Η κατάρρευση της τουρκικής λίρας και τα αδιέξοδα του Ερντογάν

H τουρκική λίρα κατέγραψε την Παρασκευή πτώση που έφτασε μέχρι και το 19% έναντι του δολαρίου. Η εξέλιξη ήρθε λίγη ώρα αφού ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με παρέμβαση του στο Twitter εξήγγειλε αυξήσεις στους δασμούς κατά της Τουρκίας λέγοντας πως οι σχέσεις των δύο χωρών δεν είναι καθόλου καλές αυτή τη στιγμή.

«Μόλις ενέκρινα τον διπλασιασμό των δασμών στο χάλυβα και το αλουμίνιο όσον αφορά την Τουρκία, καθώς το νόμισμα της, η τουρκική λίρα, διολισθαίνει ταχύτατα έναντι του πολύ ισχυρού δολαρίου μας! Οι δασμοί στο

αλουμίνιο θα είναι τώρα 20% και στο χάλυβα 50%. Οι σχέσεις μας με την Τουρκία δεν είναι καλές αυτή τη στιγμή!» έγραψε στο Twitter ο Τραμπ. Την ίδια στιγμή, η κίνηση Τραμπ ήγειρε ανησυχίες ότι η κρίση θα μπορούσε να ενσκήψει και σε άλλες οικονομίες. Οι επενδυτές στράφηκαν στα λεγόμενα ασφαλή καταφύγια με το δολάριο να φθάνει σε υψηλό 13 μηνών και την απόδοση των αμερικανικών ομολόγων να πέφτει σε χαμηλό τριών εβδομάδων.

Είχε προηγηθεί ένας «πύρινος» λόγος από τον Τούρκο πρόεδρο ο οποίος μίλησε για «οικονομικό πόλεμο» εναντίον της χώρας του και κάλεσε τους συμπολίτες του να γυρίσουν την πλάτη στο δολάριο και να στηρίξουν την τουρκική οικονομία επενδύοντας σε λίρες. Λίγη ώρα νωρίτερα, ο τούρκος υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ επιχειρούσε να καθησυχάσει τους επενδυτές λέγοντάς τους αυτά που θα ήθελαν να ακούσουν. Ότι η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας της χώρας είναι αδιαμφισβήτητη, ότι προωθούνται μεταρρυθμίσεις και ότι θα ακολουθηθεί μια συνετή οικονομική πολιτική. Εις μάτην, καθώς οι δηλώσεις του δεν κατάφεραν να ενισχύσουν ιδιαίτερα την ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος.

Όπως αναφέρουν οι Financial Times, η ελεύθερη πτώση της τουρκικής λίρας έρχεται μετά από χρόνια ανάπτυξης στη χώρα, «εν μέρει και λόγω της εξαιρετικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, η οποία ενθάρρυνε επενδυτές να επιδιώκουν μεγαλύτερα κέρδη στην Τουρκία και τις αναδυόμενες αγορές». «Οι ΗΠΑ και η Ευρωζώνη, όμως, βάζουν τώρα χαλινάρι στην νομισματική τους πολιτική, ενώ οι οικονομολόγοι βλέπουν σκεπτικά την αύξηση χρεών τουρκικών εταιριών. Ακόμη, πολλές κυβερνήσεις ανησυχούν με αυτό που εκτιμούν ως ολοένα και αυξανόμενη αυθαίρετη διακυβέρνηση του κ. Ερντογάν και οι αγορές είναι νευρικές με την επιστασία της τουρκικής οικονομίας» προσθέτουν οι FT.

Πολλοί είναι οι αναλυτές που εκτιμούν ότι για να ανακάμψει η τουρκική λίρα απαιτείται μια αλλαγή πλεύσης της τουρκικής οικονομίας, ενώ οι αμερικανικές κυρώσεις που επεβλήθησαν την περασμένη εβδομάδα για την κράτηση του πάστορα από τη Βόρεια Καρολίνα επιβάρυναν σημαντικά την κατάσταση. Σε συναντήσεις που έλαβαν χώρα ανάμεσα σε Τούρκους και Αμερικανούς αξιωματούχους τις προηγούμενες ημέρες, η Άγκυρα δεν κατάφερε να πείσει την Ουάσιγκτον να άρει τις σχετικές κυρώσεις.

Ερντογάν: Δεν θα χάσουμε τον οικονομικό πόλεμο

«Δεν θα χάσουμε τον οικονομικό πόλεμο», δήλωσε νωρίτερα ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την ώρα που η ισοτιμία της λίρας έναντι του δολαρίου υποχωρούσε σε νέο ιστορικό χαμηλό. Η δήλωση μεταδόθηκε από τη δημόσια τηλεόραση TRT. Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή μετέδωσε από την πλευρά του πως ο Ερντογάν διαβεβαίωσε πως η Τουρκία θα καταφέρει να ξεπεράσει αυτή την κατάσταση όπως ξεπέρασε και τις πλημμύρες που σημειώθηκαν τις τελευταίες ημέρες στην επαρχία Ορντού (βόρεια).

«Με τη βοήθεια του Θεού, θα ξεπεράσουμε τις καταστροφές και, επιπλέον, θα διεξαγάγουμε με επιτυχία τον οικονομικό πόλεμο», δήλωσε, σύμφωνα με το Ανατολή. Ο Ερντογάν κάλεσε επίσης τους συμπολίτες του να ανταλλάξουν τα ξένα νομίσματα που έχουν στην κατοχή τους για να στηρίξουν την τουρκική λίρα λέγοντας ότι πρόκειται για «εθνική μάχη» στον «οικονομικό πόλεμο», που έχει κηρυχθεί, όπως υποστήριξε, στην Τουρκία.

«Αν έχετε δολάρια, ευρώ ή χρυσό στο προσκέφαλό σας, πηγαίνετε στις τράπεζες για να τα ανταλλάξετε με τουρκικές λίρες. Είναι μια εθνική μάχη», είπε ο Ερντογάν σε ομιλία του στην Μπαϊμπούρτ (βορειοανατολικά), που αναμεταδόθηκε από την τηλεόραση. «Θα είναι η απάντηση του έθνους μου σε εκείνους που μας κήρυξαν οικονομικό πόλεμο» συνέχισε ο Ερντογάν δείχνοντας με το δάκτυλο ένα μυστηριώδες «λόμπι των επιτοκίων» το οποίο δεν προσδιόρισε.

Ανησυχία στην Ευρώπη

Σημειώνεται ότι η βουτιά της τουρκικής λίρας προκάλεσε σήμερα αναταραχή στις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές και τις αναδυόμενες αγορές, ενώ οι εντεινόμενοι φόβοι για ευρύτερες επιπτώσεις έστρεψαν τους επενδυτές στα λεγόμενα ασφαλή καταφύγια.

Η λίρα υποχώρησε νωρίτερα έως και 14,6% -η μεγαλύτερη ημερήσια πτώση της από τις αρχές του 2001- λόγω της επιδείνωσης της διαμάχης με τις ΗΠΑ, των ανησυχιών για την οικονομία της χώρας και της απουσίας δράσης από τους φορείς χάραξης πολιτικής. Το νόμισμα έχει υποχωρήσει πάνω από 35% από τις αρχές του έτους, ενώ στις 11:42 ώρα Ελλάδας, η ισοτιμία της διαμορφώθηκε στις 5,97 λίρες ανά δολάριο, σημειώνοντας πτώση 7%.

Αυτό εντείνει τους φόβους ότι θα υπάρξει αντίκτυπος σε άλλες οικονομίες και αγορές – οι τραπεζικές μετοχές στην Ευρώπη σημείωσαν πτώση ενώ το ευρώ υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδό του από τον Ιούλιο του 2017 καθώς η εφημερίδα Financial Times ανέφερε, επικαλούμενη πηγές, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανησυχεί για την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία.

Οι μετοχές της γαλλικής BNP Paribas, της ιταλικής UniCredit και της ισπανικής BBVA, των τραπεζών που θεωρούνται ότι έχουν τη μεγαλύτερη έκθεση στην Τουρκία, σημείωσαν βουτιά έως και 4%. Αυτό οδήγησε τις ευρωπαϊκές τραπεζικές μετοχές σε πτώση 1,3% ενώ ο πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 υποχώρησε κατά 0,7%.

Ο παγκόσμιος δείκτης μετοχών MSCI All-Country World, που παρακολουθεί μετοχές σε 47 χώρες, υποχώρησε νωρίτερα κατά 0,6%. Πτωτικό αναμένεται να είναι και το άνοιγμα στη Wall Street.

Καθώς οι επενδυτές στράφηκαν στα λεγόμενα ασφαλή καταφύγια, οι αποδόσεις των γερμανικών ομολόγων υποχώρησαν σε χαμηλό τριών εβδομάδων ενώ οι αποδόσεις των αμερικανικών 10ετών τίτλων έπεσαν στο 2,8913%.

Η ΕΚΤ ανησυχεί για την έκθεση ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία

Απότομη πτώση σημείωσε το ευρώ έναντι του δολαρίου σήμερα το πρωί, ύστερα από δημοσίευμα σύμφωνα με το οποίο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανησυχεί για τον αντίκτυπο της αδύναμης τουρκικής λίρας στις ευρωπαϊκές τράπεζες, αναφέρει το δίκτυο CNBC.

Το ευρώ υποχώρησε κατά 0,5% στο 1,146 δολάριο νωρίτερα σήμερα.