Περιφέρεια Ηπείρου: Η κακοδιαχείριση πόρων και ο κίνδυνος για το Μικρό Πάπιγκο

Η Περιφέρεια Ηπείρου εκτελεί νέο έργο, άνω του 1,1 εκατ. ευρώ - ποσό υπερτριπλάσιο της δαπάνης που απαιτεί η απλή σύνδεση με το υπάρχον δίκτυο

Η Κίνηση Πολιτών Save Papigo καταγγέλλει την προώθηση ενός σκανδαλωδώς δαπανηρού έργου βιολογικού καθαρισμού ΕΕΛ (Ανοιχτής Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων) στον διατηρητέο οικισμό του Μικρού Παπίγκου, που απειλεί να υπονομεύσει το φυσικό, πολιτιστικό και οικονομικό κεφάλαιο της περιοχής.

Παρά την ύπαρξη λειτουργικού βιολογικού καθαρισμού μόλις 2 χιλιόμετρα μακριά στο

Μεγάλο Πάπιγκο, η Περιφέρεια Ηπείρου εκτελεί νέο, δεύτερο έργο, με προϋπολογισμό άνω του 1,1 εκατομμυρίου ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης- ποσό υπερτριπλάσιο της δαπάνης που απαιτεί η απλή σύνδεση με το υπάρχον δίκτυο (σύμφωνα με τεχνική μελέτη που εκπόνησαν οι κάτοικοι). Η επιλογή αυτή θέτει σοβαρά ερωτήματα διαφάνειας και χρηστής διαχείρισης δημοσίων πόρων.

Πέρα από την οικονομική αστοχία, η κατασκευή της νέας μονάδας ΕΕΛ σε απόσταση μόλις 25 μέτρων από τις αυλές σπιτιών και τις επιχειρήσεων θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη αλλοίωση του παραδοσιακού τοπίου - με τα πετρόκτιστα σπίτια του 1700 και τα στενά καλντερίμια (όπου δεν επιτρέπεται η διέλευση οχημάτων), στοιχεία αναγνωρισμένης πολιτιστικής αξίας που προσελκύουν κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ας σημειωθεί ότι πρόσφατα το Ζαγόρι, άρα και το Μικρό Πάπιγκο, εντάχθηκε στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO ως πολιτιστικό τοπίο και ειδικότερα ως «Εξέχον Παράδειγμα Παραδοσιακού Οικισμού αντιπροσωπευτικού της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με το περιβάλλον το οποίο μάλιστα έχει καταστεί ευάλωτο υπό την πίεση μη αναστρέψιμων μεταβολών.»

Το σημείο που θα γίνει το έργο

Επίσης, η χωροθέτηση της ΕΕΛ σε απόσταση μόλις 25 μέτρων από τα σπίτια και η τοποθέτησή της εντός ορίων της Ζώνης Ια «Περιοχή Προστασίας της Φύσης» εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, καθιστούν το έργο επικίνδυνο για το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα της περιοχής. Το συγκεκριμένο έργο οδηγεί σε αναπόφευκτη υποβάθμιση του περιβάλλοντος και της ποιότητας διαβίωσης των ντόπιων και των επισκεπτών εξαιτίας της μόνιμης εκπομπής θορύβου, των έντονων οσμών και αέριων ρύπων από την επεξεργασμένη λυματολάσπη- την στιγμή μάλιστα που η τοπική τουριστική οικονομία (εστιατόρια & ξενώνες & real estate), βασίζεται στην αυθεντικότητα και την απόλυτη αρμονία με το φυσικό περιβάλλον!

Στo δικόγραφο Προσθέτων Λόγων επί της Αίτησης Ακύρωσης που κατέθεσαν πολίτες ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και η οποία συζητείται την ερχόμενη Τετάρτη 07.05.2025, τονίζεται ότι η ΑΕΠΟ (Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων) έχει παράνομη αιτιολογία διότι δεν εξετάσθηκαν επαρκώς εναλλακτικές λύσεις, όπως η σύνδεση με την ήδη υπάρχουσα ΕΕΛ του Μεγάλου Παπίγκου. Σημειώνεται ότι, η από το 2010 (!) κατασκευασμένη ΕΕΛ του Μεγάλου Παπίγκου, η οποία εξυπηρετεί 1500 ΜΙΠ (Μονάδες Ισοδύναμου Πληθυσμού) για να εξυπηρετήσει σήμερα 105 κατοικίες και 42 επιχειρήσεις, χωροθετήθηκε σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου από τον οικισμό του Μεγάλου Παπίγκου και, σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου Ζαγορίου (2024), κόστισε συνολικά 600.000 ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα, το έργο της ΕΕΛ του Μικρού Παπίγκου εμφανίζεται υπερβολικά ακριβό με προϋπολογισμό που ξεπερνά το 1.100.000 ευρώ για μόλις 26 κατοικίες και 6 επιχειρήσεις! (Σημ: αναλυτικά στοιχεία στον πίνακα σύγκρισης δεδομένων σελ 3)

Επίσης, οι αιτούντες υπογραμμίζουν ότι, μετά την αδειοδότηση του έργου αλλά πριν από την κατακύρωσή του σε ανάδοχο, θεσπίστηκε νέο προστατευτικό καθεστώς στην περιοχή, με το οποίο τμήμα της λεκάνης απορροής του Αώου ποταμού (που ξεκινά γεωγραφικά από τις πηγές του Βοϊδομάτη, όπου βρίσκεται το έργο), χαρακτηρίστηκε ως προστατευόμενο τοπίο και προστατευόμενος φυσικός σχηματισμός, γεγονός που επέβαλε την επαναξιολόγηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και την αναθεώρηση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων.

Επιπρόσθετα, οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι η ΑΕΠΟ είναι παράνομη, διότι εκδόθηκε κατά παράβαση της Σύμβασης του Άρχους (Ν. 3422/2005), και αποδεικνύουν ότι δεν τηρήθηκαν οι διατυπώσεις δημοσιότητας για την πρόσκληση σε δημόσια διαβούλευση που απαιτεί ο Νόμος. Έτσι, οι ντόπιοι και οι πολίτες ευρύτερα, δεν ενημερώθηκαν έγκαιρα για το σχεδιασμό και την αδειοδότηση της υποδομής αυτής και αυτό τους στέρησε το θεμελιώδες δικαίωμά τους να συμμετέχουν στη διαβούλευση και να αντιδράσουν.

Αποτέλεσμα αυτών των παραλείψεων ήταν ότι η συμμετοχή του κοινού στη διαβούλευση για το πολυδάπανο και οχληρό έργο (που ασφαλώς ενδιέφερε τους κατοίκους και κάθε πολίτη που έννομα συμφέροντά του τον συνδέουν με την περιοχή) ήταν πράγματι μηδενική (δεν καταγράφεται ούτε μία τοποθέτηση, προφορική ή έγγραφη), καθώς δεν υπήρξε δημόσια αναρτημένη πρόσκληση, παρά μόνο δημοσίευση σε τοπική εφημερίδα των Ιωαννίνων που δεν κυκλοφορεί στα χωριά του Ζαγορίου. Για το ζήτημα αυτό, η Περιφέρεια Ηπείρου δηλώνει με τα δικόγραφά της προς το Δικαστήριο την άποψή της ότι η δημοσίευση στην εφημερίδα «Ηπειρωτικός Αγών», με μικρή κυκλοφορία 1500-2000 φύλλων (σε ελάχιστα σημεία πώλησης και μόνο) στα Ιωάννινα δήθεν εξασφάλιζε τη δημοσιότητα της διαδικασίας διότι διαθέτει ιστοσελίδα, ενώ στην πραγματικότητα διαθέσιμο ηλεκτρονικά είναι μόνο το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας αυτής !!!

Στην καμπάνια ευαισθητοποίησης του κοινού προς τα ΜΜΕ και μέσω των καναλιών τους στα Social Media και στο change.org όπου εξελίσσεται συλλογή υπογραφών, οι πολίτες που προσέφυγαν στο ΣτΕ και οι κάτοικοι της περιοχής που έχουν κινητοποιηθεί, δηλώνουν ότι διεκδικούν μια ορθή λύση και ότι ζητούν λογοδοσία και δικαιοσύνη, ότι δεν είναι αντίθετοι στις υποδομές που εξυπηρετούν τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών, αλλά στα έργα που σχεδιάζονται πρόχειρα, χωρίς διαφάνεια, χωρίς καμία διαβούλευση, χωρίς κανένα σεβασμό στην τοπική κοινωνία.

Απαιτούν:

Την άμεση ακύρωση του έργου του νέου βιολογικού καθαρισμού. Την εφαρμογή της λογικής λύσης σύνδεσης του χωριού μας με το υπάρχον σύστημα του Μεγάλου Παπίγκου Τη διαφάνεια στη διαχείριση των δημόσιων πόρων και λογοδοσία για την αδικαιολόγητη κατασπατάληση 1.115.000€ με ΦΠΑ.

Και καλούν κάθε πολίτη, κάθε επενδυτή, κάθε θεσμικό φορέα που αντιλαμβάνεται τη σημασία της αυθεντικότητας ως πολύτιμο αναπτυξιακό πλεονέκτημα, να στηρίξει την προσπάθεια διάσωσης του Μικρού Παπίγκου.

Αιτούντες στην εκκρεμή ενώπιον ΣτΕ υπ’ αριθ. 1092/2024 Αίτηση Ακύρωσης και Κίνηση πολιτών για τη διάσωση του Μικρού Παπίγκου - SAVE PAPIGO.