Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι...

Παλαιό επιχείρημα που ως εκλογικό διακύβευμα διατύπωνε το ΚΚΕ ήταν το γνωστό "πέντε κόμματα, δύο πολιτικές". Κατά εντελώς παράδοξο τρόπο το επαναδιατυπώνει -με άλλο περιεχόμενο- εσχάτως η Φώφη Γεννηματά, στο πλαίσιο της τακτικής περί "ίσων αποστάσεων", κάνοντας λόγο για "τρία κόμματα, δύο πολιτικές". Συγκεκριμένα μιλά για την "παλαιά δεξιά" της Ν.Δ και τη "νέα δεξιά" του κυβερνώντος ΣΥΡΙΖΑ, κρατώντας αποκλειστικά για το ΚΙΝ.ΑΛ την ταυτότητα του προοδευτικού κόμματος.

Η περιγραφή αυτή είναι μάλλον εφιαλτική για τους πολιτικούς συσχετισμούς και την ιδεολογική γεωγραφία της ελληνικής κοινωνίας. Διότι, εάν αμφότερα τα πολιτικά υποκείμενα ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ εκπροσωπούν διαφορετικές εκδοχές της "δεξιάς", τότε έχει επέλθει μια τρομακτική αλλοίωση στο πολιτικό μας σύστημα και η -κατά την κ. Γεννηματά- εγχώρια "δεξιά" κατέχει, πλέον, περίπου το 70% του εκλογικού σώματος!

Για,δε, το προοδευτικό τμήμα του απομένει μόνο ένα περίπου 6%, το οποίο, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, φαίνεται να επιλέγει την ίδια και το κόμμα της. Συμφορά!

Τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα εάν αληθεύει η δήλωση της επικεφαλής του ΚΙΝ.ΑΛ ότι "η κρίση που βιώνει σήμερα η Δημοκρατία μας έχει το όνομα Τσίπρας". Αποκαλύπτει πως οι ψηφοφόροι όχι μόνο έχουν μετακινηθεί προς τα δεξιά (στις διαφορετικές εκδοχές της) αλλά έχουν ροπή και προς αντιδημοκρατικές συμπεριφορές.

Προφανώς, όλα τα παραπάνω δεν ισχύουν και, κυρίως, ούτε σοβαρά είναι, ούτε υπακούουν σε κάποια πολιτική λογική. Ακόμα κι αν θεωρούνται βολικά για τα διλήμματα που επιδιώκει να θέσει η κ. Γεννηματά σε μια ύστατη (;) προσπάθεια επιβίωσης ενόψει των ευρωεκλογών και των εθνικών εκλογών, αλλά και για να αντιμετωπίσει την επιχείρηση διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ προς τον χώρο που κάλυπτε το παλαιό ΠΑΣΟΚ.

Οι αριθμοί, ωστόσο, είναι αμείλικτοι και μάλλον διαψεύδουν τις προσδοκίες και τα ρητορικά σχήματα εμφανούς αμηχανίας και σύγχυσης ιδεολογικού προσανατολισμού.

Από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2009 μέχρι τις επικείμενες του Μαϊου, έχουν διεξαχθεί επτά εκλογικές αναμετρήσεις (πριν και, τώρα, μετά τα μνημόνια). Ας δούμε τα στοιχεία εκλογικής επιρροής σε απόλυτους αριθμούς ψηφοφόρων και σε ποσοστά.

Σ' αυτό το εκλογικό "διάγραμμα" ο χώρος του ΠΑΣΟΚ στις διαφορετικές εκδοχές του (ΠΑΣΟΚ,Ελιά,ΔΗΣΥ) συγκέντρωσε διαδοχικά:

Ευρωεκλογές (2009), 1.879.000 ψήφοι και ποσοστό 36,64%

Εκλογές (2009) 3.012.542 ψήφοι και ποσοστό 43,9%

Εκλογές (Μάϊος 2012) 833.529 ψήφοι και ποσοστό 13,18%

Εκλογές (Ιούνιος 2012) 755.868 ψήφοι και ποσοστό 12,28%

Ευρωεκλογές (2014) 458.514 ψήφοι και ποσοστό 8,02%

Εκλογές (Ιανουάριος 2015) 289.469 ψήφοι και ποσοστό 4,7%

Εκλογές (Σεπτέμβριος 2015) 341.390 ψήφοι και ποσοστό 6,28%

Εάν συγκρίνει κανείς τα αποτελέσματα στις αναμετρήσεις των ευρωεκλογών, το ΠΑΣΟΚ έχασε από το 2009 έως το 2014 περίπου 1,5 εκατομμύριο ψηφοφόρους, ενώ στο πεδίο των εθνικών εκλογών, από το 2009 έως και το 2015 έχασε περίπου 2,7 εκατομμύρια ψηφοφόρους!

Η Ν.Δ, από την πλευρά της, συγκέντρωσε στις ευρωεκλογές του 2009 1.657.000 και σε αυτές του 2014 1.298.000 ψηφοφόρους, δηλαδή περίπου 400.000 λιγότερους. Ενώ στις εθνικές εκλογές συγκέντρωσε διαδοχικά 2.296.000 (2009), 1.192.000 (Μάϊος 2012), 1.826.000 (Ιούνιος 2012), 1.718.694 (Ιανουάριος 2015) και 1.526.205 (Σεπτέμβριος 2015). Η Ν.Δ, δηλαδή, μετά το ιστορικά χαμηλότερο ποσοστό της τον Μάϊο του 2012 εμφανίζεται να σταθεροποιείται και οι σχετικά μικρές της απώλειες εστιάζονται στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 2015, κάτι που εξηγείται από το "ρεύμα" υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ εκείνη την εποχή και τις αντιλαϊκές πολιτικές της κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά (π.χ ΕΝΦΙΑ).

Εφόσον αντιστοιχήσει κανείς τις θηριώδεις απώλειες του ΠΑΣΟΚ, όλα αυτά τα χρόνια, με την εκρηκτική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί να εξάγει καταλυτικά συμπεράσματα. Στις ευρωεκλογές του 2009, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα μικρό κόμμα του 4,7% με 241.000 ψηφοφόρους. Στις εθνικές εκλογές της ίδιας χρονιάς διατήρησε το ίδιο ποσοστό αλλά -λόγω της μεγαλύτερης συμμετοχής- αύξησε τους ψηφοφόρους του σε 315.665.

Έκτοτε τα πράγματα αλλάζουν ραγδαία και η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ συνοδεύεται από την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στο εκλογικό "'Έβερεστ". Ο Αλέξης Τσίπρας συγκέντρωσε τον Μάϊο του 2012 1.061.265 ψήφους, δύο μήνες αργότερα (Ιούνιος 2012) 1.655.000 ψήφους, στις ευρωεκλογές του 2014 1.518.376 ψήφους, τον Ιανουάριο του 2015 2.245.978 ψήφους και τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς 1.925.904 ψήφους. Από τις εθνικές εκλογές του 2009, δηλαδή, μέχρι εκείνες του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε πάνω από 1,5 εκατομμύριο ψηφοφόρους!

Θα μπορούσε κανείς με μεγάλη δόση ακρίβειας να υποστηρίξει πως το μεγαλύτερο μέρος αυτών των ψηφοφόρων μετακινήθηκαν από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ προς το κυβερνών κόμμα. Και αυτό εξηγεί αρκετά πράγματα:

Εξηγεί, πρωτίστως, ότι σε πείσμα της τακτικής των "ίσων αποστάσεων" (που, βεβαίως, μόνο "ίσες" δεν είναι), ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ (ΚΙΝ.ΑΛ) είναι χώροι πολιτικά και εν μέρει ιδεολογικά όμοροι. Σε τέτοιο βαθμό που διευκολύνουν τις μετακινήσεις από τον δεύτερο στον πρώτο. Το ερώτημα -που απ΄ ότι φαίνεται απασχολεί την κ. Γεννηματά- είναι εάν μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο.

Η απάντηση που δίνουν οι εκλογολόγοι είναι σαφής: μετά από έξι συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις (εθνικές εκλογές 2009 έως και εθνικές εκλογές Σεπτεμβρίου 2015), οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ έχουν διαμορφώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό "εκλογική συνείδηση ΣΥΡΙΖΑ".

Πρόκειται, άλλωστε, για ψηφοφόρους με αντιδεξιά χαρακτηριστικά, οι οποίοι κατά μεγάλη πλειοψηφία είναι δύσκολο να μετακινηθούν προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Όσο, δε, η Φώφη Γεννηματά αφήνει εκτός της κριτικής της τη Ν.Δ, διευκολύνει την παραμονή αυτής της μερίδας του παλαιού ΠΑΣΟΚικού εκλογικού ακροατηρίου στην εκλογική στέγη που απέκτησαν τα προηγούμενα χρόνια. Και είναι επίσης προφανές πως όταν η επικεφαλής του ΚΙΝ.ΑΛ αποκαλεί τον Αλέξη Τσίπρα "νέα δεξιά", δύσκολα μπορεί να πείσει αυτούς τους ψηφοφόρους που παραδοσιακά έχουν ταυτίσει την δεξιά με τη Ν.Δ.

Συμπέρασμα: Το ΚΙΝ.ΑΛ πρέπει μάλλον να κατανοήσει πως ο ιστορικός κύκλος του ΠΑΣΟΚ έχει κλείσει οριστικά και αμετάκλητα.

Το διάδοχο σχήμα είναι προφανές πως πρέπει να επιλέξει πως ποια κατεύθυνση του πολιτικού φάσματος θα κινηθεί τόσο ενόψει των επόμενων εκλογικών αναμετρήσεων, όσο και στο πλαίσιο της δημόσιας συζήτησης σχετικά με τη συγκρότηση προοδευτικού μετώπου. Εάν, για παράδειγμα, συνεχίσει να απέχει και να εχθρεύεται τις διαμορφούμενες συγκλίσεις της "Γέφυρας", της ΔΗΜΑΡ και άλλων συλλογικοτήτων του χώρου με τον ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνει την "δεξιά" στροφή του. Εφόσον, δε, επιλέξει να συνεργαστεί στο μέλλον σε μια κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, η φθίνουσα (εκλογική) καταγραφή του πιθανότατα θα ενισχυθεί. Τα ευρωπαϊκά παραδείγματα, άλλωστε, το επιβεβαιώνουν.

Εάν, όμως, το ΚΙΝ.ΑΛ αντιμετωπίσει τον ΣΥΡΙΖΑ ως φιλική αλλά και ανταγωνιστική δύναμη στην ίδια ευρεία περιοχή του πολιτικού φάσματος, τότε οι μετακινήσεις ψηφοφόρων θα μπορούσαν να διευκολυνθούν, πάντοτε, όμως, στο πλαίσιο της συνεργασίας των πολιτικών υποκειμένων και της αναγκαιότητας συγκρότησης πολιτικού μετώπου προς την δεξιά. Η εκλογική αριθμητική μάλλον το επιβεβαιώνει...