Μπάχαλο με τα πνευματικά δικαιώματα

Μπάχαλο με τα πνευματικά δικαιώματα 12.02.2018Πρόσωπα

Επικρατεί το «ράβε-ξήλωνε»! Τι θα γίνει με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τη συλλογική διαχείριση που δεν εφαρμόζει η Κονιόρδου;

Της
Μαρίας Παναγιώτου

Εάν κάποιος σας έλεγε να αγοράσετε έναν υπολογιστή ή ένα τάμπλετ ή ένα smartphone ή έναν ψηφιακό χώρο αποθήκευσης, με τα οποίο όμως δεν θα μπορούσατε να κάνετε καμία αναπαραγωγή και καμία αποθήκευση εγγράφου, ταινίας, μουσικής ή φωτογραφίας που δεν είναι δικά σας, θα το αγοράζατε;

Είναι προφανές πως η δυνατότητα ανταλλαγής του πνευματικού έργου κάποιων ανθρώπων

ανεβάζει το καταναλωτικό ενδιαφέρον για την τεχνολογία.

Αυτός είναι, εξάλλου, και ο λόγος που στις ευρωπαϊκές χώρες έχει αρχίσει εδώ και χρόνια να νομοθετείται το «δικαιώματα εύλογης αμοιβής», να δίνεται, δηλαδή, στους δημιουργούς ένα ποσό από την πώληση κάθε συσκευής ως αντιστάθμισμα για την ελεύθερη αναπαραγωγή.
Στη χώρα μας, και σε αυτή την περίπτωση, τα πράγματα έγιναν... λίγο ανάποδα. Ο πρώτος σύγχρονος νόμος περί πνευματικής ιδιοκτησίας που ορίζει την «εύλογη αμοιβή» ψηφίζεται ήδη το 1993 και περιλαμβάνει και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Πριν από αυτόν η ιδιωτική αναπαραγωγή απαγορευόταν. Το καλοκαίρι του 2002, έπειτα από πιέσεις που ασκούν οι εταιρίες πληροφορικής, ψηφίζεται στη Βουλή τροπολογία που καταργεί τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές από τη νομοθεσία, τη στιγμή, μάλιστα, που τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη μόλις αρχίζουν να τους περιλαμβάνουν.

Τροπολογία

Κάπως έτσι φτάνουμε στο περασμένο καλοκαίρι, όταν η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου φέρνει στη Βουλή νομοσχέδιο με στόχο την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τη συλλογική διαχείριση. Σε αυτόν θα προστεθούν με σχετική τροπολογία -θεωρητικά-, ανάμεσα στα άλλα, και οι υπολογιστές, τα τάμπλετ και τα κινητά τηλέφωνα. Μόνο που τα πράγματα θα διατυπωθούν έτσι ώστε, όπως υποστηρίζουν οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης, ο νόμος να καταργεί, τελικά, και όχι να αποσαφηνίζει την «εύλογη αμοιβή». Το πρώτο από τα παράλογα και κυρίως... πονηρά του νόμου αφορά τον προσδιορισμό των συσκευών που υπάγονται στην τροπολογία.

Το τεχνικό χαρακτηριστικό που λαμβάνεται υπόψη για την υπαγωγή τους είναι η μνήμη RAM (η οποία πρέπει να είναι πάνω από 4GB) και όχι ο αποθηκευτικός χώρος. Ετσι, όχι μόνο αποκλείεται ένα τεράστιο μέρος από τις συσκευές που κυκλοφορούν στην αγορά, αλλά χάνεται και ο στόχος προσδιορισμού του όγκου αποθήκευσης δεδομένων.

Χαρακτηριστικό είναι το μπάχαλο που επικράτησε σε σχέση με τα κινητά. Αρχικά περιλαμβάνονται. Στη συνέχεια η υπουργός δηλώνει πως θα τα αφαιρέσει επειδή εκκρεμούν αποφάσεις για το θέμα στα ελληνικά δικαστήρια.
Εν συνεχεία, από αβλεψία τα κινητά διαγράφονται σε ένα σημείο αλλά περιλαμβάνονται σε ένα άλλο. Τελικά... παραμένουν, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζεται το ποσοστό της «εύλογης αμοιβής».

Επίσης, χαρακτηριστική είναι η άγνοια που εμφανίζει το υπουργείο και σε σχέση με τη διάκριση των ψηφιακών αποθηκευτικών χώρων. Οσοι είναι μέχρι 1ΤΒ αποδίδονται στους δημιουργούς και τους εκδότες εντύπων, ενώ πάνω από 1ΤΒ στους δημιουργούς μουσικής και εικόνας. Προφανώς το υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να αποθηκεύσει μόνο... έγγραφα σε 1ΤΒ.

Εν πάση περιπτώσει, ο νόμος ψηφίζεται, αλλά η κωμωδία συνεχίζεται. Οι εταιρίες πληροφορικής μέσω του ΣΕΠΕ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας) δεν είναι προφανώς διατεθειμένες να αποδώσουν τίποτα και ασκούν πιέσεις για μείωση του ποσοστού που θα επιβάλλεται ανά συσκευή.

Πώς αντιδρά η Λυδία Κονιόρδου; Παγώνει τον νόμο εκδίδοντας... ανακοινώσεις. Αυτή αποτελεί ίσως και τη μοναδική περίπτωση παγκοσμίως που ένας νόμος παίρνει διαρκείς αναστολές εφαρμογής με... δελτία Τύπου. Και έπεται συνέχεια...