Ναρκωτικά και εξάρτηση: Αναζητώντας βοήθεια

Η χρήση ναρκωτικών δεν είναι κάτι καινούριο, συνιστά όμως πρόβλημα διαχρονικό σε παγκόσμια κλίμακα αποτελώντας μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη ζωή και το μέλλον της νεολαίας μας.

Μεταξύ των παραγόντων που ευθύνονται για την κατάσταση αυτή, βιολογικοί (π.χ. γενετική προδιάθεση), ψυχολογικοί (π.χ. χρόνια κατάθλιψη, μετατραυματικό στρες, ψυχώσεις κ.ά.), γεγονότα ζωής μέσα στην οικογένεια (π.χ. ιστορικό χρήσης ή/και ψυχοπαθολογίας των γονέων, κακοποίηση ή παραμέληση παιδιού κ.ά.) και διάφοροι άλλοι (π.χ. τάσεις της «μόδας» που κάνουν αποδεκτά τα “ναρκωτικά των πάρτι και των κλαμπ”)

καθιστούν το άτομο ευάλωτο απέναντι στην εξάρτηση από τις ουσίες.

Η διάκριση ανάμεσα σε «μαλακά» και «σκληρά» ναρκωτικά, σε «αθώα» ή «μη αθώα» δεν υφίσταται. Υπάρχουν μόνο εξαρτησιογόνες ουσίες που είναι βλαπτικές και δυνητικά επικίνδυνες για τη ζωή του ανθρώπου, αφού όλες – φυσικές ή τεχνητές, παράνομες ή νόμιμες – δρουν απευθείας στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα μεταβάλλοντας το συναίσθημα, τη διάθεση και την αντίληψη. Κάποιες από αυτές αποτελούν «προθάλαμο» έναρξης χρήσης τοξικότερων ουσιών.

Η εξάρτηση κινείται σε 2 επίπεδα: το ψυχολογικό και το σωματικό. Η ψυχολογική εξάρτηση αφορά στην κατάσταση κατά την οποία το άτομο στην προοπτική και μόνο λήψης της ουσίας διακατέχεται από ένα αίσθημα ευχαρίστησης αδυνατώντας να φανταστεί τη ζωή του χωρίς αυτή (την ουσία), ενώ η σωματική εξάρτηση εκδηλώνεται όταν κατά την απότομη διακοπή ή μείωση της ουσίας εμφανίζονται διάφορα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα (στερητικό σύνδρομο).

Συχνά, οι άνθρωποι εξαρτώνται σε παραπάνω από μία ουσίες (συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ) συνδυάζοντάς τες. Δεν αποκλείεται μάλιστα, παράλληλα με την εξάρτηση από αυτές, τα άτομα να εκδηλώνουν ή να τείνουν να εκδηλώσουν και άλλες εξαρτητικές συμπεριφορές (π.χ. παθολογικός τζόγος, εξάρτηση από το διαδίκτυο, το φαγητό, το σεξ).

Ενδείξεις που χρειάζεται να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, σηματοδοτώντας πιθανή εμπλοκή με χρήση ουσιών, είναι:

η ξαφνική απώλεια ενδιαφέροντος για τη ζωή ή το σχολείοη απώλεια βάρουςτα κόκκινα μάτια ή οι μαύροι κύκλοι γύρω από αυτάη μείωση των επιδόσεων στο σχολείο ή σε άλλες δραστηριότητεςοι αδικαιολόγητες απουσίες από την εργασία ή το σχολείοοι έντονες αντιδράσεις και εναλλαγές της διάθεσηςτα πολλαπλά ψέματατηλεφωνήματα από άγνωστους αριθμούςχρήματα ή αντικείμενα αξίας που χάνονται από το σπίτιη εύρεση «παράξενων» αντικειμένων (π.χ. μαυρισμένα κουτάλια, κομμένα καλαμάκια, λεμονόκουπες, αλουμινόχαρτα κ.ά)

Τα διεθνή κέντρα ελέγχου των ασθενειών είναι σαφή μιλώντας για επιδημιολογικές διαστάσεις του φαινομένου και των συνεπακόλουθων θανάτων (αιφνίδιων και μη). Στην Ελλάδα από το 2005 και μετά σημειώνεται μια περίοδος μείωσης των αιφνίδιων θανάτων από ναρκωτικά, ενώ από το 2015 και έπειτα η ΕΛ.ΑΣ καταγράφει αύξηση αυτών φθάνοντας το 8,7 ανά εκατομμύριο πληθυσμού κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 14,3 ανά εκατομμύριο.

Η πολυπλοκότητα της φύσης της εξάρτησης, η τοξικότητα των ουσιών και οι αλλαγές που προκαλούνται στη λειτουργία του εγκεφάλου αναγάγουν την θεραπεία απεξάρτησης σε υπόθεση σύνθετη και επιβεβλημένη. Σχεδόν όλοι οι χρήστες – ιδίως κατά τα αρχικά στάδια της εξάρτησης – διατείνονται ότι μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους χωρίς τη βοήθεια θεραπευτικής διαδικασίας, κάτι το οποίο δεν ισχύει. Ως εκ τούτου, παρατηρείται το φαινόμενο το άτομο να επιστρέφει ξανά και ξανά στη χρήση, ακόμη και μετά από μακρόχρονες περιόδους αποχής.

Ο George DuWors – αμερικανός θεραπευτής τοξικοεξάρτησης – κάποτε είχε πει ότι «η δύναμη των ναρκωτικών ισούται με την ανάγκη για βοήθεια… είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένες οι δύο έννοιες μεταξύ τους, όσο η προσφορά και η ζήτηση στα οικονομικά…». Πράγματι, όποιος εργάζεται στον χώρο των εξαρτήσεων γνωρίζει καλά ότι οι εξαρτημένοι δυσκολεύονται να ζητήσουν βοήθεια εξαιτίας των προβλημάτων που η χρήση επιφέρει, αλλά και από φόβο μήπως στιγματιστούν.

Εν προκειμένω, η ρήση «κάθε αρχή είναι το ήμισυ του παντός» βρίσκει το απόλυτο νόημά της. Η αναζήτηση δηλαδή βοήθειας τόσο του ίδιου του εξαρτημένου όσο και της οικογένειας αυτού μέσω ενός εξειδικευμένου θεραπευτικού προγράμματος αποτελεί βήμα πρωταρχικής σημασίας, αλλά και μοναδικό δρόμο για την επίλυση του προβλήματος της τοξικοεξάρτησης.

Αρθρογραφεί η Μαρία Νικολοπούλου – Ψυχολόγος, MSc – Ειδική στην αντιμετώπιση του Πόνου και τη διαχείριση Κρίσεων

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 6943613020- E-mail: [email protected]

.

The post Ναρκωτικά και εξάρτηση: Αναζητώντας βοήθεια appeared first on Newsitamea.gr.