Τα έθιμα του Πάσχα σε κάθε γωνιά της Ελλάδας

Η σημαντικότερη γιορτή του χρόνου θεωρείται για τους Έλληνες το Πάσχα. Πλούσιες εκδηλώσεις και έθιμα πραγματοποιούνται σε όλη τη χώρα. Ανάμεσά τους, ο περίφημος σαϊτοπόλεμος στην Καλαμάτα, η αυγομαχίες στην Κερκίνη και τα τουφέκια στη Σάμο.

Καλαμάτα – Σαϊτοπόλεμος

Οι ρίζες του εθίμου βρίσκονται στους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821.

Ο θρύλος θέλει τους Μεσσήνιους να χρησιμοποίησαν σαΐτες

Αρκετοί από τους συμμετέχοντες φορούν παραδοσιακές φορεσιές, κρατώντας στα χέρια τους τις χειροποίητες σαΐτες, οι οποίες φτιάχνονται από χάρτινα ρολά γεμισμένα με μπαρούτι.

Τα «μπουλούκια» -όπως ονομάζονται οι ομάδες των σαϊτολόγων- αναβιώνουν το έθιμο αυτό κάθε χρόνο, ως υπενθύμιση του ηρωισμού Ελλήνων επί της Τουρκοκρατίας.

Σχοινούσα – «Μπίλιοι»

Την ημέρα του Πάσχα όλοι οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία και παίζουν «μπίλιους», παραδοσιακό παιχνίδι παρόμοιο του «μπόουλινγκ».

Ήπειρος -Ο «νεκρός» Ζαφείρης

Την Κυριακή του Πάσχα και καθόλη τη διάρκεια της Άνοιξης στην Ήπειρο αλλά και σε κάποια μέρη της Μακεδονίας αναβιώνει το έθιμο του Ζαφείρη. Το όνομα δεν είναι σταθερό και μπορεί και να συναντηθεί ως Μαγιόπουλο ή ακόμα και Φουσκοδέντρι. Το έθιμο αυτό είναι ουσιαστικά ένα παιδικό παιχνίδι και την αναβίωση του. Το παιδί που έχει το ρόλο του Ζαφείρη παριστάνει το νεκρό, ενώ τα υπόλοιπα μαζεύουν λουλούδια και φύλλα. Τον στολίζουν και παράλληλα τον μοιρολογούν κρατώντας στα χέρια τους καλάμια αντί για λαμπάδες. Στο τέλος του μοιρολογιού, όλα τα παιδιά μαζί φωνάζουν «Σήκου Ζαφείρη, Σήκου!» και ο «νεκρός» ανασταίνεται από το στολισμένο με λουλούδια κρεβάτι του και τα κυνηγά φωνάζοντας και γελώντας. Αλίμονο στον άτυχο που θα πιάσει ο αναστημένος Ζαφείρης, γιατί θα είναι ο «νεκρός» της επόμενης χρονιάς ή του επόμενου γύρου.

Σάμος- Το έθιμο των τουφεκιών

Στο Μαραθόκαμπο της Σάμου, την Κυριακή του Πάσχα, εδώ και περίπου 100 χρόνια διατηρείται το έθιμο των τουφεκιών, ένα έθιμο με καταβολές στην Επανάσταση του 1821. Στις ημέρες μας, οι κάτοικοι προσπαθούν κάθε χρονιά να προσφέρουν και εντυπωσιακότερο θέαμα, προσελκύοντας επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο. Για το έθιμο αυτό ο κόσμος προετοιμάζεται μήνες πριν. Συγκεντρώνουν τα υλικά τους και σιγά σιγά κατασκευάζουν απίστευτο αριθμό εκτοξευτήρων-τουφεκιών.

Κάθε ενορία έχει στην συλλογή της 1.600-2.000 εκτοξευτήρες. Τα τοποθετούν στο χώμα με προσανατολισμό τα απέναντι βουνά -για λόγους ασφαλείας- και έτσι η κάθε ενορία παρουσιάζει το δικό της θέαμα. Την Κυριακή του Πάσχα, μετά τη μεσημεριανή περιφορά των Αναστάσεων, όλες οι ενορίες συναντιούνται σε προκαθορισμένο σημείο και η κάθε μια στην σειρά της ξεκινά τις… τουφεκιές.

Στόχος είναι να παρουσιάσουν το πλέον πολύβουο και καπνογόνο θέαμα διότι με αυτόν τον τρόπο ανακηρύσσεται και ο νικητής. Όταν τελειώσει η διαδικασία όλοι μαζί γιορτάζουν με αυγά, κουλούρια και παραδοσιακό σαμιώτικο κρασί.

Κερκίνη – Αυγομαχίες

Την Κυριακή του Πάσχα αναβιώνει στην Καστανούσα Κερκίνης του διευρυμένου δήμου Ηράκλειας, το ποντιακό πασχαλινό έθιμο «αυγομαχίες». Το έθιμο έχει τις ρίζες του στον Πόντο και συμβολίζει την Ανάσταση του Κυρίου και τη σύγκρουση του καλού με το κακό. Βασικός κανόνας του εθίμου είναι η χρησιμοποίηση μόνο αυγών κότας

Σοφικό Κορινθίας-Ο χορός των Γεμ

Όλοι οι κάτοικοι του Σοφικού συγκεντρώνονται τη Δευτέρα και την Τρίτη του Πάσχα στην πλατεία που βρίσκεται στο ναό της Ευαγγελιστρίας τραγουδούν και χορεύουν. Οι στίχοι των τραγουδιών αναφέρονται στην ξενιτιά, τον έρωτα, την ελευθερία. Το πιο δημοφιλές τραγούδι που λέγεται στο Γεμ είναι: Ο μαγεμένος στα ξένα ή Εσείς πουλιά του κάμπου.

Η κούνια της Κύθνου

Το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα, στήνεται η «κούνια», ένα έθιμο που μια εκδοχή θέλει να κρατά από την αρχαία Αθήνα. Πάνω της κάθονται τα μικρά αγόρια και κορίτσια των χωριών του νησιού, και κάθε αγόρι που κουνά το εκάστοτε κορίτσι, του υπόσχεται… γάμο.

Πάτμος- Η «Δεύτερη Ανάσταση»

Την Κυριακή του Πάσχα στις 3 το απόγευμα, στο Μοναστήρι της Πάτμου γίνεται η 2η Ανάσταση κατά την οποία το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες (ιταλικά, τα γαλλικά, τα ρώσικα, τα αγγλικά, τα γερμανικά, τα σέρβικα και τα αρχαία ομηρικά ελληνικά) και από τον ηγούμενο μοιράζονται κόκκινα αυγά στους πιστούς.

Χαλκιδική-Αλογοδρομίες

Στην παραλία της Συκιάς, στη Χαλκιδική, διοργανώνεται την τρίτη ημέρα του Πάσχα Αλογοδρομίες στο δημοτικό κάμπινγκ «μύλοι». Οι Αλογοδρομίες είναι ένα έθιμο που έχει βαθιά τις ρίζες του στο χρόνο και αναβιώνει με επιτυχία τα τελευταία χρόνια.

Πάσχα στο Άγιον Όρος

Το Πάσχα στο Άγιο Όρος δεν έχει βεγγαλικά, ψητό στη σούβλα και χορούς. Είναι ένα Πάσχα βαθιά μυστηριακό. Εδώ η Ανάσταση είναι ο θεμέλιος λίθος της μοναστηριακής ζωής.

Μετά την Ακολουθία της Αναστάσεως μοναχοί και προσκυνητές μετακινούνται την τράπεζα της μονής για το πρώτο μη νηστίσιμο γεύμα μετά από νηστεία 40 ημερών.

Ψάρι χόρτα κρασί και κόκκινα αυγά βρίσκονται ήδη στα τραπέζια. Αμέσως μετά το πασχαλινό γεύμα οι μοναχοί και οι προσκυνητές επιστρέφουν στον ναό.

Στο τέλος της πρωινής Λειτουργίας παίρνουν από τα χέρια του ηγούμενου ευλογία, ένα γλυκό και ένα κόκκινο αυγό.

Αμφίκλεια-Το ψήσιμο του αρνιού

Στην Αμφίκλεια, η κάθε οικογένεια δεν ψήνει μόνη της το πατροπαράδοτο αρνί, αλλά όλη η γειτονιά μαζί, συντηρώντας μια παράδοση ετών. Στις γειτονιές και τα σταυροδρόμια της Αμφίκλειας βλέπεις να ψήνονται 10-15, ίσως και περισσότερα, αρνιά στη σειρά. Πριν ο καθένας πάρει τον δρόμο για το γιορτινό τραπέζι του σπιτιού του, θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί το γλέντι στην παρέα, έστω και αν «θυσιάσουν» ένα μέρος απ’ το αρνί. Μάλιστα, πολλές από τις παρέες που έχουν συναντώνται ριζώσει σταθερά, φροντίζουν να εξασφαλίσουν «ρεφενέ» ένα μικρό αρνί για να βγει από την φωτιά πρώτο και να συνοδεύσει το γλέντι της παρέας.

Δωδεκάνησα-Λαμπριάτης

Μια σημαντική διαφορά, σε σχέση με τις περισσότερες περιοχές της χώρας, είναι ότι στα Δωδεκάνησα την ημέρα του Πάσχα δεν περιλαμβάνεται στο μενού ο οβελίας, τα κοκορέτσια και τα συναφή εδέσματα.

Το τραπέζι της Ανάστασης περιλαμβάνει την παραδοσιακή μαγειρίτσα (το βράδυ του Μ. Σαββάτου μετά το Χριστός Ανέστη) και την Κυριακή μεσημέρι τον «Λαμπριάτη» που είναι αρνί ή κατσίκι στο φούρνο γεμιστό με ρύζι και εντόσθια, που στα χωριά της Ρόδου ονομάζεται «καππαμάς».

Αράχοβα-Αγώνας της ανηφόρας

Διπλή γιορτή για την Αράχωβα, καθώς η γιορτή του Αγίου Γεωργίου που πέφτει παραδοσιακά κοντά στο Πάσχα γιορτάζεται με την ίδια φροντίδα και ζέση που επιδεικνύουν οι ντόπιοι για την Ανάσταση. Έτσι, ανήμερα του Πάσχα, ξεκινά η περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, οι γηραιότεροι κάτοικοι ξεκινούν από την Εκκλησία και πραγματοποιούν τον «αγώνα της ανηφόρας», ενώ χορευτικά συγκροτήματα έχουν ήδη πιάσει δουλειά. Παράλληλα, έχουν ετοιμαστεί οι «λάκκοι» σε κάθε γειτονιά, όπου ανάβουν οι φωτιές που θα υποδεχθούν δεκάδες αρνιά – τόσα, ώστε λέγεται πως αν κάποιος δει από μακριά την Αράχωβα, νομίζει πως το χωριό έχει πάρει φωτιά.

The post Τα έθιμα του Πάσχα σε κάθε γωνιά της Ελλάδας appeared first on Aftodioikisi.gr.