ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ08.10.2018Άρθρα

Πίσω από το δίλημμα Κοινωνιολογία ή Λατινικά κρύβεται το πραγματικό πρόβλημα που είναι το εκπαιδευτικό σύστημα

Από τον
Παναγιώτη Μανωλάκο*

Ας ξεκινήσουμε από τα «εύκολα», η Κοινωνιολογία δεν «κάνει τα παιδιά αριστερά», δεν είναι «μη επιστημονικό αντικείμενο» και τα Λατινικά δεν είναι κάτι άχρηστο στη σημερινή εποχή. Για την ακρίβεια, η Κοινωνιολογία αποτελεί γνήσιο τέκνο της νεωτερικότητας. Συμβαδίζει η συγκρότησή της με την ανάδυση και την κυριαρχία των θεσμών της αστικής

δημοκρατίας, με τη δημιουργία των βιομηχανικών κοινωνιών. Η δε χρησιμότητα της Κοινωνιολογίας είναι σχεδόν αυτονόητη στον πολίτη, στον βαθμό που υπηρετεί το ίδιο της το αντικείμενο, δηλαδή τη μελέτη και την κατανόηση των κοινωνιών που οι άνθρωποι συγκροτούμε. Μας απογυμνώνει από πίστεις που βολικά μας σκεπάζουν, μας καλεί να αναστοχαστούμε την κοινωνία αλλά και τη γνώση. Οποιος προσπαθεί να υποβαθμίσει αυτήν τη χρησιμότητα, ειδικά σε μια εποχή ανόδου των άκρων και του λαϊκισμού, σε μια εποχή ρευστότητας και μεταβάσεων -όπως αυτή που ζούμε-, λαθεύει.

Είναι όμως η Κοινωνιολογία χρησιμότερη από τα Λατινικά; Εδώ -για να είμαι ειλικρινής- δεν μπορώ να είμαι αντικειμενικός. Είναι μια συναρπαστική επιστήμη, της οποίας το αντικείμενο είναι δυναμικό και όχι στατικό. Είναι όμως και μια επιστήμη που μπορεί «να μιλήσει στο μυαλό και στην καρδιά» των έφηβων μαθητών. Να τους βοηθήσει να αντιληφθούν την πολυπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου, να τους απομακρύνει από εύκολα ερμηνευτικά σχήματα, να τους ωθήσει να γίνουν γνήσια «περίεργοι». Πιστεύω λοιπόν ότι είναι πιο αναγκαία για τα παιδιά της εφηβείας.

Είναι όμως πραγματικό το δίλημμα Κοινωνιολογία ή Λατινικά; Αυτή η αντιπαράθεση είναι προβληματική. Κατανοητή, εάν ως επίδικο θεωρήσουμε τις ώρες διδασκαλίας, άρα και τις θέσεις εργασίας, παρ’ όλα αυτά προβληματική, κυρίως επειδή πίσω από τον «καπνό» που σηκώνει (όποιος έχει λογαριασμούς στα social media και ειδικά στο twitter θα διαπίστωσε το μέγεθος της διαμάχης αλλά και τη μικροκομματική εκμετάλλευση) κρύβεται το πραγματικό πρόβλημα: το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα.

Τ ο σημαντικότερο που η «διαμάχη» αυτή φανερώνει είναι ένα δευτεροβάθμιο εκπαιδευτικό σύστημα απόλυτα εγκλωβισμένο στη διαδικασία των εξετάσεων πρόσβασης στα πανεπιστήμια. Πιο απλά, ό,τι δεν εξετάζεται για τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ είναι χωρίς σημασία και χωρίς κανένα μαθησιακό αποτέλεσμα. Οι απαιτούμενες αλλαγές είναι δομικού χαρακτήρα, είναι αλλαγές που θα βάλουν τέλος στην παπαγαλία, που θα απελευθερώσουν τη δημιουργικότητα των μαθητών, που θα τους «μάθουν να μαθαίνουν» και ταυτόχρονα θα τους δώσουν τα ερεθίσματα και τα εργαλεία να σκέφτονται και να δρουν ως συνειδητοποιημένοι πολίτες.

Τέτοιες αλλαγές θα δώσουν την ευκαιρία στον μαθητή να αναπτύξει τα ταλέντα του, να επιλέξει ποιον δρόμο θα ακολουθήσει, να μπορέσει να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του, αλλά και να είναι έτοιμος να απαντήσει στις προκλήσεις της εποχής μας.

*Κοινωνιολόγος