Οργή για το τείχος του Βερολίνου

Προβληματισμός για «κρούσματα» αστοχιών στην κυβέρνηση
Τέσσερις υπουργοί φέρνουν σε δύσκολη θέση τον πρωθυπουργό
«Πάγωμα» έως έξι μήνες στα τραπεζικά δάνεια

Η Θέση μας: Έθνος, πατρίδα και αυτάρκεια

Από τον Ανδρέα Καψαμπέλη

H απαίτηση των Γερμανών για επιβολή νέων Μνημονίων με αφορμή τον κορονοϊό δεν οδηγεί απλώς σε οικονομικό αδιέξοδο. Αυτή τη φορά απειλεί να τινάξει στον αέρα την Ευρωπαϊκή Ενωση και να επιταχύνει την αποσύνθεσή της. Αν τη δεκαετία που πέρασε το οικοδόμημα, παρά τους κραδασμούς, άντεξε, η δυναμική που αναπτύσσεται πλέον είναι ανεξέλεγκτη. Ηδη αυτή η εβδομάδα θεωρείται πολύ κρίσιμη, καθώς Ιταλία και Ισπανία έδωσαν δεκαήμερη προθεσμία στη Γερμανία «να σοβαρευτεί», ενώ είναι πολύ σημαντικό ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με το παρελθόν, τούτη τη φορά βρίσκεται, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, στη σωστή πλευρά... 

Το Βερολίνο ακολουθεί αμετανόητο την ίδια συνταγή, όπως έκανε από την αρχή της οικονομικής κρίσης το 2009. Αυτό που δεν κατάφερε πάντως τότε, μολονότι το προσπάθησε πολύ, ήταν να υποτάξει την Ιταλία φορώντας της μνημονιακές χειροπέδες, όπως έκανε στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό Νότο. Με την αλαζονεία της οικονομικής υπερδύναμης και δίχως να έχει πάρει τελικά τα αναγκαία διδάγματα από τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, θεωρεί ότι τώρα η κρίση του κορονοϊού τού δίνει τη δυνατότητα να ολοκληρώσει επιτέλους το σχέδιό του για τη γερμανική Ευρώπη.

Όπως και παλαιότερα, το πρόβλημα στη Γερμανία δεν έχει να κάνει μόνο με τη Μέρκελ ή τον Σόιμπλε. Ολόκληρο σχεδόν το κομματικό σύστημά της και η συντριπτική πλειονότητα της κοινής γνώμης της εμφορούνται από αυτές τις αντιλήψεις, οι οποίες παίρνουν τον χαρακτήρα εθνικής πολιτικής. Είναι απολύτως ενδεικτικό ότι ο υπουργός Οικονομίας -και δεξί χέρι της κυρίας Μέρκελ- Πέτερ Αλτμάιερ, απαντώντας σε κοινοβουλευτική ερώτηση τις προηγούμενες ημέρες, απέρριψε, πριν ακόμη συγκληθεί η Σύνοδος Κορυφής, την έκδοση ευρωομολόγου και ξεκαθάρισε ότι σε περίπτωση ενεργοποίησης του ESM θα ισχύουν «αυστηρές προϋποθέσεις, κατάλληλες για το επιλεγμένο χρηματοδοτικό μέσο», προσφέροντας «προληπτικές πιστωτικές γραμμές» στα κράτη που πλήττονται, όπως η Ιταλία. Για την απάντηση αυτή, που παραπέμπει ευθέως σε Μνημόνια, πανηγύρισε μέχρι και ο βουλευτής των (θεωρητικά αντιπολιτευόμενων) Πρασίνων Danyal Bayaz, που είχε θέσει το ερώτημα, λέγοντας ότι «αυτό είναι καλό», διότι «θα ανακουφίσει από τις οικονομικές συνέπειες».

Όπως αναφέρουν πηγές από το Βερολίνο, η Γερμανία δρα καταρχάς έτσι διότι ακόμη και τώρα βγαίνει οικονομικά κερδισμένη. Με τα κέρδη της από την κρίση στην ευρωζώνη, και ειδικά στην Ελλάδα, να έχουν ξεπεράσει κατά τα πολύ τα 100 δισ. ευρώ από το 2010, σήμερα έχει την ισχυρότερη οικονομία. Εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, τα επιτόκια με τα οποία δανείζεται παραμένουν αρνητικά, με μικρές διακυμάνσεις. Μόνο τα 30ετούς διάρκειας ομόλογά της έχουν ένα ανεπαίσθητο θετικό επιτόκιο. Ολα τα υπόλοιπα, έως και το επταετές, είναι αρνητικά. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και σήμερα, που η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται μπροστά σε μια κατάρρευση πολύ ισχυρότερη από αυτήν του 2008 και ενδεχομένως ανάλογη ή και μεγαλύτερη από το κραχ του 1929, η Γερμανία κερδίζει δανειζόμενη χρήμα. Την ίδια ώρα, το χρέος της έχει μειωθεί περίπου στο 61% ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, καλύπτοντας τις προϋποθέσεις του Συμφώνου Σταθερότητας.

Από τη στιγμή που ελήφθη απόφαση για την αναστολή του, λόγω των έκτακτων συνθηκών, στο γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, όπου επικεφαλής είναι ο σοσιαλδημοκράτης Ολαφ Σολτς, εκτιμούν -σύμφωνα με πληροφορίες- ότι υπάρχουν όλες οι αντοχές για να ανέβει γύρω στο 80%-90% του ΑΕΠ χωρίς σοβαρά προβλήματα. Γι' αυτό και ελήφθη η απόφαση για πακέτο-μαμούθ με μέτρα ύψους 500 δισ. ευρώ για τη στήριξη και τη θωράκιση της γερμανικής οικονομίας.

Χαλάρωση

Με όλες αυτές τις οικονομικές εφεδρείες σε συνδυασμό με τις ιστορικά κοντόθωρες στρατηγικές της, οι Γερμανοί θεωρούν ότι μπορούν να επιτρέψουν μια προσωρινή «χαλάρωση» σε χώρες που το έχουν ανάγκη, όπως η Ελλάδα, αλλά έως εκεί. Ομως και αυτή η χαλάρωση, όπως αποτυπώθηκε με τις πρόσφατες πρωθυπουργικές εξαγγελίες του κ. Μητσοτάκη, προοιωνίζεται από πλευράς τους προσωρινή, με την προοπτική να υπάρξει σε επόμενη φάση ένα νέο «μάζεμα», που, ανάλογα με τον βαθμό της ύφεσης, θα ισοδυναμεί με περικοπές και μειώσεις εισοδημάτων μνημονιακού τύπου.

Στην παρούσα φάση, η μεγάλη σύγκρουση ισχύος γίνεται με την Ιταλία, η έκβαση της οποίας μπορεί να έχει ιστορικές επιπτώσεις στη μορφή της Ευρωπαϊκής Ενωσης την επόμενη ημέρα. Η Γερμανία θεωρεί ιδανική την ευκαιρία για να ενεργοποιήσει, πάνω στα συντρίμμια των ανθρώπινων ζωών και τα φέρετρα, το ευρωπαϊκό «ΔΝΤ» μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

Τα διαθέσιμα του ESM κυμαίνονται γύρω στα 410 δισ. ευρώ (από το σύνολο των 704,8 δισ.), τα οποία όμως είναι αμφίβολο εάν θα αρκέσουν και αυτά για την ανάσχεση της ζημιάς από τον κορονοϊό στην Ιταλία, στην Ισπανία και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό σημαίνει ότι κατά πάσα βεβαιότητα θα απαιτηθεί ανακεφαλαιοποίηση του ESM με τη συνεισφορά και των 19 χωρών (όχι μόνο της Γερμανίας, που έχει το 26,96%) που συμμετέχουν. Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο σενάριο, υπό τις παρούσες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, θα ήταν καταδικασμένο σε πλήρες αδιέξοδο.

Κυριαρχεί το δόγμα «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» στην Ε.Ε.

Το πρόβλημα της αλληλεγγύης στην Ευρώπη δεν περιορίζεται, πάντως, στο οικονομικό πεδίο. Αποδεικνύεται πολύ βαθύτερο, εάν λάβει κανείς υπόψη ότι οι περισσότερες από τις ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την επέλαση του θανατηφόρου ιού με βάση το δόγμα «ο σώζων εαυτόν σωθήτω».

Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έχει καταρρεύσει και σε κοινωνικό και αξιακό επίπεδο, με αποτέλεσμα η βοήθεια από τη Ρωσία, την Κούβα και άλλες τρίτες χώρες προς την Ιταλία να γίνεται πολύτιμη, την ώρα που στη Γερμανία οι Αρχές κάνουν κατασχέσεις ακόμη και σε μάσκες και άλλο υγειονομικό υλικό το οποίο προορίζεται για την Ελλάδα!

Πολλοί είναι αυτοί που διαβλέπουν ότι στο τέλος της κρίσης -όποιο κι αν είναι αυτό- θα εκδηλωθεί έκρηξη «αντιευρωπαϊσμού» που δεν θα έχει προηγούμενο.

Ακόμη και στη δική μας χώρα, παρά την προτεραιότητα που έχουν επί του παρόντος τα υγειονομικά θέματα, αρχίζουν να καταγράφονται εκ νέου τέτοιες τάσεις που αποτελούν αντικείμενο προβληματισμού. Η διαφορά, ωστόσο, σε σχέση με το 2010 είναι ότι η Ελλάδα δεν βρίσκεται μόνη της.

Η πραγματική αναμέτρηση δεν γίνεται με την Ιταλία, αλλά με τη Γαλλία, και ο βασικός αντίπαλος της Μέρκελ είναι ο Μακρόν. Επίσης, σε αντίθεση με την προ δεκαετίας κατάσταση, όταν ο Γ. Παπανδρέου πειθάρχησε, σήμερα ο Κ. Μητσοτάκης, συνεχίζοντας τις θετικές εκπλήξεις, συντάχθηκε με το μέτωπο των «εννέα» που -και υπό την κοινωνική πίεση- αντιδρούν στα σχέδια για το Δ' Ράιχ...