Τι συμβαίνει με τον Μάρκο Σεφερλή, το κοινό και τους επικριτές του;

Το εύπεπτο, ρατσιστικό, σεξιστικό και τετριμμένο χιούμορ του Σεφερλή, προσωπικά δεν μου προσφέρει ούτε τη στοιχειώδη ψυχαγωγία. Φαντάζομαι και σε αρκετό κόσμο ακόμα. Δεν γελάω με τα αστεία του, δεν προβληματίζομαι με τους διαλόγους του, δεν με βάζει σε καμία διαδικασία να σκεφτώ διαφορετικά γύρω από απλά και σύνθετα καθημερινά ζητήματα.Ο Σεφερλής είναι ένας αμόρφωτος κωμικός με όλη τη σημασία της λέξης. Ένας διασκεδαστής που έχει καταπιεί το κοινό του και το κοινό του έχει καταπιεί τον ίδιο. Έτσι ορίζεται η σχέση τους, εντελώς στατικά, εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Δεν διαφωνούν, δεν αλληλεπιδρούν, δεν έχουν τίποτε το προωθητικό στην επικοινωνία τους. Ο Σεφερλής και το κοινό του υπάρχουν και αναπαράγονται μέσα σε μια συγκεκριμένη μανιέρα, που το αποτέλεσμα της σε επίπεδο γέλιου είναι σίγουρα υποκειμενικό, για αυτό άλλωστε υπάρχει πλήθος κόσμου που τον λατρεύει και γελάει μαζί του, αλλά το ευρύτερο αποτύπωμα αυτής της σχέσης, έχει και αντικειμενική διάσταση.Το να κοροϊδέψω έναν νάνο γιατί είναι κοντός, μια ωραία γυναίκα ως ηλίθια πουτάνα, έναν μαύρο γιατί είναι μαύρος, έναν υπέρβαρο γιατί είναι υπέρβαρος και να πω και δύο ανοησίες περί δίωξης του έθνους, της γλώσσας και της θρησκείας μας γιατί το κοινό μου κατά βάση θεωρεί ότι ανήκει σε κάποιον περιούσιο λαό, δεν υπηρετεί κάποια πραγματικότητα, ούτε κάποια αλήθεια εκεί έξω.Αντιθέτως η σάτιρα του Σεφερλή έχει ρουφήξει τα χειρότερα στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας και τα διατηρεί με αξιοθαύμαστη στοχοπροσήλωση. Στερεότυπα που πνίγουν ανθρώπους, παράγουν διακρίσεις και αδικίες, υποβαθμίζουν την ποιότητα και την αξία της ζωής χιλιάδων. Και η τέχνη είτε παράγει προβληματισμό, είτε γέλιο, είτε δάκρυα, είτα ακόμα ακόμα σκοπεύει απλά να αυξήσει την ντοπαμίνη μας για 3 λεπτά, δεν μπορεί να υπηρετεί την ανθρώπινη δυστυχία. Μπορεί να την αποτυπώνει, αλλά όχι να την υπηρετεί. Δεν μπορεί να υπηρετεί στερεότυπα. Μπορεί να θίγει και προβάλει την ύπαρξη τους, αλλά δεν πρέπει να βάζει και αυτή με τη σειρά της κανέναν να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας, γιατί κάποιοι το πιστεύουν. Η σάτιρα του Σεφερλή έχει ρουφήξει τα χειρότερα στερεότυπα της ελληνικής κοινωνίας και τα διατηρεί με αξιοθαύμαστη στοχοπροσήλωση.Υπάρχουν άνθρωποι λοιπόν που όπως είπαμε γελάνε μαζί του και γέμισαν πρόσφατα τις αίθουσες για να δουν την τελευταία του ταινία. Δικαίωμα τους.Το μεγαλύτερο πρόβλημα που εντοπίζεται εδώ δεν είναι ο Σεφερλής και το κοινό του, στο δικό μου το μυαλό. Το πρόβλημα είναι όλοι οι υπόλοιποι «ειδικοί» του χώρου που ισχυρίζονται ότι υπάρχει καλύτερο χιούμορ, καλύτερη σάτιρα, καλύτερη κωμωδία και αντί να σπεύσουν και να την υπηρετήσουν με τρόπο που θα την αγκαλιάσει το ευρύ κοινό και θα επωφεληθεί από το αποτύπωμά της, γράφουν 2000 λέξεις με ύφος χιλίων καρδιναλίων, σαν κομπλεξικοί ελιτιστές που θεωρούν ότι η πραγματική τέχνη είναι για λίγους και είναι φυσικό και επόμενο το πόπολο να βλέπει Σεφερλή.Μπορεί σήμερα άραγε η τέχνη, η σάτιρα, η μυθοπλασία να πει μια διαφορετική αλήθεια πιο “αληθινή” στον κόσμο με τρόπο που θα την ακούσει; Υπάρχουν άνθρωποι που παρατηρώντας την αδιαμφισβήτητα διαχρονική εμπορική επιτυχία του Σεφερλή, πασχίζουν να πουν κάτι διαφορετικό, ανοίγοντας έναν δρόμο που θα τον περπατήσουν οι “κοινές πλειοψηφίες” και οι “πεφωτισμένες μειοψηφίες”; Αυτοί που με συνέπεια αρέσκονται να ασκούν κριτική, είτε πληρώνονται για να το κάνουν, είτε όχι, νιώθουν την ευθύνη να αναμετρηθούν με τον κάθε Σεφερλή, στο επίπεδο της δημιουργίας;Γιατί μόνο εκεί θα πουν ό,τι έχουν να πουν με ελπίδα να το ακούσουν αυτοί που θέλουν να το ακούσουν. Η σάτιρα μεταξύ άλλων οφείλει να έχει και παιδαγωγικό χαρακτήρα. Μέσα από τις εμμονές και τις υπερβολές της, μέσα από τον τρόπο που κατανοεί και αποδίδει την κοινωνική πραγματικότητα, που προς θεού δεν περιλαμβάνει εγκληματίες μετανάστες και πουτάνες που κουνάνε τον κώλο τους για να προκόψουν- είτε το βρίσκει αστείο ο κυρ Παντελής είτε όχι- οφείλει να κάνει τον κόσμο να γελάει και μαζί με το γέλιο να πάρει και τον σπόρο που του πετάει ο δημιουργός. Και όπως κανένας γονιός και κανένας δάσκαλος δεν κατάφερε να αποκτήσει πραγματικό ρόλο παιδαγωγού, κουνώντας το δάχτυλο και επισημαίνοντας συνεχώς τι είναι λάθος, έτσι και οι επικριτές του Σεφερλή με αυτόν τον τρόπο δεν πρόκειται να καταφέρουν απολύτως τίποτα.