Η άλλη όψη της κατάργησης των πλαστικών μιας χρήσης - Ποια ακριβότερα υλικά παίρνουν τη θέση τους

Απαγορεύτηκε η χρήση δέκα ειδών από τις 3 Ιουλίου 2021 αλλά υπάρχουν αποθέματα τα οποία θα πωλούνται για αρκετό καιρό και πολύμηνο κενό ελέγχων.  

της Μαρίας Μπακοπούλου

Νέα εποχή, με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών για το περιβάλλον διανύει, ήδη, από τις 3 Ιουλίου η χώρα μας, ημέρα κατά την οποία τέθηκε η απαγόρευση της ευρωπαϊκής οδηγίας «2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον» και την κατάργηση μιας σειράς από πλαστικά αντικείμενα μιας χρήσης. Σε αυτό το πλαίσιο αποτελούν όχι ακριβώς παρελθόν τα εξής προϊόντα: πλαστικά μαχαιροπίρουνα,

πιάτα, καλαμάκια, περιέκτες από φελιζόλ, κυπελάκια ποτών από φελιζόλ, περιέκτες τροφίμων από φελιζόλ, αναδευτήρες ποτών, μπατονέτες, στηρίγματα για μπαλόνια, πάσης φύσεως προϊόντα που διασπώνται σε μικροπλαστικά (οξοδιασπώμενα πλαστικά).

Η αγορά έχει, ήδη, αρχίσει να συντονίζεται στους ρυθμούς της νέας οδηγίας, με τη διαφορά να γίνεται πιο εμφανή στις αλυσίδες εστίασης και λιγότερο στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, οι οποίες εξακολουθούν να έχουν στα ράφια τους πλαστικά μίας χρήσης, μέχρι το τέλος των αποθεμάτων τους. Λογικό είναι, λοιπόν, να δημιουργούνται ερωτήματα: Από πότε τελικά εφαρμόζεται η οδηγία και ποιους τελικά αφορά; Και αν έχει ξεκινήσει να εφαρμόζεται, γιατί κυκλοφορούν ακόμα στο εμπόριο τα υπό κατάργηση σκεύη;

Σύμφωνα με τα όσα διευκρινίζει στο ΒusinessΝews.gr ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθηγητής ΕΜΠ Κωνσταντίνος Αραβώσης «η οδηγία αυτή αφορά όλες τις επιχειρήσεις, εστίασης και σούπερ μάρκετ, ισχύει ρητά από τις 3 Ιουλίου και μέχρι εξαντλήσεως των υπαρχόντων αποθεμάτων. Από το νόμο ορίζεται ότι από την στιγμή που μια επιχείρηση, είτε αυτή είναι μεγάλο σούπερ μάρκετ, είτε είναι κατάστημα εστίασης, έχει ακόμα στις αποθήκες της τέτοια προϊόντα από προηγούμενες παραγγελίες, μπορεί και έχει το δικαίωμα να διαθέσει στους πελάτες της όσα έχει σαν στοκ, όμως, πλέον δεν μπορεί να ξαναπαραγγείλει τα συγκεκριμένα πλαστικά μιας χρήσης, καθώς είναι παράνομο».

Ο ίδιος αναφέρει ότι τα πρώτα μηνύματα από τις επιχειρήσεις είναι θετικά σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας: «Η ανταπόκριση που έχουμε, ήδη, από τις πρώτες ημέρες είναι ικανοποιητική, υπάρχει διάθεση από τις εταιρίες, κάποιες έχουν κιόλας προσαρμοστεί και περιμένουμε και τις υπόλοιπες».

Όσον αφορά τους ελέγχους για να διαπιστωθεί ότι τα καταστήματα και οι επιχειρήσεις είναι σύννομες με την οδηγία, αυτοί μάλλον θα αργήσουν, καθώς ο νόμος δίνει περιθώριο δέκα μηνών για να συμμορφωθούν οι φορείς. Κατά τον κ. Αραβώση, η πλήρης προσαρμογή αναμένεται να γίνει μέχρι τέλος φθινοπώρου, ενώ οι έλεγχοι θα ξεκινήσουν πιθανότατα από τη νέα χρονιά.

«Μπαμπού» και άλλα ακριβότερα υλικά τη θέση των πλαστικών

Από την πλευρά της, η διευθύντρια εταιρικών σχέσεων της Metro ΑΒΕΕ, Σοφία Τατά επισημαίνει στο ΒusinessΝews.gr ότι «εμείς ως Metro έχουμε, ήδη, από τους προηγούμενους μήνες, πολύ πριν χρειαστεί να εφαρμόσουμε από το νόμο την οδηγία, ένα πολύ ευρύ κωδικολόγιο νέων, τέτοιων προϊόντων στα καταστήματά μας, όπως μπαμπού, χάρτινα και ξύλινα.
Βέβαια, ακόμα μπορεί να βρει κανείς και τα πλαστικά, τα οποία όμως σταδιακά θα αποσυρθούν, αφού δεν γίνονται πλέον και σχετικές παραγγελίες».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο χώρος της εστίασης, στον οποίο τα προηγούμενα χρόνια χρησιμοποιούνταν ευρέως σκεύη όπως πλαστικά καλαμάκια, ποτηράκια, πιάτα, αναδευτήρες κλπ.
Σύμφωνα με τον διευθυντή προμηθειών της εταιρίας Γρηγόρης, Γ. Σιγάλα «έχουμε προχωρήσει εδώ και καιρό στη σταδιακή αντικατάσταση τέτοιων προϊόντων, κάτι που το επικοινωνούμε και στις διαφημίσεις μας, ενώ παράλληλα προσπαθούμε να εξαντλήσουμε και το απόθεμα των ήδη υπάρχοντων πλαστικών, καθώς μας δίνει αυτό το δικαίωμα το κράτος. Θέλουμε να είμαστε νομότυποι και θεωρώ ότι μέχρι το τέλος καλοκαιριού θα είμαστε πλήρως εναρμονισμένοι με την οδηγία».

Το στέλεχος της Γρηγόρης τονίζει, βέβαια, ότι τα χάρτινα και τα ξύλινα είναι πιο ακριβά από τα πλαστικά, αλλά όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά «είναι κάτι που πρέπει να γίνει, οπότε πρέπει να το κάνουμε, παρά το αισθητά μεγαλύτερο κόστος».

Σε παρόμοιο μοτίβο κινείται και η τοποθέτηση του διευθυντή προμηθειών της Pizza Fan, Γιάννη Φέκα: «Μας έχει γνωστοποιηθεί εδώ και μήνες η οδηγία και θεωρούμε ότι μέχρι τις αρχές του Σεπτεμβρίου θα έχουμε εναρμονιστεί πλήρως. Υπάρχουν, βέβαια, ακόμα αποθέματα στις αποθήκες μας, αλλά πλέον στους πελάτες μας στέλνουμε ξύλινα μαχαιροπίρουνα, προκειμένου να είμαστε σύννομοι».

Μεταβατική περίοδος

Για μεταβατική περίοδο μίλησε ο διευθύνων σύμβουλος της Coffee Island, Kωνσταντίνος Κωνσταντινόπουλος, ο οποίος σημείωσε ότι η εταιρεία πριν την οδηγία προωθούσε επαναχρησιμοποιούμενα σκεύη: «Φυσικά και γνωρίζουμε την οδηγία και ήδη έχουμε κάνει τις απαραίτητες ενέργειες. Εξάλλου εμείς ως Coffee Island, πολύ πριν τον κορονοιό και πολύ πριν από την ευρωπαϊκή οδηγία, μέσα από τα καταστήματά μας προωθούσαμε τα επαναχρησιμοποιούμενα σκεύη για τον καφέ, οπότε είναι πολύ κοντά μας αυτή η φιλοσοφία. Τώρα βρισκόμαστε σε μεταβατική περίοδο, κάποια καταστήματα έχουν ακόμα πλαστικά, κάποια άλλα ξύλινα σκεύη. Όμως θεωρώ ότι μέχρι το φθινόπωρο, μπορεί και νωρίτερα, όλα μας τα καταστήματα σε όλη τη χώρα, να έχουν συμμορφωθεί», αναφέρει στο BusinessNews, o επικεφαλής της Coffee Island.

Έπεται συνέχεια....

Την ίδια στιγμή, βάσει των οδηγιών της ΕΕ, τα καπάκια θα πρέπει να είναι προσαρτημένα στα μπουκάλια μέχρι το 2024, ενώ τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να κατασκευάζονται από 25% ανακυκλωμένο περιεχόμενο το 2025 και από 35% αντίστοιχα το 2030.
Eπίσης, για τα κυπελάκια για ποτά και τους περιέκτες τροφίμων τίθεται στόχος μείωσης της κατανάλωσης τουλάχιστον κατά 30% έως το 2024 και κατά 60% έως το 2026 σε σύγκριση με το 2022. Για την επίτευξη των στόχου από 1ης Ιανουαρίου 2022 επιβάλλεται εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος (4 λεπτά πλέον ΦΠΑ) ανά τεμάχιο προϊόντος. Η εισφορά έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα και τα δημόσια έσοδα, τα οποία προβλέπεται να εισπράττονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων εσόδων (ΑΑΔΕ), θα αποδίδονται στο Πράσινο Ταμείο για δράσεις αποκλειστικά συναφείς με τους σκοπούς του Νόμου.
Εξάλλου, από 1ης Ιανουαρίου 2022 οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης υποχρεούνται να διαθέτουν επαναχρησιμοποιούμενα εναλλακτικά προϊόντα των πλαστικών μιας χρήσης στον καταναλωτή στα σημεία πώλησης.