Κοροναϊός: Η Κίνα βιάζεται να ανακοινώσει μείωση κρουσμάτων

Η Κίνα ανακοίνωσε σήμερα τον μικρότερο αριθμό νέων κρουσμάτων του νέου κινεζικού ιού Covid-19 από το τέλος του Ιανουαρίου για να υποστηρίξει την εκτίμηση του κινέζου ανώτατου υγειονομικού αξιωματούχου ότι η επιδημία θα βρεθεί στην κορύφωσή της αυτόν τον μήνα και ότι το ξέσπασμα θα τερματισθεί τον Απρίλιο. Αν και οι διεθνείς αγορές αναθάρρησαν από τις προβλέψεις, ειδικοί εκτός της Κίνας προειδοποιούν ότι η αισιοδοξία αυτή μπορεί να αποδειχθεί πρόωρη.

Ο Τζονγκ Νανσάν, ο κορυφαίος κινέζος επιδημιολόγος που διαχειρίσθηκε την επιδημία του Sars και έχει διορισθεί υπεύθυνος σύμβουλος για την διαχείριση της σημερινής κρίσης του Covid-19, δήλωσε ότι ο αριθμός των νέων κρουσμάτων μειώνεται σε ορισμένες κινεζικές επαρχίες και προέβλεψε ότι η κορύφωση της επιδημίας θα σημειωθεί τον τρέχοντα μήνα. Η προηγούμενη πρόβλεψη του Τζονγκ για κορύφωση της επιδημίας αποδείχθηκε πρόωρη.

Το σύνολο των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην ηπειρωτική Κίνα ανήλθε χθες σε 44.653, σύμφωνα με τις κινεζικές υγειονομικές αρχές, στα οποία περιλαμβάνονται 2.015 νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα.

Όμως αμφιβολίες διατυπώνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την αξιοπιστία αυτών των αριθμών, και κατά συνέπεια των τάσεων στις οποίες παραπέμπουν, δεδομένου ότι η κινεζική κυβέρνηση αναθεώρησε την περασμένη εβδομάδα τις οδηγίες για την κατάταξη των κρουσμάτων.

Την ώρα που οι κινέζοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι η κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποίησε ότι η επιδημία αποτελεί παγκόσμιας κλίμακας απειλή, ενδεχομένως χειρότερη από την τρομοκρατία.

Ο κόσμος «πρέπει να αφυπνισθεί και να θεωρήσει αυτόν τον εχθρικό ιό υπ' αριθμόν 1 δημόσιο κίνδυνο», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Τέντρος Ανταχανόμ Γκεμπρεγέσιους, προειδοποιώντας ότι θα χρειασθούν 18 μήνες για την παρασκευή εμβολίου.

Ο Μπρένταν Μέρφι, ο επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών της Αυστραλίας δήλωσε σχολιάζοντας τις εκτιμήσεις των κινεζικών αρχών: «Πιστεύω ότι πάρα πολύ πρόωρο για να πούμε κάτι τέτοιο». «Πρέπει να παρακολουθήσουμε στενά τα στοιχεία τις επόμενες εβδομάδες πριν κάνουμε οποιαδήποτε πρόβλεψη», δήλωσε στο Australian Broadcasting Corp, φροντίζοντας να επαινέσει τις «ηράκλειες προσπάθειες» της Κίνας για την ανάσχεση της επιδημίας.

Σύμφωνα με εμπειρογνώμονα του ΠΟΥ, μπορεί η επιδημία να δείχνει ότι φθάνει στην κορύφωσή της στο επίκεντρό την την Κίνα, αλλά είναι πιθανόν να διασπαρεί σε άλλες περιοχές του κόσμου, όπου η εκδήλωσή της βρίσκεται μόλις στην αρχή της.

«Εχει διασπαρεί σε άλλες περιοχές. όπου είναι η αρχή του ξεσπάσματος», δήλωσε από την Σιγκαπούρη η Ντέιλ Φίσερ, επικεφαλής Global Outbreak Alert and Response Network (GOARN) που συντονίζεται από τον ΠΟΥ. «Στην Σιγκαπούρη, βρισκόμαστε στην αρχή του ξεσπάσματος (της επιδημίας)».

Η Σιγκαπούρη έχει καταγράψει 47 κρούσματα και οι αρχές ανησυχούν για την εξάπλωση του ιού. Η μεγαλύτερη τράπεζα της Σιγκαπούρης, η DBS, απομάκρυνε από την έδρα της 300 μέλη του προσωπικού της έπειτα από την εμφάνιση ενός κρούσματος στο κτίριο.

Εκατοντάδες κρούσματα του Covid-19 έχουν καταγραφεί εκτός της Κίνας και δύο θάνατοι, ένας στον Χονγκ Κονγκ και ένας στις Φιλιππίνες. Η μεγάλη συγκέντρωση κρουσμάτων απαντάται επί του κρουαζιερόπλοιου Princess Diamond, με 3.700 επιβαίνοντες, που βρίσκεται σε καραντίνα ανοικτά του λιμανιού της Γιοκοχάμα. Τα κρούσματα που έχουν επιβεβαιωθεί επί του πλοίου ανήλθαν σε 175. Ενας από τους νέους προσβληθέντες είναι εκ των υπευθύνων της καραντίνας.

Η Ταϊλάνδη ανακοίνωσε ότι απαγόρευσε την αποβίβαση από το Holland America MS Westerdam, άλλο κρουαζιερόπλοιο της Carnival Corp. Είναι η τρίτη χώρα που αρνήθηκε να δεχθεί το κρουαζιερόπλοιο λόγω του φόβου της επιδημίας, παρά το γεγονός ότι δεν έχουν υπάρξει κρούσματα επί του πλοίου. Προηγήθηκαν, η Ιαπωνία και οι Φιλιππίνες.

Το Xinhua, το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Κίνας μετέδωσε ότι την ώρα που η επιδημία αποτελεί μεγάλο τεστ για την διακυβέρνηση και τις ικανότητες της Κίνας, ορισμένοι αξιωματούχοι εξακολουθούν να μην βρίσκονται στο ύψος των περιστάσεων σε ορισμένες περιοχές που έχουν πληγεί σκληρά. «Αυτό είναι ένα μήνυμα για αφύπνιση», προειδοποίησε.

Μπροστά στο αυξανόμενο κύμα λαϊκής οργής για την διαχείριση της κρίσης, το Πεκίνο επέλεξε τον επιμερισμό των ευθυνών σε τοπικούς αξιωματούχους, προχωρώντας σε αποκεφαλισμό αξιωματούχων για παράδειγμα στην επαρχία Χουμπέι και επίκεντρο της επιδημίας.

Οι κινέζοι λογοκριτές έχουν επιτρέψει την κριτική κατά τοπικών αξιωματούχων, αλλά καταστέλλουν αυστηρά την ενημέρωση για την εξέλιξη της επιδημίας, απευθύνοντας επιπλήξεις προς τις τεχνολογικές εταιρείες που έχουν άρει τους περιορισμούς για τη ελευθερία της έκφρασης online , καταγγέλλουν κινέζοι δημοσιογράφοι.

Έπειτα από μαζικές ρευστοποιήσεις εξαιτίας του ιού, οι διεθνείς αγορές αναθάρρησαν με τα νούμερα και τις αισιόδοξες προβλέψεις που πρόβαλε το Πεκίνο.

Dow Industrials, S&P 500 και Nasdaq έκαναν υψηλά ρεκόρ και ακολούθησαν οι ασιατικές αγορές.

Ακόμη και αν η επιδημία τερματισθεί σύντομα, έχει πλήξει σοβαρά την κινεζική οικονομία. Κινεζικές επιχειρήσεις αναζητούν τραπεζικά δάνεια για να παραμείνουν σε λειτουργία, ενώ θέτουν σε διαθεσιμότητα ή απολύουν εργαζομένους. Οι αλυσίδες τροφοδοσίας για τις κατασκευαστικές εταιρείες ευρείας γκάμας προϊόντων, από αυτοκίνητα μέχρι smartphones έχουν διαρραγεί.

Ο Γου Σαομίνγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Fortune Securities, δηλώνει ότι οι επιπτώσεις στην κινεζική αγορά εργασίας θα είναι πολύ μεγαλύτερες από τις συνέπειες της έκρηξης του Σοβαρού και Οξέος Αναπνευστικού Συνδρόμου (Sars) την περίοδο 2002-2003. Περί το 24% του εργατικού δυναμικού κινδυνεύει με περικοπή αμοιβών ή και απόλυση.

Η τράπεζα ANZ τοποθετεί στην μείωση στο 3,2% έως 4% του ρυθμού ανάπτυξης κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, έναντι του 5% που ήταν η αρχική πρόβλεψη.

Κυβερνητικός αξιωματούχος ανακοίνωσε ότι αναβάλλεται η επαναλειτουργία των σχολείων στην Κίνα για την ανάσχεση της επιδημίας.

Ανησυχία προκάλεσε η είδηση ότι, σύμφωνα με την εκτίμηση του καθηγητή Γκάμπριελ Λέουνγκ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, ο νέος κοροναϊός Covid-19 μπορεί τελικά να μολύνει έως το 60% της ανθρωπότητας. Αν αυτό συμβεί και αν ο ιός σκοτώνει το 1% περίπου των ασθενών, τότε θα πρέπει να αναμένονται γύρω στα 50 εκατομμύρια θύματα, αριθμός ανάλογος -ή και χειρότερος- με εκείνον της «ισπανικής γρίπης» στη διάρκεια του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Πόσο όμως πιθανό είναι να συμβεί κάτι τέτοιο; Η απλή απάντηση είναι ότι κανείς δεν ξέρει και δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα, επειδή προς το παρόν υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν γνωρίζουμε για το νέο ιό, σύμφωνα με το «New Scientist». Δεν ξέρουμε κατά πόσο ο ιός μπορεί να «φρεναριστεί», πόσους ανθρώπους έχει ήδη μολύνει (και θα μολύνει στο μέλλον) και πόσο φονικός είναι.

Κατ' αρχήν, είναι ακόμη άγνωστο αν όντως μπορούμε να σταματήσουμε τη διεθνή εξάπλωσή του. Μέχρι στιγμής στην Κίνα τα διαγνωσμένα περιστατικά έχουν ξεπεράσει τα 41.000 και οι νεκροί τους 1.100, ενώ στις άλλες χώρες έχουν ανιχνευτεί περίπου 300 ασθενείς. Είναι σίγουρο πάντως ότι ο Covid-19 εξαπλώνεται μεταξύ των ανθρώπων ταχύτερα από ό,τι άλλοι κοροναϊοί που προήλθαν από τα ζώα.

Για να μπει «φρένο» στην εξάπλωσή του, πρέπει να εντοπίζονται γρήγορα και να απομονώνονται όσοι έχουν μολυνθεί, κάτι πολύ δύσκολο, επειδή μερικοί ασθενείς έχουν ήπια μόνο συμπτώματα. Παράλληλα, αν και ο μέσος χρόνος ανάμεσα στη μόλυνση και στην εκδήλωση συμπτωμάτων είναι περίπου τρεις μέρες, σε κάποιες περιπτώσεις ίσως φθάνει και τις 24 μέρες, πολύ περισσότερες από τις 14 μέρες της συνιστώμενης περιόδου καραντίνας των ύποπτων περιστατικών.

Δεν είναι επίσης σαφές κατά πόσο έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα τα άκρως δραστικά έως πρωτοφανή μέτρα που έχει επιβάλει η Κίνα στον πληθυσμό της, στην προσπάθεια της να ελέγξει την εξάπλωση του ιού. Έχει καταγραφεί μετά τις 6 Φεβρουαρίου μια σταδιακή πτώση στον αριθμό νέων διαγνωσμένων περιστατικών ανά ημέρα, αλλά αυτό μπορεί να οφείλεται στην αδυναμία των κινεζικών νοσοκομείων και διαγνωστικών εργαστηρίων που υφίστανται τρομερή πίεση από τον μεγάλο αριθμό των ύποπτων κρουσμάτων.

Διάχυτη είναι η εντύπωση ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα κρούσματα στην Κίνα από τις επίσημες καταγραφές, καθώς άνθρωποι με ήπια ή καθόλου συμπτώματα εξαπλώνουν τον ιό, χωρίς οι ίδιοι να έχουν ποτέ εξεταστεί ή μπει σε καραντίνα. Φαίνεται επίσης ότι η Κίνα δεν καταμετρά πια επισήμως τους ανθρώπους που ανιχνεύονται θετικοί στο νέο ιό, αλλά δεν έχουν συμπτώματα - κάτι που έχει προκαλέσει την αντίδραση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Είναι αβέβαιο κατά πόσο οι άλλες ανεπτυγμένες χώρες θα καταφέρουν να περιορίσουν τον ιό στα σημερινά λιγοστά περιστατικά. Μεγαλύτερη είναι η ανησυχία για τις φτωχότερες χώρες που δεν έχουν ανάλογες νοσηλευτικές και ιατροφαρμακευτικές δυνατότητες και όπου ο ιός μπορεί ήδη να εξαπλώνεται σιωπηλά. Γι' αυτό, αρκετοί -μεταξύ των οποίων ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας- έχουν κάνει λόγο για την «κορυφή του παγόβουνου». Αν είναι έτσι, τότε είναι θέμα χρόνου να αναδυθεί το παγόβουνο, δηλαδή να υπάρξει κανονική πανδημία παγκοσμίως.

Πράγμα που οδηγεί στο επόμενο κρίσιμο ζητούμενο: πόσοι άνθρωποι τελικά θα μολυνθούν σε όλη τη Γη; Εκτιμάται ότι στην περίπτωση πανδημίας με τον ιό Η1Ν1 της γρίπης το 2009 είχε μολυνθεί σχεδόν το ένα τέταρτο (24%) του παγκόσμιου πληθυσμού, παρόλο που οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι είχαν προϋπάρχουσα ανοσία, επειδή είχαν εκτεθεί στο παρελθόν σε παρόμοιους ιούς.

Από όσο ξέρουν οι επιστήμονες, σήμερα κανείς άνθρωπος στον πλανήτη δεν έχει προϋπάρχουσα ανοσία στο νέο ιό Covid-19, ενώ φαίνεται ότι κάθε μολυσμένο άτομο κολλάει τον ιό σε άλλα δύο έως τέσσερα άτομα κατά μέσο όρο (έναντι ενάμισι ατόμου στη γρίπη). Συνεπώς η εκτίμηση ότι θα μολυνθεί το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν είναι εξωπραγματική, αν και όχι βέβαιη.

Οπότε ζωτική σημασία έχει ποιο ποσοστό των ασθενών θα πεθάνει. Οι αρχικές εκτιμήσεις για το ποσοστό θανάτων λόγω ενός ιού συνήθως υπερεκτιμούν τη σοβαρότητα της κατάστασης, καθώς λαμβάνουν υπόψη μόνο τα πιο σοβαρά περιστατικά που μπορεί να είναι θανατηφόρα. Για παράδειγμα, η γρίπη Η1Ν1 του 2009 εκτιμάται τώρα ότι σκότωσε περίπου έναν ασθενή ανά 5.000, πολύ λιγότερους από τις πρώτες εκτιμήσεις.

Στην περίπτωση του Covid-19, οι αρχικές εκτιμήσεις για θνησιμότητα 2% έως 4% έχουν υποχωρήσει στο 1% περίπου, δηλαδή ότι πεθαίνει ο ένας ασθενής στους 100. Αλλά και αυτός ο αριθμός πιθανότατα θα μειωθεί στην πορεία, καθώς έρχονται στο φως περισσότερα ήπια περιστατικά, ενώ παράλληλα θα αναπτυχθούν θεραπείες που θα περιορίσουν τους θανάτους.

Στη Γουχάν, που είναι το επίκεντρο της επιδημίας του Covid-19, πεθαίνει σχεδόν ένας στους πέντε (18%) από τους επιβεβαιωμένους ασθενείς. Όμως, σύμφωνα με εκτιμήσεις Βρετανών επιστημόνων, με επικεφαλής τον Νιλ Φέργκιουσον του Imperial College του Λονδίνου, τα πραγματικά νέα καθημερινά κρούσματα στην πόλη αυτή (αν συνυπολογισθούν τα ήπια και τα ασυμπτωματικά) είναι τουλάχιστον οκταπλάσια (24.000 έναντι περίπου 3.000 που ανακοινώνουν οι κινεζικές αρχές), ενώ σε όλη την Κίνα ο συνολικός αριθμός των περιστατικών μόλυνσης μπορεί να έχει φθάσει πια το ένα εκατομμύριο. Αυτό σημαίνει ότι η πραγματική αναλογία θανάτων προς κρούσματα είναι πολύ χαμηλότερη, κοντά στο 1%.

Από την άλλη όμως, μπορεί να υπάρξουν θάνατοι που θα μπορούσαν να αποφευχθούν, κυρίως λόγω της κατάρρευσης των υπηρεσιών υγείας σε ορισμένες χώρες, ιδίως τις φτωχότερες (αλλά όχι μόνο), αν κληθούν να αντιμετωπίσουν μαζικά νέα περιστατικά.

Αλλά και η ηλικία παίζει ρόλο. Στην Κίνα το 80% των θανάτων έχει συμβεί σε ασθενείς άνω των 60 ετών. Ενώ η Κίνα έχει μέσο όρο ηλικίας πληθυσμού 37,4 έτη, στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 43 έτη, συνεπώς πιθανώς περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να κινδυνεύσουν στην Ευρώπη από τον Covid-19 σε σχέση με την Κίνα.

Δεν λείπουν πάντως και οι αισιόδοξοι που εκτιμούν ότι τελικά ο Covid-19 θα σκοτώσει λιγότερους και από τη γρίπη Η1Ν1 του 2009.