Του Άη Γιάννη του Ριγολόγου σήμερα | Το μεγάλο πανηγύρι σε χωριό των Χανίων

Λαϊκές δοξασίες…αναρίθμητες συνήθειες γενεών και γενεών, όλες αφιερωμένες στον Άη Γιάννη τον Πρόδρομο που αυτήν την ημέρα λέγεται και Νηστευτής και Νηστικάρης και Θερμαστής και Ριγολόγος και Κρυαδίτης …Η λαϊκή παράδοση, γραφική για τους σύγχρονους ορθολογιστές δεν επιβάλλει όπως συνηθίζεται να λέγεται… απλά τιμά, σέβεται και αγαπά όλους τους Αγίους, κάποιους δε ιδιαίτεραΗ τελευταία μεγάλη γιορτή του εκκλησιαστικού έτους, αφιερωμένη στον σεβασμιώτερο όλων των προφητών, στον αρχηγό του αγγελικού τάγματος και όλης της μοναχικής πολιτείας, αυτόν για τον οποίο ο Χριστός μας, είπε : Ευτυχισμένη η μάνα που γέννησε τέτοιο παιδί … Έστω και νοερά αυτήν την ημέρα γονατίζω και προσκυνώ το χώμα ποτισμένο με το αίμα από τον αποκεφαλισμό του αγγελόμορφου Αγίου.Η σχετική με τον αποκεφαλισμό του Προδρόμου διήγηση της Αγίας Γραφής, έτσι όπως αποτυπώθηκε στις εκκλησιαστικές εικόνες, συγκίνησε βαθύτατα την ψυχή του λαού. Κι η λαϊκή φαντασία που δε γνωρίζει όρια, βλέπει το κεφάλι του Προδρόμου να αναπηδά μέσα στο δίσκο του ηλίου, όταν αυτός ανατέλλει στις 29 Αυγούστου.«Από τότε που αποκεφάλισαν τον Αγιογιάνν’, από τότε έπεσεν η θέρμη στον κόσμο’ ταραχκίν του κιφάλ’ τ’ κι έπισι ταραχή, συνερίγ’, παραξ’σμός. Γι’ αυτό τ’ Αγιογιάνν’ τ’ Παραξ’σμου είναι για τς θέρμες. Κείνος που θερμαίνεται πάει στον Αγιογιάνν’ λάδ’, κερί, λίβανο και θυμιάζ». (Σβέρδια)»Γι’αυτό κι ο Άγιος αποκαλείται Θερολόγος ή Ριγολόγος, Παροξυσμός ή Κρυαδίτης, και η μνήμη του τιμάται με απόλυτη νηστεία’ και έτσι λέγεται και νηστευτής ή νηστικός. Η νηστεία του συνοδεύεται απ’ την απαγόρευση όλων όσα μοιάζουν με το αίμα που έτρεξε από το κεφάλι του.Να οι σχετικές δεισιδαιμονίες, διατυπωμένες από τους ίδιους τους χωρικούς.«Δεν τρώγομαι μαύρο σταφύλι, μαύρο σύκο, ό,τι μαύρο φρούτο είναι, γιατί το αίμα του Αγίου τα έβαψε. Δεν τρώγομαι ούτε καρύδι, γιατί του έκοψαν το καρύδι όταν τον αποκεφάλισαν. Δεν πιάνουμε μαχαίρι κείνη τη μέρα και το ψωμί το κόβουμε με τα χέρια. (Κίος)»«Δεν κόβουμε καρπούζι με το μαχαίρι στο πάνω μέρος, να μη ξεκεφαλίζουμ’ έτσι τον άι-Γιάννη. Κείνη τη μέρα τίποτα δεν τρώνε είναι νηστησμάρχης Άγιος.Σε πολλές περιοχές έχουν καθιερωθεί για την υγεία του κοινού πανηγύρια, λιτανείες και παρακλήσεις σε ξωκλήσια ή αγιάσματα που αποβλέπουν στη μνήμη του αποκεφαλισμού του Προδρόμου.Το πανυγήρι στο Γκιώνα Κισσάμου, ανήμερα του Αη Γιαννιού
Το πολύ μεγάλο κισσαμίτικο πανηγύρι στον Γκιώνα, στον Άη Γιάννη γίνεται ανήμερα στις 29/8.Από την παραμονή ήδη ο κόσμος καταφθάνει στον υπέροχο αυτό τόπο στο ακρωτήρι του Σπάθα για να ακούσει την λειτουργία και κατόπιν να στήσει το δικό του τραπέζι και να γλεντήσει.Τα χωριά της περιοχής, Ροδωπού-Αφράτα-Μελισουργειό-Καληδωνία-Καμάρα-Αστράτηγος-Ραβδούχα, βρίσκονται όλα επί ποδός.Στα παλιά χρόνια, πήγαινε κόσμος από όλα τα χωριά της περιοχής, αλλά ακόμα και από τα δυτικότερα μέρη. Ο δρόμος ήταν ανύπαρκτος και από διηγήσεις παλαιών ακούμε ότι πολλοί πήγαιναν ακόμα και με τα πόδια στα κακοτράχαλα μονοπάτια για την χάρη του Αγίου.

Την παραμονή, αλλά και ανήμερα, στήνονταν αυτοσχέδιες ταβέρνες με 2 και 3, ακόμα και 4 ζυγιές όργανα κι ο κόσμος γλεντούσε.

Ανήμερα του Άη Γιάννη, ο κόσμος νηστεύει και αν παραβιάσει κάποιος την νηστεία, λέγεται ότι τον πιάνει ρίγος. Γι’αυτό και ο Άη Γιάννης ονομάζεται και Ριγολόγος.

Σήμερα βέβαια υπάρχει δρόμος που πάει μέχρι κάτω στην εκκλησία, ο κόσμος όμως είναι σαφώς λιγότερος από ότι τα παλιά χρόνια. Ευχόμαστε βέβαια κι αυτό το πανηγύρι να κρατήσει και να μην ακολουθήσει την εμπορική και τουριστική εικόνα όπως μερικά άλλα δυστυχώς.

Χρόνια πολλά και η χάρη του Αγίου πάντα να είναι μαζί μας.

Πηγή: sadentrepese.blogspot.com, kissamoschania.blogspot.gr