ΕΚΤ: Έως το 1,75% μπορεί να μειωθεί το βασικό επιτόκιο

Σήμερα η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δημοσιοποίησε την πολυαναμενόμενη μελέτη από την αγορά, αναφορικά με τον προσδιορισμό του λεγόμενου «ουδέτερου επιτοκίου». Πρόκειται για το επιτόκιο που η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ έχει θέσει ως

Σύμφωνα με λοιπόν με τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα το επίπεδο του «ουδέτερου επιτοκίου», σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, προσδιορίζεται μεταξύ 1,75% -2,25% από 2,75% που είναι σήμερα.

Πολλοί αναλυτές, ωστόσο, προεξοφλούν ότι μέχρι το καλοκαίρι το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ θα έχει υποχωρήσει στο 2%, δίνοντας έτσι μία ανάσα σε χιλιάδες δανειολήπτες.

Τι είναι, όμως, το ουδέτερο επιτόκιο, το οποίο αποτελεί τον διακηρυγμένο στόχο της ΕΚΤ ;

Είναι το επιτόκιο το οποίο, ούτε συμβάλλει στην τόνωση της οικονομίας, αλλά ούτε και «βάζει φρένο» στην διαδικασία ανάκαμψη της. Πρόκειται για μία θεωρητική κατασκευή, και το αποτέλεσμα διαφοροποιείται κάθε φορά ανάλογα με τα θεμελιώδη δεδομένα της οικονομίας. Ο λόγος για τον οποίον βρέθηκε στην επικαιρότητα είναι διότι η ηγεσία της ΕΚΤ όταν ξεκίνησε πριν από περίπου εννέα μήνες η διαδικασία μείωσης των επιτοκίων έθεσε ως στόχο την αποκλιμάκωση τους μέχρι να φθάσουν τα επίπεδα του «ουδέτερου επιτοκίου». Χωρίς τότε να ποσοτικοποιήσει επακριβώς ποιο είναι το επίπεδο αυτό του επιτοκίου η ηγεσία της ΕΚΤ εμμέσως πλην σαφώς απέκλειε το ενδεχόμενο - τουλάχιστον σε ένα προβλεπτό ορίζοντα - να ξαναδούμε μηδενικά ή και αρνητικά επιτόκια, όπως είχε συμβεί στο πρόσφατο παρελθόν με την κρίση του 2011.

Η έννοια του ουδέτερου επιτοκίου χρησιμοποιεί το θεωρητικό επίπεδο των επιτοκίων που, ούτε τονώνει, ούτε περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα. Αντιπροσωπεύει μια ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και πληθωρισμού διασφαλίζοντας ότι η οικονομία λειτουργεί με πλήρη απασχόληση χωρίς υπερθέρμανση ή συρρίκνωση. Στη θεωρία. Το ουδέτερο επιτόκιο επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η αύξηση της παραγωγικότητας, οι δημογραφικές τάσεις και τα παγκόσμια πρότυπα αποταμίευσης και επενδύσεων.

Βέβαια με την δημοσιοποίηση της μελέτης για το ουδέτερο επιτόκιο η ΕΚΤ δεν αποκάλυψε και τον «οδικό χάρτη της μείωσης των επιτοκίων» . Αλλωστε η επικεφαλής της ΕΚΤ κατ΄επανάληψη έχει δηλώσει ότι η μείωση των επιτοκίων δεν είναι προαποφασισμένη και κάθε φορά εξαρτάται από τα στοιχεία για την πορεία της ευρωπαικής οικονομίας, καθώς και τις προβλέψεις των οικονομολόγων της για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη. Ετσι, παρόλο που η Κρ. Λαγκάρντ την προηγούμενη εβδομάδα αύξησε τις προσδοκίες για μία γρήγορη αποκλιμάκωση των επιτοκίων, άλλοι αξιωματούχοι της ΕΚΤ απέρριψαν τις τελευταίες ημέρες την έννοια τα της μείωσης των επιτοκίων προς το «ουδέτερο επίπεδο» .

Παρά ταύτα αρκετοί οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια τουλάχιστον στο 2% μέχρι το καλοκαίρι. Η πρόβλεψη αυτή στηρίζεται στις απογοητευτικές επιδόσεις της ευρωπαικής οικονομίας στο μέτωπο της ανάπτυξης, σε συνδυασμό με την ικανοποιητική αποκλιμάκωση που εμφανίζει ο πληθωρισμός, ο οποίος δείχνει να έχει τεθεί υπο έλεγχο. Υπενθυμίζεται, ότι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας δήλωσε πρόσφατα (22/1) ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να συνεχίσει να μειώνει σταδιακά τα επιτόκια, με στόχο να φτάσουν κοντά στο 2% μέχρι το τέλος του έτους, ενω αργότερα στις 2 Φεβρουαρίου μιλώντας στο ραδιοφωνο του σκαι εκτίμησε ότι το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ θα φθάσει νωρίτερα στο 2%, συγκεκριμένα το φθινόπωρο του 2025.