Πενταετής και όχι τριετής ο χρόνος συμψηφισμού παρακρατηθέντος φόρου σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής φορολογικής δήλωσης

Το παρόν άρθρο είναι προσβάσιμο μόνο από τους συνδρομητές του κόμβου, αποτελεί αντικείμενο ειδικής επεξεργασίας και πνευματικής δημιουργίας και προστατεύεται από την νομοθεσία περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και η με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο αναπαραγωγή του, εξ’ ολοκλήρου, τμηματικά ή περιληπτικά.

Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής - φοροτεχνικός

Πριν από δύο χρόνια είχαμε αναφερθεί σε σχετικό άρθρο μας στονπαραλογισμό του μη συμψηφισμού παρακρατούμενων φόρων σε εκπρόθεσμες

δηλώσεις. Στο εν λόγω άρθρο είχε επισημανθεί εκτός των άλλων ότι το τραγελαφικό της όλης υπόθεσης δεν είναι η μη δυνατότητα επιστροφής παρακρατηθέντων φόρων μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα—αυτό άλλωστε είναι σωστό βάσει του γενικότερου πλαισίου της παραγραφής— αλλά η μη δυνατότητα συμψηφισμού των παρακρατηθέντων φόρων με τον κύριο φόρο κατά την υποβολή των εκπρόθεσμων δηλώσεων με αποτέλεσμα οι φορολογούμενοι ουσιαστικά να πληρώνουν εκ νέου φόρους για δηλωθέντα εισοδήματα για τα οποία μάλιστα είχαν ήδη παρακρατηθεί οι φόροι στην πηγή τους και φυσικά είχαν αποδοθεί πριν από χρόνια στο κρατικό ταμείο (σ.σ. μπορείτε να μελετήσετε αναλυτικά το ανωτέρω άρθρο).

Όλο αυτό το διάστημα η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών έχοντας ως γνώμονα τις θέσεις τις Διοίκησης του υπ. Οικ1. και του Ν.Σ.Κ. απέρριπτε τις ενδικοφανείς προσφυγές φορολογούμενων που προσέφυγαν για το εν λόγω θέμα (σ.σ. υπάρχουν πολλές απορριπτικές αποφάσεις της Δ.Ε.Δ). Σχετική παρέμβαση είχε κάνει και ο Συνήγορος του Πολίτη, με το υπουργείο οικονομικών να εμμένει στις θέσεις του εκδίδοντας την εγκύκλιο Δ12Α 1165279 ΕΞ 2014/12.12.2014 στην οποία μεταξύ άλλων χαρακτηριστικά αναφέρονται τα εξής:
«[...] Επισημαίνεται ότι, η υπηρεσία μας αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα των περιπτώσεων όπου φυσικά ή νομικά πρόσωπα ζητούσαν κατά την υποβολή εκπρόθεσμων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος την έκπτωση παρακρατηθέντων ή προκαταβληθέντων φόρων και προκειμένου να υπάρχει ομοιόμορφη αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων σε όλες τις Δ.Ο.Υ. για λόγους ίσης φορολογικής μεταχείρισης, έκρινε σκόπιμο (με αφορμή ερώτημα της Δ.Ο.Υ Α' Θεσσαλονίκης), να ζητήσει τη συνδρομή του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, το οποίο μετά την παρέλευση ικανού χρονικού διαστήματος και αφού μελέτησε τα πραγματικά περιστατικά έλαβε μια συγκεκριμένη νομική θέση, η οποία αποτυπώθηκε στην 408/2011 γνωμοδότησή του. Κατά συνέπεια, με την ΠΟΛ.1068/14.3.2012, δεν εκδόθηκε μια απλή διοικητική θέση, αλλά κοινοποιήθηκε γνωμοδότηση της αρμόδιας αρχής για την νομική υποστήριξη της υπηρεσίας μας και κατ' επέκταση για την επίλυση θεμάτων ιδιαίτερης νομικής φύσης, γνωμοδότηση που έγινε αποδεκτή από την πολιτική ηγεσία [...]».

Ωστόσο πολύ πρόσφατα δημοσιεύθηκαν δύο αποφάσεις της Δ.Ε.Δ. σύμφωνα με τις οποίες έγιναν δεκτοί οι ισχυρισμοί της φορολογούμενης η οποία υπέβαλε τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματός της των οικονομικών ετών 2012 και 2013 εκπρόθεσμα στις 11.07.2016, αλλά πριν τη λήξη της πενταετούς προθεσμίας παραγραφής. Η Δ.Ε.Δ. αναφορικά με την περίπτωση αυτή κατέληξε στα κάτωθι συμπεράσματα (σ.σ. παραθέτουμε το σκεπτικό της μίας απόφασης για λόγους οικονομίας, αφού είναι πανομοιότυπο με την άλλη):

■ Σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 9 του ν. 2238/1994, εκπίπτει από τον οφειλόμενο φόρο εισοδήματος ο φόρος που παρακρατήθηκε στο εισόδημα που υπόκειται σε φόρο μέσα στο ίδιο οικονομικό έτος.

■ Ο φόρος που έχει παρακρατηθεί αποτελεί νόμιμη εξόφληση μέρους της φορολογικής υποχρέωσης του φορολογούμενου και δεν αποτελεί αχρεώστητη καταβολή, ώστε να τίθεται θέμα εφαρμογής αφενός του
άρθρου 90 παρ. 2 του Ν. 2362/1995 και αφετέρου του άρθρου 84 παρ. 7 του Ν. 2238/1994, όπως ίσχυε κατά το κρινόμενο έτος, και δ) όσον αφορά στην αξίωση για έκπτωση του παρακρατηθέντος στο εισόδημά της από μισθωτές υπηρεσίες έτους 2011 φόρου, δεν έχει εφαρμογή η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 90 του Ν. 2362/1995 περί τριετούς παραγραφής, αλλά η διάταξη της παρ. 1 του ίδιου άρθρου περί πενταετούς παραγραφής, συνεπώς, η παραγραφή της αξίωσης της προσφεύγουσας για έκπτωση (συμψηφισμό) του καταβληθέντος φόρου το οικονομικό έτος 2012, η οποία άρχισε στο τέλος του έτους 2012, δεν είχε συμπληρωθεί την 11-07-2016 (ημερομηνία υποβολής της δήλωσης), καθώς αυτή συμπληρωνόταν την 31-12-2017 (ημερομηνία λήξης πενταετούς παραγραφής).

Επειδή, αντίθετη παραδοχή θα οδηγούσε στο άτοπο ο φορολογούμενος να υποχρεούται σε διπλή καταβολή του ίδιου φόρου λόγω της υποβολής εκπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, κατάπαράβαση των συνταγματικής ισχύος αρχών της φορολογικής ισότητας (άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος) και της νομιμότητας του φόρου (άρθρο 78 παρ. 1 του Συντάγματος).

Επειδή, σύμφωνα με τα ανωτέρω, η αρμόδια Δ.Ο.Υ. μη νόμιμα δεν εξέπεσε από τον οφειλόμενο φόρο εισοδήματος κατά το οικονομικό έτος 2012 το ως άνω ποσό του φόρου που παρακρατήθηκε από τιςετήσιες αποδοχές της.

Επειδή, οι ισχυρισμοί της προσφεύγουσας περί έκπτωσης του παρακρατηθέντος στο εισόδημά της από μισθωτές υπηρεσίες φόρου από τον οφειλόμενο φόρο (ήτοι το φόρο που αναλογεί στο συνολικό τηςεισόδημα) που προέκυψε κατά τη διενέργεια εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματός της οικονομικού έτους 2012, κρίνονται βάσιμοι και γίνονται αποδεκτοί.

Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε πως στις δύο αυτές πρόσφατες αποφάσεις της Δ.Ε.Δ. έχουμε αλλαγή στο σκεπτικό και ουσιαστικά δικαίωση του φορολογούμενου αναφορικά με το χρόνο παραγραφής, γεγονός που αναδεικνύει για μία ακόμη φορά το φαινόμενο της έκδοσης αποφάσεων από την εν λόγω υπηρεσία με διαφορετικά σκεπτικά στο πέρασμα του χρόνου για το ίδιο ακριβώς θέμα, χωρίς όμως να υπάρχει στο ενδιάμεσο κάποια αλλαγή στη νομολογία ή στη νομοθεσία ή στις θέσεις της φορολογικής Διοίκησης. Ουσιαστικά πρόκειται για διαφορετική ερμηνευτική προσέγγιση της Δ.Ε.Δ. που εν προκειμένω κινείται στη σωστή κατεύθυνση.

Ωστόσο, η έλλειψη ενιαίας αντιμετώπισης και οι διαφορετικές αποφάσεις της Δ.Ε.Δ. ενισχύουν την άποψη πως η Διοίκηση της Α.Α.Δ.Ε. πρέπει να παρέμβει άμεσα δίνοντας επισήμως λύση στο ομολογουμένως τραγελαφικό αυτό θέμα2 μέσω της έκδοσης σχετικής εγκυκλίου προκειμένου να υπάρχει ομοιόμορφη αντιμετώπιση για το χειρισμό τέτοιων υποθέσεων. Με τον τρόπο αυτό θα πάψουν να δαπανώνται άσκοπα εργατοώρες σε ενδικοφανείς προσφυγές, αποφάσεις της Δ.Ε.Δ., καθώς και σε περαιτέρω δικαστικές διεκδικήσεις οι οποίες ως γνωστόν είναι ιδιαιτέρα χρονοβόρες τόσο για τη Δημόσια Διοίκηση όσο και για τους πολίτες, ενώ παράλληλα οι υπάλληλοι των Δ.Ο.Υ. θα έχουν ένα «πάτημα» ώστε να ακολουθούν όσα επισήμως θα δεχθεί η Α.Α.Δ.Ε. Όσο καθυστερεί η έκδοση μιας τέτοιας εγκυκλίου από την Α.Α.Δ.Ε. για το εξεταζόμενο θέμα τόσο θα διαιωνίζεται αυτή η κατάσταση.

Κλείνοντας, να σημειώσουμε πως κατά την άποψή μας σε περιπτώσεις σαν την εξεταζόμενη δεν έπρεπε να υπήρχε ούτε ο περιορισμός της πενταετούς παραγραφής αναφορικά με την έκπτωση/συμψηφισμό του φόρου, αφού όταν ο φόρος έχει ήδη παρακρατηθεί και νομίμως αποδοθεί στο Δημόσιο τότε κατά την εκπρόθεσμη υποβολή της δήλωσης (σ.σ. ακόμη και πέραν της πενταετίας) θα έπρεπε να γίνεται μόνο εκκαθάριση του φόρου ώστε να μην βρίσκεται ο πολίτης στη δεινή θέση να αποδίδει εκ νέου φόρο που είχε ήδη παρακρατηθεί και πληρωθεί στο Δημόσιο ταμείο.

_________________

[1] Βλ. ΠΟΛ.1068/14.3.2012 και Δ12Α 1165279 ΕΞ 2014/12.12.2014

[2] Όχι μόνο σ' αυτό το θέμα αλλά και σε μια σειρά ακόμη σημαντικών θεμάτων για τα οποία εκκρεμούν αποφάσεις και εγκύκλιοι.