Στέλιος Μαστρογιάννης, έχει συμπεριλάβει με πολύ δεξιοτεχνία ελληνικά στοιχεία όπως τα 7/8, μέχρι και χασάπικο… Παρουσιάζω τα έργα του πάντοτε στην Ευρώπη και πάντοτε ενθουσιάζουν», θα μας εξηγήσει ο κ. Κανέττης, ο οποίος δεν δίστασε μάλιστα να εμπιστευτεί στον Σ. Μαστρογιάννη και ένα πάρα πολύ δύσκολο, «επικίνδυνο» έργο, την Sinfonia Concertante του Μότσαρτ. «Ο μουσικός πρέπει να έχει πολύ μεγάλο ενθουσιασμό, ταμπεραμέντο και πολύ ιδιαίτερο ήχο. Ο Στέλιος τα διαθέτει και θα κάνει μεγάλη καριέρα. Γι’ αυτό έχω ήσυχη τη μουσική μου συνείδηση. Εμπιστευόμαστε τέτοια έργα σε τόσο ταλαντούχα παιδιά, διότι πιστεύω, όπως και η Ανίτα Μίτερερ, μέλος του περίφημου αυστριακού συνόλου «Quatuor Mosaiques», η οποία διδάσκει επίσης στο Σύνολό μας, ότι είναι διατεθειμένα να εργαστούν σκληρά για να επιτευχθεί το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα».

Το Ελληνοαυστριακό Σύνολο «Εγχορδα εν κινήσει» («Strings in Motion») είναι μια πρωτοπόρα πλατφόρμα για νέους ταλαντούχους καλλιτέχνες. «Το καινοτόμο έγκειται στην επαφή μεταξύ τους, με τους καθηγητές τους, με άλλους καλλιτέχνες όπως και με το κοινό. Είναι ένα ευέλικτο σχήμα σε αέναη δημιουργική κίνηση, που αλληλεπιδρά διαπαιδαγωγικά και έτσι αναδεικνύεται μια ποικιλία από μουσικές ικανότητες, τόσο κατά την προετοιμασία των συναυλιών όσο και επί σκηνής. Δεν αφήνουμε το πάθος για τη μουσική να καλύψει την διαδραστικότητα, το πως εξελίσσεται η μουσική σε ένα άλλο σημείο του Συνόλου. Για αυτό και το ονομάζω «εποικοδομητική καλλιτεχνική συναναστροφή». Οι ιδέες συνδιαμορφώνονται υπό την δική μας επίβλεψή και τις παρουσιάζουμε όλοι μαζί», λέει ο κ. Κανέττης. Η κίνηση όμως αναφέρεται και στην συμμετοχή μουσικών από άλλες χώρες. «Η βάση μας είναι μεν το Πανεπιστήμιο Moτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ και το Κρατικό Κονσερβατόριο του Ινσμπρουκ, σε συνεργασία με το Κρατικό Ωδείο του Τυρόλου στην Β. Ιταλία, αλλά επεκτεινόμαστε και στην Βαυαρία. Τελευταία έχουμε συνεργασίες και με χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης όπως η Ουκρανία, αλλά και το μακρινό Μεξικό, όπου θα πάω τον Οκτώβριο μαζί με δύο φοιτητές μου, τον Στέλιο Μαστρογιάννη και έναν Βαυαρό». Πρόκειται δηλαδή συνοπτικά για ένα διασυνοριακό, διευρωπαϊκό και διεθνές πλέον, διαδραστικό και διαπαιδαγωγικό Σύνολο, του οποίου το πρόγραμμά παρουσιάζεται το χειμώνα στην Ιταλίας και το καλοκαίρι στην Ελλάδα (Μάνη, Καλαμάτα, Αθήνα). Ο κ. Κανέττης όμως έχει σχέδια και για το μέλλον: τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα η εμβάθυνση της συνεργασίας Αυστρίας, Ιταλίας και Ελλάδας, γι’ αυτό και το 2021 προετοιμάζεται να υποβάλει αίτηση επιχορήγησης από ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα.
Τα «Εγχορδα εν κινήσει» στηρίζονται από την αυστριακή κοινότητα της Ελλάδας και ιδίως από την κα Μάριον Χόφμαν, η οποία εργαζόταν στην Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Χορηγοί του είναι η κα Martha Walther-Βauer, η κα Arianne Condellis, το Ιδρυμα Schwarz και το ξενοδοχείο Sonnenlink της Καλαμάτας, το οποίο κλείνει για να τα φιλοξενήσει αφιλοκερδώς. Βρίσκεται υπό την αιγίδα του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών και της Αυστριακής Πρεσβείας, ενώ και η νέα πρέσβης στην Αθήνα, κα Χερμίνε Πόπελερ, υποσχέθηκε την συνέχιση της υποστήριξης.
Χρίστος Καννέτης
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής και εμπνευστής του Συνόλου «Εγχορδα εν κινήσει» γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Πέντε ετών ξεκίνησε να σπουδάζει βιολί στο Ωδείο Αθηνών, στα 17 πήγε στην Βιέννη και συνέχισε στο Conservatoire de Paris με υποτροφίες των Ιδρυμάτων Σκατζουράκη και Μποδοσάκη, το οποίο στήριξε τα Εγχορδα, πριν από την αυστριακή πρεσβεία. Ακολούθησαν σπουδές στη Σχολή Τζούλιαρντ της Ν. Υόρκης με υποτροφία του Ιδρύματος Φουλμπράιτ. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Λονγκ Αϊλαντ και έμεινε στην Αμερική 12 χρόνια. Επέστρεψε στην Ευρώπη και άρχισε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ και στο Κρατικό Κονσερβατόριο του Ινσμπουργκ. Πρωτοεμφανίστηκε στο Carnegie Hall το 1986. Εκτοτε έχει πραγματοποιήσει εμφανίσεις στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, τη Νότια Αμερική και τον Καναδά. Εχει διακριθεί σε πλείστους εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς και παίζει ένα βιολί του Giovanni Grancino του 1697.
Αντώνης Πολυχρονάκης