To ΕΚΠΑ δημιουργεί κλίμακα για τη μέτρηση του εθισμού στο TikTok

Για πρώτη φορά, διεθνώς, δημιουργήθηκε μια κλίμακα για τη μέτρηση του εθισμού στο TikTok. Πρόκειται για τη λεγόμενη TikTok Addiction Scale, η οποία είναι η πρώτη κλίμακα διεθνώς η οποία εστιάζει αποκλειστικά στη χρήση του TikTok, καθώς οι διάφορες κλίμακες που έχουν αναπτυχθεί έως σήμερα στη βιβλιογραφία αναφέρονται είτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γενικά είτε αποκλειστικά στο Facebook ή στο Instagram.

Η

κλίμακα προέκυψε από την ερευνητική μελέτη του Επίκουρου Καθηγητή Πέτρου Γαλάνη, της υποψήφιας Διδάκτορος Αγλαΐας Κατσιρούμπα (νοσηλεύτριας ΠΕ, MSc), του μέλους ΕΔΙΠ Ολυμπίας Κωνσταντακοπούλου και του υποψήφιου μεταδιδάκτορα Ιωάννη Μωύσογλου (νοσηλευτή ΠΕ, MSc, PhD).

Μάλιστα, το σχετικό άρθρο έχει δημοσιευθεί στο έγκριτο περιοδικό “AIMS Public Health” (impact factor = 3,1) και είναι δωρεάν διαθέσιμο στον σύνδεσμο doi: 10.3934/publichealth.2024061.

Όπως ανακοίνωσε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Ελληνική και η Αγγλική έκδοση της κλίμακας για τη μέτρηση του εθισμού στο TikTok (TikTok Addiction Scale) είναι ελεύθερες προς χρήση. Επιπλέον, παρέχονται αναλυτικά οι οδηγίες για τη συμπλήρωση της κλίμακας, καθώς επίσης και ο τρόπος με τον οποίο βαθμολογούνται οι απαντήσεις.

Πιο αναλυτικά, το Εργαστήριο Κλινικής Επιδημιολογίας του Τμήματος Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ δημιούργησε και στάθμισε μια κλίμακα, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για τη μέτρηση των επιπέδων του εθισμού στο TikTok.

Το γεγονός ότι η εν λόγω κλίμακα εστιάζει αποκλειστικά στη χρήση του TikTok, την καθιστά εξαιρετικά σημαντική, καθώς, όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά από πλευράς ΕΚΠΑ, «δίνει τη δυνατότητα στους ερευνητές να εστιάσουν αποκλειστικά στη χρήση του TikTok που αποτελεί πλέον ένα από τα πιο διαδεδομένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παγκοσμίως».

Σύμφωνα με το ΕΚΠΑ, η TikTok Addiction Scale είναι εξαιρετικά αξιόπιστη και έγκυρη, ενώ είναι απλή και εύκολη η συμπλήρωσή της, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους ερευνητές να την χρησιμοποιήσουν στις μελέτες τους για τη διερεύνηση της χρήσης του TikTok. Επιπλέον, η TikTok Addiction Scale μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε κλινικό επίπεδο για την πρώιμη αναγνώριση των ατόμων που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εθισμού στο TikTok, έτσι ώστε να αναζητήσουν έγκαιρα την κατάλληλη φροντίδα υγείας.

Ενδεικτικά, από το ΕΚΠΑ αναφέρεται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν περισσότεροι από 3,5 εκατομμύρια χρήστες του TikTok με το 33% μάλιστα των χρηστών να είναι κάτω των 25 ετών. Επιπλέον, οι χρήστες του TikTok στην Ελλάδα χρησιμοποιούν την πλατφόρμα αρκετές ώρες καθημερινά και πιο συγκεκριμένα το 42% την χρησιμοποιεί 2-4 ώρες, ενώ το 38% την χρησιμοποιεί τουλάχιστον 4 ώρες. Το TikTok είναι σήμερα η πλατφόρμα με την μεγαλύτερη εξάπλωση και δυναμική, καθώς περίπου το 20% του πληθυσμού παγκοσμίως έχει λογαριασμό στη συγκεκριμένη πλατφόρμα με ορισμένες χώρες μάλιστα να έχουν ακόμη μεγαλύτερα ποσοστά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις ΗΠΑ περίπου το 45% του πληθυσμού έχει λογαριασμό στο TikTok, ενώ στην Ευρώπη το 32% του πληθυσμού.

Επομένως, σύμφωνα με το ΕΚΠΑ, η δημιουργία μιας κλίμακας αποκλειστικά για τη μέτρηση της προβληματικής χρήσης του TikTok καθίσταται «επιβεβλημένη ανάγκη», καθώς το TikTok διαφέρει από τα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόσο ως προς τον τρόπο λειτουργίας του όσο και ως προς τον τρόπο που μπορεί να οδηγήσει σε προβληματική χρήση. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι σε αρκετές χώρες έχει ήδη συζητηθεί ακόμη και το ενδεχόμενο της απαγόρευσης της χρήσης του TikTok ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους, καθώς πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τις γνωστικές λειτουργίες των χρηστών. Είναι σαφές επομένως ότι η αξιόπιστη και έγκυρη μέτρηση της προβληματικής χρήσης TikTok είναι καθοριστικής σημασίας για να αναγνωριστούν οι χρήστες υψηλού κινδύνου που εμφανίζουν εθισμό στο TikTok.

Επισημαίνεται ότι για τη δημιουργία και τη στάθμιση της TikTok Addiction Scale εφαρμόστηκαν πιστά όλα τα επιστημονικά βήματα όπως αυτά ορίζονται από την επιστήμη της μεθοδολογίας της έρευνας για τη δημιουργία μιας αξιόπιστης και έγκυρης κλίμακας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η TikTok Addiction Scale έχει (α) υψηλή εγκυρότητα, δηλαδή όντως μετρά τα επίπεδα εθισμού στο TikTok και (β) υψηλή αξιοπιστία, δηλαδή οδηγεί σε παρόμοια αποτελέσματα έπειτα από επαναλαμβανόμενες μετρήσεις.

Συνοπτικά, αναφέρεται ότι η TikTok Addiction Scale μετράει τις έξι διαστάσεις του εθισμού και πιο συγκεκριμένα τη συνεχή ενασχόληση (salience), τη μεταβολή της διάθεσης (mood modification), την ανοχή (tolerance), τα συμπτώματα στέρησης (withdrawal symptoms), τις συγκρούσεις (conflict) και την υποτροπή (relapse). Η TikTok Addiction Scale περιλαμβάνει 15 ερωτήσεις και για να απαντηθούν χρειάζονται περίπου μόνο 3-4 λεπτά.

newsbeast.gr