Καραγκιόζης Μέρος 2: ο Καραγκιόζης γίνεται Έλληνας
Στην Ελλάδα, η πρώτη παράσταση Καραγκιόζη καταγράφεται από τον περιηγητή Χομπχάουζ το 1809 στην περιοχή των Ιωαννίνων. Αυτή την παράσταση, που δόθηκε στην τουρκική γλώσσα, παρακολούθησε και ο λόρδος Βύρωνας, που τον ίδιο χρόνο είχε έρθει στην Ελλάδα. Επίσης, παράσταση Καραγκιόζη αναφέρεται και από τον διπλωμάτη Πουκεβίλ, στο έργο του «Voyage dans la Grèce» που εκδόθηκε το 1820. Να πούμε πως οι πρώτοι Καραγκιοζοπαίχτες στα Γιάννενα των αρχών του 19ου αιώνα
Οι πρώτες παραστάσεις Καραγκιόζη από Έλληνες, έγιναν μετά την Επανάσταση του 1821, αλλά ακόμα τότε οι καλλιτέχνες ακολουθούσαν το τουρκικό μοντέλο, με τις χυδαιολογίες και τις χοντροκοπιές. Η συντηρητική κοινωνία της ελεύθερης Ελλάδας δεν ανεχόταν όμως την ελευθεροστομία του Καραγκιόζη – έτσι, οι πρώτοι καραγκιοζοπαίχτες κυνηγήθηκαν από την αστυνομία...
Πάντως, ο θεμελιωτής του ελληνικού Θεάτρου Σκιών θεωρείται πως είναι ο Κωνσταντινουπολίτης Βραχάλης, ή Μπραχάλης, με καταγωγή από την Καλαμάτα, που στα τέλη του 19ου αιώνα εγκαταστάθηκε μόνιμα στον Πειραιά. Εκεί άνοιξε καφενείο, όπου έστησε το πρώτο Θέατρο Σκιών, όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
Όμως, αυτός που έδωσε ελληνική ταυτότητα στον Τούρκο Καραγκιόζ θεωρείται πως είναι ο περίφημος Μίμαρος. Γράφει σχετικά ο γνωστός Καραγκιοζοπαίχτης Κώστας Μακρής: «Ο καραγκιοζοπαίχτης που έδωσε ελληνικό χαρακτήρα στο Θέατρο Σκιών, το 1890, ήταν ο πατρινός ψάλτης Δημήτριος Σαρδούνης που έμεινε γνωστός ως Μίμαρος εξαιτίας της ικανότητάς του στη μίμηση φωνών. Ο Μίμαρος έδωσε στον Καραγκιόζη την ελληνική μορφή του τροποποιώντας τα θέματα, τους διαλόγους αλλά και την τεχνική του. Απάλλαξε το θέαμα από το χυδαίο του περιεχόμενο, δημιούργησε ιστορικά και ηρωικά έργα που ήταν εμπνευσμένα από την ελληνική επανάσταση αλλά και κωμικά που σατίριζαν τα νέα επαγγέλματα της εποχής.
Ακόμα μεγάλωσε το μήκος της σκηνής και έφτιαξε νέα σκηνικά (βουνά, δέντρα, σπηλιά, καράβι, φάρο), τοποθέτησε στη σκηνή την παράγκα και το σεράι και χρησιμοποίησε κλέφτικα και λαϊκά τραγούδια στις παραστάσεις του. Τέλος, δημιούργησε νέες σκαλιστές φιγούρες από χαρτόνι, όπως του σιορ-Διονύσιου, του Βεληγκέκα και τον Κολλητήρη. Με τις αλλαγές αυτές το θέαμα απέκτησε ελληνικό χαρακτήρα και μετατράπηκε σε ένα οικογενειακό και δημοφιλές θέατρο σύμφωνο με τα κοινωνικά ήθη της εποχής».
Αυτή η μεγάλη επιτυχία του Μίμαρου, και των ικανών επιγόνων του, έδωσε στον Τούρκο καταφερτζή, κουτοπόνηρο, μοιρολάτρη, τεμπέλη και μονίμως πεινασμένο ήρωα μια αυτόχρημα ελληνική ταυτότητα. Από Τούρκος και μετά Ρωμιός υπήκοος του Σουλτάνου, ο Καραγκιόζης έγινε ο μέσος Έλληνας, κατά κάποιον τρόπο, και κράτησε αυτή την ταυτότητα μέχρι σήμερα – πεινάλας, συντηρητικός, ωχαδερφιστής, απατεωνίσκος, πονηρός, χαριτωμένος, κεφάτος, βολεψάκιας. Στον Καραγκιόζη γελάμε, ίσως γιατί βλέπουμε μια παραμορφωμένη εικόνα του εθνικού μας εαυτού.
Όμως, η εποχή της εικόνας έκλεψε απο τον Πρωταγωνιστή του Θεάτρου Σκιών την ακτινοβολία του. Σήμερα ο Καραγκιόζης φαντάζει γραφικός, κάτι σαν ένας μετρίως ενδιαφέρων αναχρονισμός, όπως ο λατερνατζής που γυρίζει τη μανιβέλα της λατέρνας του στην Ερμού για να βγάλουν σέλφι μαζί του οι τουρίστες. Σήμερα, την εποχή του wi-fi, των τάμπλετς και των έξυπνων κινητών, οι παραστάσεις του Θεάτρου Σκιών φαίνονται κωμικές, με την κακή έννοια, αλλά ευτυχώς όχι από όλους.
Ευτυχώς υπάρχουν ακόμα καραγκιοζοπαίχτες, και μάλιστα νέα παιδιά, που έχουν βαλθεί, ή μάλλον έχουν ταχθεί στο να αναβιώσουν μια πανάρχαια τέχνη. Μπορεί οι σημερινοί καλλιτέχνες του μπερντέ, να μην φτάνουν στο επίπεδο των παλιών μαστόρων, μπορεί οι σημερινές παραστάσεις να ωχριούν μπροστά σε εκείνες του Ρούλια, του Μέμου, του Θεοδωρέλλου, μπορεί οι σημερινοί καραγκιοζοπαίχτες να μην συνεπαίρνουν το κοινό τους, όπως ο Πάγκαλος, ο Θεοδωρόπουλος, ο Μανωλόπουλος, ο Βασίλαρος, ο Μόλλας ή ο Σπαθάρης, αλλά κάνουν ό,τι μπορούν, και μάλιστα η προσπάθειά τους έχει απήχηση στα παιδιά και στους γονείς τους.
Από πού κρατάει η σκούφια μαςΚάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ειδήσεις
- Ξυλοκόπησαν τον έναν από τους δράστες του εγκλήματος στη Ρόδο (video)
- Ξυλοκόπησαν στις φυλακές τον έναν δράστη του εγκλήματος στη Ρόδο
- Από ασφυξία προήλθε ο θάνατος του 8χρονου στην Κρήτη
- Το μικρόβιο της Γαλλίας κτυπά την Αλβανία: «Κάτω ο Έντι Ράμα», άρχισαν διαδηλώσεις
- «Καμπάνα» 1.000 ευρώ για τους επαγγελματικούς λογαριασμούς
- Πότε θα καταβληθεί το κοινωνικό μέρισμα
- Έρχονται χιόνια και αισθητή πτώση της θερμοκρασίας
- Η Ιταλίδα παρουσιάστρια με τη φυσική ομορφιά
- Συναγερμός στις ΗΠΑ: Η Ρωσία έστειλε πυρηνικά βομβαρδιστικά στη Βενεζουέλα
- Ηχητικό ντοκουμέντο από τη Ρόδο: Ο 21χρονος προσπαθεί να «ψήσει» πρώην του 19χρονου
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις News 24|7
- GNTM: Ένταση ανάμεσα σε Έλντα και Εβελίνα: "Σιγανό ποταμάκι και χαμηλοβλεπούσα"
- Θεσσαλονίκη: Εντοπίστηκαν 17 μετανάστες σε εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο
- To Public σε συνεργασία με την ASUS παρουσιάσαν το ZenBook 14 και τα νέα gaming laptops FX505 & FX705
- Κοινωνικό μέρισμα 2018: Αιτήσεις μέχρι 21 Δεκεμβρίου
- Η δομή της Τήλου κλείνει γιατί κρίθηκε ασύμφορη - Στον αέρα η επένδυση του Δήμου
- Καραγκιόζης Μέρος 2: ο Καραγκιόζης γίνεται Έλληνας
- Επιδρομή του ισραηλινού στρατού στο παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων
- Τελευταία Νέα News 24|7
- Καραγκιόζης Μέρος 2: ο Καραγκιόζης γίνεται Έλληνας
- Θεσσαλονίκη: Εντοπίστηκαν 17 μετανάστες σε εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο
- GNTM: Ένταση ανάμεσα σε Έλντα και Εβελίνα: "Σιγανό ποταμάκι και χαμηλοβλεπούσα"
- Επιδρομή του ισραηλινού στρατού στο παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων
- Κοινωνικό μέρισμα 2018: Αιτήσεις μέχρι 21 Δεκεμβρίου
- To Public σε συνεργασία με την ASUS παρουσιάσαν το ZenBook 14 και τα νέα gaming laptops FX505 & FX705
- Η δομή της Τήλου κλείνει γιατί κρίθηκε ασύμφορη - Στον αέρα η επένδυση του Δήμου
- Δολοφονία Τοπαλούδη: Ηχητικό Ντοκουμέντο - Ο 21χρονος καλεί πρώην του 19χρονου για να τη "μοιραστούν"
- Δολοφονία Ελένης Τοπαλούδη στη Ρόδο: Η νέα έκκληση του πατέρα της
- Το brexit στον αέρα μετά την απόφαση της Μέι να αναβάλει την ψηφοφορία
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ειδήσεις
- Οι αθλητικές μεταδόσεις της ημέρας
- Λαφαζάνης: Συνταρακτικό μήνυμα από την πανικόβλητη αναδίπλωση Μακρόν
- Δώδεκα εντυπωσιακά και εύκολα χτενίσματα για σγουρά μαλλιά (pics + vid)
- Άσκηση σήμερα στο Αεροδρόμιο Λάρνακας-Δεν επηρεάζονται πτήσεις
- Ο Πολάκης «συμβουλευει» τον Μακρόν: Δεν φτάνουν τα 100!!!
- Διαβάστε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων της Τρίτης
- Σεισμός 4,1 Ρίχτερ στις Σποράδες
- Διορθωτικές δηλώσεις ΕΝΦΙΑ χωρίς πρόστιμα
- Πέφτει η θερμοκρασία σήμερα - Βροχές, καταιγίδες και χιόνια