Παράταση δηλώσεων και ρύθμιση χρεών, μια παλαιά ιστορία...

Κωνσταντίνος Αντ. Κουλογιάννης
Λογιστής - Φοροτεχνικός

Η ιστορία των παρατάσεων και των ρυθμίσεων για τους οφειλόμενους φόρος στην χώρα μας είναι τόσο παλαιά, όσο φυσικά και η φορολογία.

Μετά την περίοδο της τουρκοκρατίας και την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, ο βασικότερος φόρος που επιβάρυνε τους πολίτες για αρκετά χρόνια ήταν ο φόρος της Δεκάτης (Βλέπε αναλυτικά εδώ). Υπήρχαν όμως και άλλοι φόροι, όπως ο φόρος των ζώων, ο φόρος των επιτηδευμάτων, ο φόρος των οικοδομών και πλήθος άλλων μικρότερων έκτακτων φόρων με τους οποίους θα ασχοληθούμε σε επόμενα άρθρα.

Οι φόροι δεν αποδίδονταν ποτέ στις επιβαλλόμενες από το κράτος προθεσμίες, γιαυτό και η εκάστοτε κυβέρνηση φρόντιζε είτε να δίνει παρατάσεις είτε να χορηγεί γενναίες ρυθμίσεις.

Μέχρι το 1920 που θεσπίστηκε ο πρώτος νόμος περί του φόρου καθαρών προσόδων και ο φόρος αποδίδονταν με την υποβολή δήλωσης, οι παρατάσεις αφορούσαν την υποβολή διαφόρων δηλώσεων στις οποίες καταγράφονταν τα αντικείμενα του φόρου (ζώα, φυτείες, γαίες κ.λπ).
Δεν ήταν σπάνιο όμως και το φαινόμενο να δίνεται παράταση στην καταβολή των φόρων η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις συνοδεύονταν και από διαγραφή προστίμων και τόκων υπερημερίας.
Θυμίζω ότι η επιβολή τόκων υπερημερίας καθώς και οι πλειστηριασμοί, αποτελούσαν για αρκετά χρόνια τις βασικότερες κυρώσεις για τους πολίτες που καθυστερούσαν να πληρώσουν τους φόρους.

Τα πρώτα χρόνια, από το 1835 και μετά, οι παρατάσεις στην καταβολή φόρων δεν ήταν και τόσο διαδεδομένες αν και οι αιτήσεις των πολιτών αυξάνονταν συνεχώς .

Το κράτος μάλιστα, απαγόρευε την είσπραξη καθυστερούμενων οφειλών για να μπορεί να ασκήσει άλλα μέτρα στους οφειλέτες (πλειστηριασμούς).

Η κατάσταση αυτή άρχισε να αλλάζει σταδιακά από το 1861.

Η πρώτη ρύθμιση οφειλών του νεοελληνικού κράτους

Με τον νόμο ΧΚΗ ο οποίος δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ στις 27 Ιουλίου 1861 έγινε η πρώτη ρύθμιση χρεών σε έως και 20 δόσεις για οφειλές προς το κράτος μέχρι το 1858

Την επόμενη χρονιά δόθηκε μια από τις πρώτες παρατάσεις στην προθεσμία της δήλωσης με την οποία οι φορολογούμενοι κατέγραφαν τα ζώα στα οποία επιβάλλονταν φόρος.

Ακολούθησαν αρκετές παρατάσεις και ρυθμίσεις οφειλών μέχρι το 1920. Μερικές από αυτές:

-1862 Παράταση στην προθεσμία δήλωσης και απαρίθμησης ζώων
-1881 Ρύθμιση οφειλών μέχρι το 1876 με ανώτερο αριθμό δόσεων τις 20 και κούρεμα των τόκων υπερημερίας. (νόμος ΠΛΔ)
-1882 Παράταση στην υποβολή δήλωσης φυτειών
-1883 Παράταση στην υποβολή δήλωσης Γαιών και φυτειών-1883 Παράταση για την υπαγωγή στην ρύθμιση οφειλών του νόμου του 1881-1886 Παράταση του πρόσθετου φόρου του 1881 (νόμος ΑΤΞΘ)
-1888 Παράταση της προθεσμίας δήλωσης των αροτριώντων κτηνών.-1897 Παράταση πληρωμής οφειλών του έτους 1896 χωρίς τόκους υπερημερίας εφόσον πληρώνονταν μέχρι μια ορισμένη προθεσμία.-1900 Ρύθμιση οφειλών μέχρι 1895 με απαλλαγή από τόκους υπερημερίας εφόσον καταβάλλονταν έως το 1901.

Η πρώτη παράταση δήλωσης εισοδήματος

Την εικοσαετία 1900 έως 1920 δόθηκαν πάνω από 20 παρατάσεις/ρυθμίσεις για την καταβολή οφειλόμενων φόρων, ενώ η πρώτη παράταση σε δήλωση εισοδήματος δόθηκε την πρώτη χρονιά κατά την οποία επιβλήθηκε ο πρώτος νόμος για την επιβολή του φόρου επί του εισοδήματος (νόμος 1640/1919 περί του φόρου καθαρών προσόδων).

Την ίδια στιγμή το Υπ. Οικονομικών υπενθύμιζε στους πολίτες μέσω των περιοδικών της εποχής:

Η ιστορία δεν σταματάει όμως εδώ... Οι ρυθμίσεις οφειλών και οι παρατάσεις δηλώσεων συνεχίστηκαν (και θα συνεχίζονται) για αρκετά χρόνια ακόμη.
Να είστε σίγουροι ότι την επόμενη θα την δούμε αρκετά σύντομα....