Οι αμερικάνικες εκλογές και η προστασία της ιδιωτικότητας στις ΗΠΑ

Στις 3 – 4 Νοέμβρη ολοκληρώνονται οι εκλογές στις ΗΠΑ, ιστορικές από πολλές απόψεις και οι κρισιμότερες του τελευταίου αιώνα σχεδόν, όπως περιγράφονται από πολλούς. Συμπτωματικά, την ίδια ημέρα κρίνεται και το μέλλον της προστασίας ιδιωτικότητας – προσωπικών δεδομένων στην Καλιφόρνια.

Εν πολλοίς η μάχη αυτή θα κρίνει την κατεύθυνση που θα δοθεί σε εθνική κλίμακα στις ΗΠΑ:

η Καλιφόρνια είναι έδρα των περισσότερων Big Tech (facebook, Apple, Google) ενώ έχει την πιο οργανωμένη και αυστηρή νομοθεσία περί προστασίας προσωπικών δεδομένων στις ΗΠΑ. Επίσης τα πολιτικά κόμματα έχουν τοποθετηθεί καθαρά, δεν υπάρχουν ουσιαστικές ρωγμές.

Η νομοθεσία CCPA (California Consumer’s Protection Act) ψηφίστηκε το 2018 μετά από πρωτοβουλία πολιτών που οδήγησε σε δημοψήφισμα. Σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ δίνεται αυτή η δυνατότητα σε ομάδες πολιτών, υπό προϋποθέσεις να προτείνουν δημοψήφισμα που θα οδηγήσει σε νομοθετικές παρεμβάσεις.

Με τον ίδιο τρόπο προτείνεται η αλλαγή αυτής της νομοθεσίας, από τους ίδιους πρωτεργάτες της αρχικής ψήφισης το 2018. Σε ένα κείμενο 52 σελίδων, νομικά περίπλοκο, περιγράφονται τροποποιήσεις – εξειδικεύσεις στην αρχική νομοθεσία, με αμφιλεγόμενα κίνητρα και αποτελέσματα.

Ορισμένα από τα κρίσιμα σημεία της Proposition 24, όπως ονομάζεται η προτεινόμενη τροπολογία στον CCPA, είναι:

• Προτείνεται η δυνατότητα των εταιρειών που συλλέγουν προσωπικά δεδομένα να πληρώνουν τα φυσικά πρόσωπα για τη συλλογή των δεδομένων τους.

Οι υποστηρικτές της αλλαγής αυτής λένε ότι έτσι θεσμοθετείται μια «εμπορική συναλλαγή» και τα φυσικά πρόσωπα έχουν άμεσο όφελος.

Οι αντιτιθέμενοι υποστηρίζουν ότι με τον τρόπο αυτό θα υποκλαπεί η συναίνεση των πιο αδύναμων οικονομικά πολιτών.

• Προτείνεται η θεσμοθέτηση opt out, που σημαίνει ότι τα δεδομένα θα επιτρέπεται να συλλέγονται μέχρι να αλλάξει τις ρυθμίσεις το φυσικό πρόσωπο. Με βάση τον GDPR εφαρμόζεται το opt in, που σημαίνει ότι το φυσικό πρόσωπο πρέπει να δώσει σαφή και ρητή συγκατάθεση.

Οι υποστηρικτές της αλλαγής θεωρούν ότι διευκολύνεται η πλοήγηση στο διαδίκτυο ενώ οι αντιτιθέμενοι ότι η διαδικασία opt out είναι μια σύνθετη διαδικασία που οδηγεί ουσιαστικά στο να μην αίρεται η συναίνεση ποτέ.

• Προτείνεται η ίδρυση Εποπτικής Αρχής Προστασίας Δεδομένων η οποία θα αναλάβει την παρακολούθηση των σχετικών ζητημάτων, καθώς μέχρι σήμερα αρμόδια είναι τα δικαστήρια.

• Προτείνεται η κατάργηση του δικαιώματος απευθείας προσφυγής των φυσικών προσώπων στη δικαιοσύνη με μηνύσεις και αγωγές εναντίον εταιρειών, σε περίπτωση παραβίασης των προσωπικών τους δεδομένων. Υποχρεωτικά η όποια αντιδικία θα κρίνεται από την Εποπτική Αρχή πρώτα και εκείνη θα αποφασίζει αν θα έχει το δικαίωμα το φυσικό πρόσωπο να προσφύγει στη δικαιοσύνη.

Οι υποστηρικτές της αλλαγής λένε ότι έτσι θα ελαφρυνθεί ο φόρτος εργασίας των δικαστηρίων. Στον αντίποδα, οι αντιτιθέμενοι υποστηρίζουν ότι θα περιπλακεί η διεκδίκηση ικανοποίησης από τα φυσικά πρόσωπα και θα ευνοηθούν οι μεγάλες εταιρείες.

Πώς τοποθετούνται πολιτικά κόμματα και οργανώσεις δικαιωμάτων;

Οι Δημοκρατικοί είναι το μόνο κόμμα που στηρίζει την Proposition 24.

Στον αντίποδα, Ρεπουμπλικάνοι, Φιλελεύθεροι, Πράσινοι και μεγάλες οργανώσεις υπεράσπισης δικαιωμάτων και ελευθεριών των πολιτών προτείνουν την καταψήφιση της αλλαγής αυτής, ζητώντας να παραμείνει η νομοθεσία ως έχει και να αξιολογηθεί σε επόμενο χρόνο. Επίσης θεωρούν ένα νομικό κείμενο 52 σελίδων εξαιρετικά δύσκολο να μελετηθεί διευρυμένα από τους πολίτες.

Η παράδοση των δημοψηφισμάτων για νομοθετικές αλλαγές είναι συχνή στις ΗΠΑ, σε πολλές Πολιτείες. Το πλαίσιο γύρω από τις καμπάνιες υπέρ ή κατά των αλλαγών είναι επίσης σαφές και αυστηρό.

Ο προϋπολογισμός του ΝΑΙ στην Prop24 έφτασε τα 6.000.000$ περίπου ενώ αυτός του ΟΧΙ δεν ξεπέρασε τις 160.000$. Έχουν υπάρξει δημοψηφίσματα όπου ο προϋπολογισμός της καμπάνιας έφτασε τα 200.000.000$.

Αυτό που κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση όμως είναι το γεγονός ότι οι Big Tech δεν έχουν τοποθετηθεί ούτε στο ελάχιστο για το επίδικο του δημοψηφίσματος. Δεν μπορεί να τους αδικήσει κανείς:

• αν υποστήριζαν το ΝΑΙ θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι η τροπολογία τους ευνοεί αν περάσει.

• αν υποστήριζαν το όχι, τότε η τροπολογία θα θεωρούνταν ανεπαρκής από τους υποστηρικτές της ιδιωτικότητας.

Επομένως κάθε τοποθέτηση θα ήταν lose – lose για τους Big Tech. Είναι από τις περιπτώσεις όπου ισχύει ότι η σιωπή είναι χρυσός.

Με δεδομένη την ιδιαίτερη σημασία που αποκτά το θέμα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων σε διεθνή κλίμακα, την πρόσφατη κατάργηση του EU – US Privacy Shield από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, καθώς και την ξεκάθαρη θέση που έχουν πάρει τα πολιτικά κόμματα στην Καλιφόρνια (η οποία αντανακλά τις θέσεις τους σε πανεθνική κλίμακα), αναμένονται εξελίξεις.

Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι ανεξάρτητες από την έκβαση των Προεδρικών εκλογών. Το αντίθετο.

Ο Θόδωρος Μπλίκας είναι Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, MBA Certified Data Protection Officer

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr.