Η απαίτηση Πούτιν πληρωμής ρωσικού αερίου με ρούβλια και πόσο θα επιδεινώσει την ενεργειακή κρίση

Η κίνηση αυτή ενδέχεται, σύμφωνα με το Bloomberg, να επιδεινώσει τη χειρότερη ενεργειακή κρίση της Ευρώπης από τη δεκαετία του 1970.

Η Ρωσία θα επιδιώξει πληρωμή σε ρούβλια για τις πωλήσεις φυσικού αερίου από «μη φιλικές» χώρες, δήλωσε ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν την Τετάρτη, εκτοξεύοντας τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη λόγω ανησυχιών ότι η κίνηση θα επιδεινώσει την ενεργειακή κρίση στην περιοχή.

Η εξάρτηση των ευρωπαϊκών χωρών από

το ρωσικό αέριο για τη θέρμανση των σπιτιών τους και την τροφοδοσία των οικονομιών τους έχει τεθεί στο προσκήνιο από τότε που η Μόσχα έστειλε στρατεύματα στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου και την επακόλουθη επιβολή δυτικών κυρώσεων με στόχο την οικονομική απομόνωση της Ρωσίας.

Η κίνηση του Πούτιν αναδεικνύει τη χρήση των ρωσικών ενεργειακών προμηθειών ως όπλο στη μάχη μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Απαιτώντας πληρωμές σε ρούβλια, ο Πούτιν αναγκάζει ουσιαστικά τις ευρωπαϊκές εταιρείες να στηρίξουν απευθείας το ρωσικό νόμισμα, το οποίο ακολούθησε τροχιά «ελεύθερης πτώσης» λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη ρωσική οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ρούβλι σημείωσε άνοδο 7% έναντι του δολαρίου την Τετάρτη και, παρά το γεγονός ότι είχε κάποια κέρδη, παρέμεινε πολύ κάτω από το 100 μετά την ανακοίνωση σοκ. Το νόμισμα έχει υποχωρήσει περίπου 20% από τις 24 Φεβρουαρίου.

Με τον οικονομικό κλοιό να σφίγγει και την Ευρωπαϊκή Ένωση να διχάζεται για το αν θα επιβάλει κυρώσεις στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας, ο Πούτιν απάντησε με ένα ξεκάθαρο μήνυμα: Αν θέλετε το αέριο μας, αγοράστε το νόμισμά μας.

"Η Ρωσία θα συνεχίσει, φυσικά, να προμηθεύει φυσικό αέριο σύμφωνα με τους όγκους και τις τιμές... που έχουν καθοριστεί σε προηγούμενα συναφθείσες συμβάσεις", δήλωσε ο Πούτιν σε τηλεοπτική συνάντηση με κορυφαίους υπουργούς της κυβέρνησης. «Οι αλλαγές θα επηρεάσουν μόνο το νόμισμα πληρωμής, το οποίο θα αλλάξει σε ρωσικά ρούβλια», είπε.

Η κίνηση αυτή ενδέχεται, σύμφωνα με το Bloomberg, να επιδεινώσει τη χειρότερη ενεργειακή κρίση της Ευρώπης από τη δεκαετία του 1970.

Το ρωσικό αέριο αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της συνολικής κατανάλωσης της Ευρώπης και οι εισαγωγές φυσικού αερίου της ΕΕ από τη Ρωσία κυμαίνονται μεταξύ 200 και 800 εκατομμυρίων ευρώ (880 εκατομμύρια δολάρια) την ημέρα μέχρι στιγμής φέτος. Η πιθανότητα ότι μια αλλαγή νομίσματος θα μπορούσε να δημιουργήσει να δημιουργήσει στο εμπόριο οδήγησε ορισμένες ευρωπαϊκές τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου έως και 30% υψηλότερα την Τετάρτη. Οι τιμές του φυσικού αερίου χονδρικής στη Βρετανία και την Ολλανδία είχαν εκτιναχθεί μέχρι το κλείσιμο της Τετάρτης.

"Στην ονομαστική αξία αυτό φαίνεται να είναι μια προσπάθεια στήριξης του ρουβλίου, εξαναγκάζοντας τους αγοραστές φυσικού αερίου να αγοράσουν το νόμισμα που προηγουμένως είχε ελεύθερη πτώση για να πληρώσουν", δήλωσε ο Vinicius Romano, ανώτερος αναλυτής στην εταιρεία συμβούλων Rystad Energy.

Ο Πούτιν είπε ότι η κυβέρνηση και η κεντρική τράπεζα είχαν μια εβδομάδα για να βρουν μια λύση σχετικά με τον τρόπο μεταφοράς αυτών των συναλλαγών στο ρωσικό νόμισμα και ότι ο γίγαντας φυσικού αερίου Gazprom θα λάβει εντολή να κάνει τις αντίστοιχες αλλαγές στα συμβόλαια φυσικού αερίου.

Καθώς οι μεγάλες τράπεζες διστάζουν να συναλλάσσονται με ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ορισμένοι αγοραστές φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ήταν άμεσα σε θέση να διευκρινίσουν πώς θα μπορούσαν να πληρώσουν για το φυσικό αέριο στο μέλλον.

Αρκετές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου Eni, Shell και BP, RWE και Uniper - ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού φυσικού αερίου στη Γερμανία - αρνήθηκαν να σχολιάσουν.

Στις αγορές φυσικού αερίου την Τετάρτη, οι ροές φυσικού αερίου προς τα ανατολικά μέσω του αγωγού Yamal-Europe από τη Γερμανία στην Πολωνία μειώθηκαν απότομα, σύμφωνα με στοιχεία από τον φορέα εκμετάλλευσης του αγωγού Gascade.

Η Μόσχα αποκαλεί τις ενέργειές της στην Ουκρανία «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» για τον αφοπλισμό και την «απαζωτικότητα» του γείτονά της. Η Ουκρανία και οι δυτικοί σύμμαχοι το αποκαλούν αβάσιμο πρόσχημα που έχει εγείρει φόβους για ευρύτερη σύγκρουση στην Ευρώπη.

Παραβίαση κανόνων;

Σύμφωνα με την Gazprom, το 58% των πωλήσεων φυσικού αερίου της στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες έως τις 27 Ιανουαρίου διακανονιζόταν σε ευρώ. Τα δολάρια ΗΠΑ αντιπροσώπευαν περίπου το 39% των ακαθάριστων πωλήσεων και η στερλίνα περίπου το 3%.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι σχεδιάζει να μειώσει την εξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο κατά τα δύο τρίτα φέτος και να τερματίσει την εξάρτησή της από τις ρωσικές προμήθειες καυσίμου «πολύ πριν από το 2030».

Ωστόσο, σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία, τα κράτη της ΕΕ δεν έχουν συμφωνήσει να επιβάλουν κυρώσεις στον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας, δεδομένης της εξάρτησής τους.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε την Τετάρτη ότι θα συζητήσει με τους ευρωπαίους εταίρους μια πιθανή απάντηση στην ανακοίνωση της Μόσχας σχετικά με τις πληρωμές φυσικού αερίου.

«Δεν είναι ξεκάθαρο πόσο εύκολο θα ήταν για τους Ευρωπαίους πελάτες να αλλάξουν τις πληρωμές τους σε ρούβλια, δεδομένης της κλίμακας αυτών των αγορών», δήλωσε ο Leon Izbicki, συνεργάτης της συμβουλευτικής εταιρείας Energy Aspects. "Ωστόσο, δεν υπάρχουν κυρώσεις που να απαγορεύουν τις πληρωμές ρωσικού φυσικού αερίου σε ρούβλια", είπε, προσθέτοντας ότι η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας θα μπορούσε να παράσχει πρόσθετη ρευστότητα στις αγορές συναλλάγματος που θα επέτρεπε σε ευρωπαίους πελάτες και τράπεζες να προμηθεύονται το απαιτούμενο ποσό ρούβλια στην αγορά.

Ερωτήματα δημιουργούνται σχετικά με το εάν η απόφαση της Ρωσίας θα παραβίαζε τους συμβατικούς κανόνες που είχαν συμφωνηθεί σε ευρώ.
«Αυτό θα συνιστούσε παραβίαση των κανόνων πληρωμών που περιλαμβάνονται στα τρέχοντα συμβόλαια», δήλωσε ανώτερη κυβερνητική πηγή της Πολωνίας, προσθέτοντας ότι η Πολωνία δεν έχει πρόθεση να υπογράψει νέα συμβόλαια με την Gazprom μετά τη λήξη της τρέχουσας μακροπρόθεσμης συμφωνίας τους στο τέλος του τρέχοντος έτους.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας είπε επίσης ότι η απαίτηση του Πούτιν ήταν παραβίαση των συμβολαίων παράδοσης.

Εκπρόσωπος της ολλανδικής προμηθεύτριας φυσικού αερίου Eneco, η οποία αγοράζει το 15% του φυσικού της αερίου από τη γερμανική θυγατρική της Gazprom, Wingas GmbH, είπε ότι είχε μια μακροπρόθεσμη σύμβαση που εκφράζεται σε ευρώ. «Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα συμφωνήσουμε να αλλάξουμε τους όρους αυτού».

Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε δήλωσε την Τετάρτη ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να διευκρινιστεί το αίτημα της Ρωσίας και πώς θα σχετίζεται με τους κανόνες κυρώσεων. «Γενικά, εξαρτάται από τα μέρη της αγοράς που αγοράζουν ρωσικό αέριο, πώς θα το αντιμετωπίσουν», είπε ο Ρούτε κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης με το κοινοβούλιο. «Στα συμβόλαιά τους συνήθως προσδιορίζεται σε ποιο νόμισμα πρέπει να πληρωθεί, επομένως δεν είναι κάτι που μπορείς να αλλάξεις ακριβώς έτσι».

Ο αυστριακός όμιλος πετρελαίου και φυσικού αερίου OMV ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να πληρώνει το φυσικό αέριο που παραλαμβάνει από τη Ρωσία σε ευρώ, παρά την απόφαση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν να εξοφλούνται στο εξής οι εξαγωγές προς την ΕΕ σε ρούβλια.

Η Ρωσία έχει καταρτίσει έναν κατάλογο με «μη φιλικές» χώρες που αντιστοιχούν σε αυτές που έχουν επιβάλει κυρώσεις. Μεταξύ άλλων, οι συμφωνίες με εταιρείες και ιδιώτες από αυτές τις χώρες πρέπει να εγκρίνονται από κυβερνητική επιτροπή. Η λίστα των χωρών περιλαμβάνει τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Βρετανία, την Ιαπωνία, τον Καναδά, τη Νορβηγία, τη Σιγκαπούρη, τη Νότια Κορέα, την Ελβετία και την Ουκρανία. Ορισμένες από αυτές τις χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Νορβηγίας, δεν αγοράζουν ρωσικό αέριο.