Πώς θα ξεμπλοκάρουν οι συντάξεις για 80.000 οφειλέτες των ταμείων

Τι προβλέπεται στο νομοσχέδιο για τις 120 δόσεις για όλους όσοι χρωστούν περισσότερο από 20.000 ευρώ. Η εξόφληση θα γίνεται με τη μηνιαία παρακράτηση χρημάτων από τις αποδοχές τους

Από τον
Νάσο Χατζητσάκο

Τη δυνατότητα να μπουν στη ρύθμιση των 120 δόσεων (όταν, τελικά, τεθεί σε ισχύ), να «κουρέψουν» τις οφειλές τους έως 65%, να τις μειώσουν κάτω από τα 20.000 ευρώ και να πάρουν σύνταξη, έστω και «κουτσουρεμένη» για μια δωδεκαετία, υπόσχεται η κυβέρνηση σε περίπου 80.000 άτομα, τα οποία δεν μπορούν, έως σήμερα, να συνταξιοδοτηθούν εξαιτίας των χρεών τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία.

Οπως χαρακτηριστικά δήλωσε στα μέσα της εβδομάδας η αρμόδια υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου, οι εν λόγω ασφαλισμένοι, που έχουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης αλλά δεν μπορούν να λάβουν σύνταξη λόγω αυξημένων χρεών στα πρώην ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ, θα δουν μεγάλη ανακούφιση. Σύμφωνα με την κυρία Αχτσιόγλου, θα μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση των 120 δόσεων και «να πάρουν σύνταξη και μέσα από μία μικρή μηνιαία παρακράτηση να εξοφλήσουν την οφειλή τους».

Σήμερα, όσοι ήταν ελεύθεροι επαγγελματίες δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν εφόσον οι οφειλές τους ξεπερνούν τα 20.000 ευρώ. Για τους πρώην αυτοαπασχολουμένους του πρώην ΕΤΑΑ και τους πρώην μισθωτούς - ασφαλισμένους στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, το αντίστοιχο όριο είναι ακόμη πιο μειωμένο και συγκεκριμένα φτάνει στα 15.000 ευρώ. Για τους ασφαλισμένους αγρότες στον πρώην ΟΓΑ το όριο των οφειλών για να δικαιούνται σύνταξη είναι έως τα 4.000 ευρώ.

Με βάση τα ισχύοντα δεδομένα, οι οφειλέτες των πρώην ασφαλιστικών ταμείων (εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και δεν ξεπερνούν -ανάλογα με τον φορέα στον οποίο ασφαλίζονταν- τα αντίστοιχα πλαφόν που προαναφέρθηκαν) για να λάβουν σύνταξη πρέπει να εξοφλήσουν εφάπαξ ή τμηματικά το χρέος τους. Η τμηματική εξόφληση γίνεται με την παρακράτηση 40 ισόποσων μηνιαίων δόσεων από τις μηνιαίες συντάξεις.

Εφόσον οι υποσχέσεις της κυβέρνησης γίνουν πραγματικότητα (η κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή, προς ψήφιση, μετά τη νέα αναβολή που πήρε πριν από λίγες ημέρες, αναμένεται να γίνει μετά το Πάσχα και η ρύθμιση των 120 δόσεων, στην καλύτερη περίπτωση, θα τεθεί σε ισχύ μέσα στον Μάιο), τότε σε έναν μεγάλο αριθμό οφειλετών θα δοθεί η δυνατότητα να «κουρέψουν» τα χρέη τους κάτω από τα επίπεδα των ισχυόντων πλαφόν και να δικαιούνται σύνταξη. Οπως αναφέρεται στο προσχέδιο του σχεδίου νόμου για την αναμενόμενη ρύθμιση, «αν η οφειλή που θα υπάγεται σε αυτή, όπως θα προκύπτει μετά τον υπολογισμό της, θα είναι κάτω από τα υφιστάμενα όρια, οι οφειλέτες θα δικαιούνται απονομή σύνταξης (εφόσον, φυσικά, πληρούνται και οι λοιπές συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις)». Στη συνέχεια, οι «κουρεμένες», βάσει όσων ορίζονται στη ρύθμιση των 120 δόσεων, οφειλές θα καταβάλλονται σε μηνιαίες δόσεις, οι οποίες δεν θα μπορούν να ξεπερνούν τις 120 συνολικά. Σημειώνεται ότι, με βάση όσα ήδη έχουν γνωστοποιηθεί από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, για την ένταξη στη ρύθμιση των 120 δόσεων δεν θα υπάρχουν εισοδηματικά ή περιουσιακά κριτήρια.

Ποιους αφορά

Η ρύθμιση θα αφορά χρέη προηγούμενων ετών, με διπλό «κούρεμα» στη βασική οφειλή και στις προσαυξήσεις. Η κατώτατη δόση θα είναι στα 50 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και στα 30 για τους αγρότες.
Οπως δήλωσε πρόσφατα η κυρία Αχτσιόγλου, «θα γίνεται “κούρεμα” βασικής οφειλής μέσω επανυπολογισμού με βάση τη χαμηλότερη εισφορά του ν. 4387/2016 για τα έτη 2002 έως 2016, εν συνεχεία θα γίνεται “κούρεμα” προσαυξήσεων κατά 85% και η νέα οφειλή, με μείωση της τάξης του 65% μεσοσταθμικά, θα αποπληρώνεται σε έως 120 δόσεις, με ελάχιστο ποσό δόσης τα 50 ευρώ». Για τους αγρότες, η υπουργός Εργασίας επισήμανε ότι «θα μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση κανονικά. Επειδή ο επανυπολογισμός δεν έχει κάτι να τους εισφέρει, γιατί είχαν χαμηλές εισφορές το προηγούμενο διάστημα, θα υπάρχει “κούρεμα” προσαυξήσεων 100% και εν συνεχεία 120 δόσεις, με ελάχιστο ποσό δόσης τα 30 ευρώ».

Τα πέντε βασικά σημεία της ρύθμισης για την ένταξη και τις καταβολές

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το προσχέδιο του νομοσχεδίου, το οποίο δεν αποκλείεται έως την κατάθεσή του στη Βουλή να υποστεί τροποποιήσεις, η υποχρέωση καταβολής των οφειλών για όσους θα εντάσσονται στη ρύθμιση των 120 δόσεων και στη συνέχεια θα αιτούνται τη λήψη της σύνταξης καθορίζεται ως εξής:

■ Καταρχάς, μετά την ένταξη στη ρύθμιση και έως την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης οι οφειλέτες θα πρέπει να καταβάλλουν τις δόσεις της οφειλής τους, η οποία ήδη θα έχει ρυθμιστεί.

■ Από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την έναρξη καταβολής της σύνταξης θα αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής των δόσεων της ρύθμισης. Οι δόσεις που θα αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα αυτό θα παρακρατούνται αθροιστικά από το ποσό της σύνταξης, το οποίο θα καταβάλλεται αναδρομικά για τη συγκεκριμένη περίοδο. Οι επόμενες δόσεις θα παρακρατούνται από τη σύνταξη κάθε επόμενου μήνα από αυτόν της έναρξης καταβολής της.

■ Ειδικά κατά τη χρονική περίοδο χορήγησης της προσωρινής σύνταξης, από αυτή θα παρακρατούνται τα ποσά που αντιστοιχούν στο ελάχιστο ποσό της δόσης. Η διαφορά μεταξύ του ποσού της οφειλόμενης δόσης και του ήδη παρακρατηθέντος ελάχιστου ποσού δόσης θα παρακρατείται αθροιστικά από την οριστική σύνταξη, η οποία θα καταβάλλεται αναδρομικά για αυτό το χρονικό διάστημα.

■ Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η αίτηση συνταξιοδότησης θα απορριφθεί επειδή δεν θα πληρούνται οι υφιστάμενες προϋποθέσεις (για παράδειγμα, τα ηλικιακά όρια ή τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης) οι οφειλέτες θα υποχρεούνται να αποπληρώσουν εντός τριών μηνών από την επίδοση της απορριπτικής απόφασης το σύνολο των δόσεων που αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την επίδοση της απορριπτικής απόφασης.

■ Αν θα έχουν καταβληθεί εφάπαξ ποσά για την εξόφληση των ασφαλιστικών οφειλών με σκοπό τη συνταξιοδότηση και τα ποσά αυτά δεν επαρκούν για τον σκοπό αυτόν, η οφειλή θα δύναται να υπαχθεί στη ρύθμιση των 120 δόσεων, κατόπιν αίτησης του οφειλέτη, ως εξής: α) Η αρχική οφειλή, δίχως τον συνυπολογισμό των καταβολών, θα υπολογίζεται με βάση όσα ορίζονται στο πλαίσιο της ρύθμισης των 120 δόσεων. β) Από το ποσό της οφειλής, όπως αυτό θα προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό, θα αφαιρείται το ποσό που καταβλήθηκε. γ) Αν το ποσό της οφειλής, το οποίο θα προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό, θα είναι μικρότερο από αυτό που καταβλήθηκε, το υπερβάλλον δεν θα αναζητείται.