19 Βασικές προτεραιότητες για την Εκπαίδευση των Μαθητών με Αναπηρία

13 Βασικές προτεραιότητες για την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία

Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, οι αδυναμίες και τα προβλήματα του συστήματος εκπαίδευσης για τα άτομα με αναπηρία οξύνθηκαν ακόμη περισσότερο, κυρίως εξαιτίας της μείωσης των ήδη χαμηλών κονδυλίων που διαχρονικά κατευθύνονται στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία.

Τα στοιχεία που έφερε στη δημοσιότητα το Παρατηρητήριο της Ε.Σ.Α.μεΑ. με το

5ο Δελτίο Στατιστικής Πληροφόρησης που έχει ως αντικείμενο την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αποκαλύπτουν ότι το μέγεθος του μαθητικού πληθυσμού με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στη χώρα είναι ιδιαίτερα σημαντικό (90.743 μαθητές), αποτελώντας το 6.3% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού. Τα στοιχεία ωστόσο είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά καθώς υποδεικνύουν ότι η πλειονότητα αυτών των μαθητών, παρότι φοιτούν σε γενικά σχολεία, δεν λαμβάνουν καμία εξειδικευμένη υποστήριξη.

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. καταθέτει το σύνολο των αιτημάτων της για την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία ή/ και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στην υπουργό Ν. Κεραμέως.

Βασικές προτεραιότητες σε ένα σχέδιο δράσης για την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία για την καθολική ένταξη όλων των ατόμων με αναπηρία στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, είναι οι εξής:

1. Η εκπόνηση και εφαρμογή ενός ολιστικού πλάνου για την ένταξη των μαθητών και των φοιτητών με αναπηρία στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στην τεχνική εκπαίδευση και στην επαγγελματική αποκατάσταση, καθώς και στην τριτοβάθμια και μεταπτυχιακή εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης μίας στρατηγικής για τη μετάβαση των μαθητών με αναπηρία από τα ειδικά στα γενικά σχολεία.

2. Η διασφάλιση της καθολικής προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία στις κτιριακές εγκαταστάσεις, στο ηλεκτρονικό περιβάλλον, στις υπηρεσίες, στον εξοπλισμό και το εκπαιδευτικό υλικό, και των εκπαιδευτικών μεθόδων και διαδικασιών, καθώς και στην παρεχόμενη πληροφόρηση, σε όλες τις δημόσιες και ιδιωτικές εκπαιδευτικές δομές της χώρας όλων των βαθμίδων, με αυστηρό έλεγχο από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου και των εποπτευόμενων φορέων (π.χ. Κτιριακές Υποδομές Α.Ε., Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.), καθώς και διασφάλιση της παροχής εύλογων προσαρμογών (συμπεριλαμβανομένης της μετακίνησης των μαθητών) αν χρειάζεται.

3. Η θεσμική εκπροσώπηση της Ε.Σ.Α.μεΑ. Η συνεχής και ουσιαστική συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες, μέσω των αντιπροσωπευτικών τους οργανώσεων, στην ανάπτυξη και την εφαρμογή της νομοθεσίας και των πολιτικών που τα αφορούν συνιστά νομοθετική δέσμευση (Άρθρο 4, παρ. 3 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία), ενώ η ενεργός συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερόμενων αποτελεί βασική αρχή της χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευσης.

Ως εκ τούτου κρίνεται απαραίτητη η εκπροσώπηση της Ε.Σ.Α.μεΑ. (ως θεσμοθετημένου φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία ή χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους) στα κέντρα λήψης πολιτικών και αποφάσεων που αφορούν στο σύστημα εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία, όπως στο Δ.Σ. του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.), του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) και στο Συμβούλιο Δια Βίου Εκπαίδευσης, στο οποίο η Ε.Σ.Α.μεΑ. συμμετείχε στο παρελθόν, αλλά δεν συμμετέχει σήμερα.

4. Η λήψη θεσμικών και ουσιαστικών μέτρων και πολιτικών, όπως

– Η σύσταση Τμήματος Εκπαίδευσης Ατόμων με Αναπηρία στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

– Η σύσταση τμήματος ψηφιακής και ηλεκτρονικής προσβασιμότητας Εκπαίδευσης Ατόμων με Αναπηρία στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ».

– Η σύσταση τμήματος Θεμάτων Εκπαίδευσης και Επαγγελματικής Κατάρτισης Ατόμων με Αναπηρία στον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.

5. Η πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, αλλά και η εκπαίδευση, κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις διαφοροποιημένες ανάγκες όλων των μαθητών, ειδικότερα των μαθητών με αναπηρία.

6. Η υποστήριξη της εκπαίδευσης μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες με μόνιμα χρηματοδοτικά προγράμματα από τον κρατικό προϋπολογισμό και ενίσχυση της παρεχόμενης γενικής και ειδικής υποστήριξης των μαθητών με αναπηρία εντός του γενικού σχολείου, με μετάβαση στη συμπεριληπτική εκπαίδευση και ταυτόχρονη σταδιακή κατάργηση των τμημάτων ένταξης.

7. Η συνεχής παρακολούθηση και αξιολόγηση της εκπαίδευσης των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μέσω της συστηματικής συλλογής στατιστικών δεδομένων σύμφωνα με το άρθρο 31 της Σύμβασης και τα άρθρα 62 & 68 του ν.4488/2017, αλλά και της διενέργειας στοχευμένων ποιοτικών ερευνών και μελετών σε συνεργασία με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ., για την ποιοτική αξιολόγηση της λειτουργίας και των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων των δομών και θεσμών υποστήριξης των μαθητών στα γενικά σχολεία όπως η Παράλληλη Στήριξη μαθητών με αναπηρία.

8. Η αναμόρφωση των σχολικών βιβλίων και όλου του εκπαιδευτικού υλικού σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε να είναι συμβατά με τις διατάξεις της Σύμβασης, έτσι ώστε οι μαθητές και οι φοιτητές με ή χωρίς αναπηρία να εκπαιδεύονται σύμφωνα με το δικαιωματικό μοντέλο προσέγγισης της αναπηρίας. Παράλληλα, θα πρέπει να διασφαλιστεί η παροχή όλου του τεχνικού και τεχνολογικού εξοπλισμού που έχουν ανάγκη οι μαθητές ανάλογα με την αναπηρία ή την εκπαιδευτική τους ανάγκη.

9. Η διασφάλιση της πρώιμης διάγνωσης παιδιών με αναπηρία και η θέσπιση δημόσιων δομών και υπηρεσιών για την πρώιμη παρέμβαση και εκπαίδευση όλων των παιδιών που έχουν ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

10. Η παροχή διερμηνείας στη νοηματική γλώσσα σε κωφούς ή βαρήκοους μαθητές ή και σε κωφούς ή βαρήκοους γονείς, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στην εκπαιδευτική κοινότητα.

11. Η ουσιαστική αξιολόγηση και αναμόρφωση του θεσμού των Ε.Ε.Ε.Ε.Κ., ώστε να συνεχίσουν να επιτελούν τον σκοπό για τον οποίο συστάθηκαν. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της διασύνδεσής τους με την τοπική αγορά εργασίας, έτσι ώστε να μπορούν να προσαρμόζονται οι ειδικότητες του κάθε Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. στις ανάγκες και τις δυνατότητες που υπάρχουν σε κάθε περιοχή που λειτουργεί αυτό.

12. Η διασφάλιση της πρόσβασης στη γενική τριτοβάθμια εκπαίδευση, στην τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση, στην εκπαίδευση ενηλίκων και στη διά βίου μάθηση, χωρίς διάκριση και σε ίση βάση με τους άλλους.

13. Η εκπόνηση στοχευμένων προγραμμάτων διά βίου μάθησης, με ιδιαίτερη έμφαση στα άτομα με αναπηρία που αντιμετωπίζουν πολλαπλή διάκριση (π.χ. νέοι/γυναίκες/μετανάστες και πρόσφυγες με αναπηρία). Επίσης, τροποποίηση της Εγκυκλίου με αρ. πρωτ. 51032/ΙΑ/12.04.2013/ ΥΠΑΙΘΠΑ σχετικά με την εφαρμογή του κεφ. Θ του ν.4093/2012, η οποία αφορά στην αδειοδότηση ιδιωτικών φορέων εκπαίδευσης και κατάρτισης, ώστε να εξαιρούνται τα Ν.Π.Ι.Δ. σωματεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα από την προαπαιτούμενη προϋπόθεση να μην έχουν στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου τους δημόσιο υπάλληλο, προκειμένου να μπορούν να αδειοδοτηθούν ως Κέντρα Διά Βίου Μάθησης Επιπέδου 1 ή και Επιπέδου 2. Η απαίτηση αυτού του προαπαιτούμενου, στερεί από την Ε.Σ.Α.μεΑ., αλλά και από άλλους συναφείς φορείς, τη δυνατότητα υποβολής αίτησης για χορήγηση άδειας ως Κέντρου Διά Βίου Μάθησης Επιπέδου 1 ή και Επιπέδου 2, αφού κάποια μέλη του Γενικού Συμβουλίου της έχουν την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου ή υπαλλήλου Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α.

14. Μέτρα σχετικά με τη φοίτηση ατόμων με αναπηρία ή χρόνια πάθηση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, όπως:

α. η συμπερίληψη της κατηγορίας του αυτισμού υψηλής λειτουργικότητας (π.χ. σύνδρομο Asperger) και των ατόμων με σύνδρομο Down στις κατηγορίες των αποφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που εισάγονται χωρίς εξετάσεις σε Σχολές Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης καθ’ υπέρβαση του αριθμού των εισακτέων

β. η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου δικτύου υπηρεσιών παροχής υποστήριξης σε φοιτητές/τριες με αναπηρία/χρόνια πάθηση με τη συμμετοχή και συνεργασία του συνόλου των δομών παροχής υποστήριξης των φοιτητών/τριών (τόσο σε επίπεδο Σχολής όσο και σε επίπεδο Ιδρύματος)

γ. η έγκαιρη έκδοση της εγκυκλίου για την υποβολή ηλεκτρονικού Μηχανογραφικού Δελτίου για την εισαγωγή των υποψηφίων που πάσχουν από σοβαρές παθήσεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σε ποσοστό 5% επιπλέον των θέσεων εισακτέων, χωρίς εξετάσεις (άρθ. 35 του ν.3794/2009 ΦΕΚ 156/τ.Α’/4-9-2009), προκειμένου οι επιτυχόντες της ανωτέρω ρύθμισης να ξεκινούν τη φοίτησή τους ταυτόχρονα με όλους τους φοιτητές.

15. Η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις μετεγγραφές, μέσω της διασφάλισης του δικαιώματος μετεγγραφής στον τόπο μόνιμης κατοικίας:

α) των φοιτητών/τριών με ποσοστό αναπηρίας άνω του 50%, ανεξαρτήτως του είδους της αναπηρίας/χρόνιας πάθησής τους και του χρόνου εμφάνισης αυτής (πριν ή μετά την εισαγωγή τους στη Σχολή),

β) των φοιτητών/τριών των οποίων ένας τουλάχιστον γονέας ή ο/η σύζυγός τους έχει ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, ανεξαρτήτως του είδους της αναπηρίας του/της ή που στην οικογένειά τους υπάρχει προστατευόμενο μέλος με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο Down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίας και χρόνιες παθήσεις με ποσοστό αναπηρίας 67%, υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι αυτό δε ζει σε ίδρυμα.

16. Η πραγματοποίηση σύσκεψης μεταξύ Ε.Σ.Α.μεΑ, συνόδου Πρυτάνεων των ΑΕΙ και των Προέδρων στα ΤΕΙ, ώστε να εφαρμοστούν οι απαιτήσεις της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, όπως άλλωστε ορίζει και η παρ. 2 του άρθρου 66 του ν.4488/2017 (Αρ. ΦΕΚ 137 Α’ /13.09.2017), στην οποία αναφέρεται:

«2. Προς το σκοπό της εκπαίδευσης φοιτητών, σπουδαστών αλλά και της κατάρτισης δικαστικών λειτουργών και στελεχών του δημόσιου τομέα σε θέματα δικαιωμάτων και ίσης μεταχείρισης των ΑμεΑ, τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, η Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας μεριμνούν για τη συμπερίληψη στα προγράμματα σπουδών και στα επιμορφωτικά τους σεμινάρια εκπαιδευτικών ενοτήτων που αφορούν στα δικαιώματα των ΑμεΑ, όπως αυτά απορρέουν από τη Σύμβαση. Με αποφάσεις των οικείων Υπουργών, σε συνεργασία με το Συντονιστικό Μηχανισμό του άρθρου 69 και το Κεντρικό Σημείο Αναφοράς του άρθρου 70, ρυθμίζονται οι επιμέρους θεματικές ενότητες, το περιεχόμενο των εκπαιδευτικών ενοτήτων, καθώς και κάθε άλλο θέμα τεχνικού ή λεπτομερειακού χαρακτήρα».

17. Λήψη μέτρων για την επαγγελματική αποκατάσταση των εκπαιδευτικών με αναπηρία σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος.

Αναλογική εναρμόνιση του συστήματος προσλήψεων του Υπουργείου Παιδείας με το άρθρο 25 του ν. 4440/2016 (ΦΕΚ 224 Α΄ 02-12-2016), με το οποίο θεσπίστηκε η κάλυψη ποσοστού 15% των προσλήψεων στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα από άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και μέλη των οικογενειών τους.

Στο πλαίσιο της ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση των εκπαιδευτικών με αναπηρία, όπως το Σύνταγμα και η νομοθεσία της χώρας μας επιτάσσουν, διεκδικούμε την εφαρμογή των ρυθμίσεων του άρθρου 25 του ν.4440/2016 στη γενική και ειδική εκπαίδευση για την πρόσληψη μόνιμων ή αναπληρωτών εκπαιδευτικών με αναπηρία ή χρόνια πάθηση και των εκπαιδευτικών που έχουν υπό την προστασία τους άτομο με αναπηρία.

18. Κατά την τοποθέτηση των εκπαιδευτικών με αναπηρία ή χρόνια πάθηση ή των εκπαιδευτικών που προστατεύουν άτομο με αναπηρία σε σχολική μονάδα, να λαμβάνεται υπόψη και ο τόπος κατοικίας τους, καθώς και να μην τοποθετούνται σε πολλαπλές σχολικές μονάδες, λόγω δυσκολιών μετακίνησης που μπορεί να αντιμετωπίζουν ή επιβάρυνσης της υγείας τους λόγω κόπωσης.

19. Η αναμόρφωση και επικαιροποίηση του αναχρονιστικού Π.Δ. 50/1996, το οποίο διέπει το σύστημα μεταθέσεων, αποσπάσεων εκπαιδευτικών με αναπηρίες και εκπαιδευτικών που είναι γονείς ατόμων με αναπηρία. Το Κ.Ε.Σ.Υ. στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του εν λόγω προεδρικού διατάγματος, το οποίο χρονολογείται από το 1996, έχει ζητήσει από τις 18.08.2016 από το Υπουργείο Παιδείας την εφαρμογή της υπ’ αριθ. 4 Απόφασης της 256ης/24.06.2016 Ολομέλειάς του για την τροποποίηση των διατάξεων που Π.Δ. 50/96 ώστε για λόγους ισονομίας και ισότητας, να συμπεριληφθούν και άλλες κατηγορίες αναπηρίας στην ευνοϊκή αυτή ρύθμιση, χωρίς ακόμα να έχει γίνει δεκτή. Διεκδικούμε την άμεση εφαρμογή της εν λόγω απόφασης του Κ.Ε.Σ.Υ. καθώς και τη συνεχή επικαιροποίηση του εν λόγω Π.Δ., ώστε να μην αποκλειστεί καμία κατηγορία αναπηρίας.

Θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική μία συνάντηση των εκπροσώπων της Ε.Σ.Α.μεΑ. με εσάς και τους συνεργάτες σας, προκειμένου να τεθούν οι βάσεις για έναν ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο, για την ικανοποίηση του δικαιώματος της ισότιμης κι ανεμπόδιστης πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση, το δικαίωμα της οποίας είναι ίσως το πιο αποτελεσματικό μέσο για την επίτευξη ίσων ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία.

.

ΠΗΓΗ: 19 Βασικές προτεραιότητες για την Εκπαίδευση των Μαθητών με Αναπηρία Γράφτηκε απο το newsitamea.gr.