Τα Σκόπια στο επίκεντρο της παγκόσμιας διπλωματίας

Δώδεκα ημέρες πριν το κρίσιμο δημοψήφισμα στα Σκόπια όπου οι πολίτες θα κληθούν να αποφασίσουν αν εγκρίνουν τη συμφωνία που συνυπέγραψαν η πΓΔΜ και η Ελλάδα στις Πρέσπες, εντείνεται το διπλωματικό παρασκήνιο αλλά και οι «νουθεσίες» της Δύσης προς το λαό του γειτονικού κράτους να ψηφίσει «ναι», εγκρίνοντας παράλληλα της ένταξη του κράτους τους σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.

Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ επανέρχονται στις αιτιάσεις για απόπειρα ρωσικής παρέμβασης στο δημοψήφισμα. Από τα Σκόπια όπου βρέθηκε την Δευτέρα, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Tζέιμς Μάτις δήλωσε ότι «δεν θέλουμε να δούμε τη Ρωσία να κάνει εδώ αυτό που έχει προσπαθήσει να κάνει σε τόσες πολλές χώρες», υπογραμμίζοντας ότι τον ανησυχεί η παρέμβαση της Μόσχας καθώς «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία» ότι χρηματοδότησε πολιτικές ομάδες που αντιτίθενται στο δημοψήφισμα.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, εξαπολύοντας επίθεση στη Μόσχα για προσπάθεια ανάμειξης στη διαδικασία του δημοψηφίσματος. «Η Ρωσία προσπαθεί να μπλοκάρει την πορεία της Μακεδονίας προς το ΝΑΤΟ, όπως συνέβη και στο Μαυροβούνιο, όπου είδαμε την περίπτωση ενός αποτυχημένου πραξικοπήματος», είπε ο κ. Στόλτενμπεργκ, μιλώντας στο Ίδρυμα Heritage.

Από τη δική του πλευρά ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ επισήμανε ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις περί επιρροής της Μόσχας στο επικείμενο δημοψήφισμα. «Δεν έχω κανένα στοιχείο ένδειξη για ρωσική ανάμειξη», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ζάεφ, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.

Παρ’ όλα αυτά, το προβάδισμα του «ναι» είναι οριακό. Σύμφωνα με έρευνα της «Market Vision» για λογαριασμό της ιστοσελίδας «MKD.mk», το 51,1% των ερωτηθέντων δηλώνει πως θα ψηφίσει «ναι» στο δημοψήφισμα, ενώ το 48,9% αναμένεται να ψηφίσει «όχι».

Η δημοσκόπηση αντικατοπτρίζει και τις μεγάλες εθνοτικές διαφορές της γειτονικής χώρας, καθώς υπέρ της συμφωνίας τάσσεται μόλις το 33,5% των Σλαβομακεδόνων, ενώ το 66,5% τάσσεται εναντίον. Από την πλευρά τους, οι Αλβανόφωνοι στηρίζουν τη συμφωνία σε ποσοστό της τάξης του 95%

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ζάεφ συνεχίζει την προεκλογική καμπάνια υπέρ του «ναι» στέλνοντας συνεχή μηνύματα προς το εσωτερικό της χώρας του. «Η ψήφος στο δημοψήφισμα για την ονομασία είναι ανάμεσα στο «Ναι» και την απελπισία», ανέφερε προειδοποιώντας πως η πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας θα μείνει κλειστή για δεκαετίες, ίσως και για πάντα, αν η ευκαιρία για την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών χαθεί.

«Μια νίκη του «Όχι» θα σήμαινε «πλήρη απουσία ελπίδας, την απόλυτη απομόνωση της χώρας, πιθανόν το άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου ανασφάλειας και αστάθειας» στην ευρύτερη περιοχή. Ίσως τα δυτικά Βαλκάνια «να επέστρεφαν πιθανόν σκοτεινά χρόνια του παρελθόντος που όλοι θυμόμαστε πώς ήταν», προειδοποίησε ο Ζόραν Ζάεφ.

Να σημειωθεί ότι για να θεωρηθεί έγκυρη η διαδικασία, το ποσοστό συμμετοχής των πολιτών θα πρέπει να υπερβαίνει το 50%. Ακόμα και σε περίπτωση επικράτησης του «ναι», η επικύρωση της συμφωνίας προϋποθέτει και την αλλαγή του Συντάγματος, η οποία απαιτεί θετική ψήφο από τα 2/3 της Βουλής, δηλαδή από τουλάχιστον 80 από τους 120 βουλευτές.

Στην Ελλάδα πάντως το θέμα αν και προκαλεί αναταράξεις, ακόμη βρίσκονται σε θεωρητικό επίπεδο καθώς αν επικρατήσει το «όχι» τότε δεν θα υπάρχει συμφωνία και άρα πρακτικά δεν θα υπάρξει ποτέ ζήτημα επίσημης κύρωσής της από την Ελλάδα.